Bulgar Yazar İvan Lesiçkof’un Gözünden Balkan Harbinde Kırcaali Müfrezesi Ve Mehmed Yaver Paşa’nın Esareti

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 154 - 172, 22.06.2019

Sinan Koçak

https://doi.org/10.38000/juhis.553237

Öz

Tuğgeneral Mehmed Yaver Paşa, Balkan Harbinde Osmanlı Devletinin oluşturduğu Doğu ordusuna bağlı Kırcaali Müfrezesinin komutanıdır. Yaver Paşa elindeki imkanların kısıtlı olması ve verdiği hatalı kararlar sonucunda Bulgarlara esir düşmüştür. Mağlup bir komutan olan Yaver Paşa hakkında elimizdeki bilgiler oldukça kısıtlıdır. Bu yüzden İvan Lesiçkof’un “Balkan Muharebatı Hatıratından” adlı eserinin Yaver Paşa ve Kırcaali Müfrezesi hakkında verdiği bilgiler oldukça önemlidir. Ayrıca bu eser Balkan Harbinin gerçekleştiği tarihe yakın bir zamanda neşr edildiği için birinci el kaynak niteliğindedir. Ayrıca yazar İvan Lesiçkof’un bizzat Balkan Harbine katılması ve gördüklerini kaleme alması bu eserin değerini artırmaktadır. Bununla birlikte Balkan Harbi hakkında komşumuz olan Bulgarların ne düşündüklerin anlamamız açısından da önemli bir eserdir. Makalemiz İvan Lesiçkof’un “Balkan Muharebatı Hatıratından” adlı eserinin birinci cüzü olan “Yaver Paşa’nın Esareti” adlı kısmın transkripsiyon ve değerlendirilmesi sonucunda hazırlanmıştır. Lesiçkof’un bu eseri Ankara da bulunan Milli Kütüphane’den tedarik edilmiştir. Ayrıca bu makalede telif ve tetkik eserlerden de yararlanılmıştır. Bu çalışmamızın amacı Lesiçkof’un “Balkan Muharebatı Hatıratından” adlı eserine göre Mehmed Yaver Paşa’nın Birinci Balkan Harbinde Bulgarlarla yaptığı mücadeleleri ve sonucunda esir düşmesi olayını birinci el kaynağa dayalı olarak incelemektir.

Anahtar Kelimeler

İvan Lesiçkof, Mehmed Yaver Paşa, Kırcaali Müfrezesi, Esaret, Balkan Harbi, Esaret

From The Eyes Of Bulgarian Author Ivan Lesickof, Kardzhali Troops And The Captivity Of Mehmed Yaver Pasha In The Balkan Wars

Öz

Brigadier General Mehmed Yaver Pasha was the commander of the Kardzhali Troops of the Eastern Army formed by the Ottoman Empire in the Balkan war. Yaver Pasha was captivity to the Bulgarians as a result of his limited facilities and wrong decisions. The information we have about Yaver Pasha, a defeated commander, is very limited. For this reason, the information given by Ivan Lesiçkof about his Memoirs of the Balkan Battle is very important for Yaver Pasha and Kardzhali Troops. In addition, this work is the first hand source because it was published as the near date to the Balkan war. In addition, the author Ivan Lesichkof himself joined the Balkan war and wrote what he saw increase the value of this work. However, it is an important work to understand what Bulgarians think about the Balkan War. This article was prepared as a result of the transcription and evaluation of the part of Ivan Lesickof's The Captivity of Yaver Pasha which is the first chapter of his, Memoirs of the Balkan Battle . This work of Lesickof was obtained from the National Library in Ankara. In addition, books and articles were also used in this article. The aim of this study was to investigate the struggle of Mehmed Yaver Pasha with Bulgarians in the First Balkan War and as a his captivity. This study is based on first-hand resources

Kaynakça

• [1] Acaroğlu, M.Türker(1988), Bulgaristan’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, Sevinç Matbaası, Ankara.
• [2] Akın, İlhan F(2017), Siyasi Tarih 1870-1914, Beta, İstanbul.
• [3] Andonyan, Aram(2002), Balkan Savaşı, 2.Baskı, Aras Yayıncılık, İstanbul.
• [4] Armaoğlu, Fahir(1999), 19.Yüzyıl Siyasi Tarih( 1789-1914 ), 2.Baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• [5] Bayur, Y. Hikmet(1943), Türk İnkilabı Tarihi , Cilt 2, Kısım 1,Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• [6] Bayur, Y.Hikmet( 1943 ), Türk İnkilabı Tarihi, Cilt 2, Kısım 2,Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• [7] Bodur, Harun(2005), Kronolojik 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi,Çağlar Yayınları, Ankara.
• [8] Çalık, Mustafa(2015), Bir Asır Sonra Balkan Savaşları,3.Baskı, Cedit Neşriyat, Ankara.
• [9] Doğruöz, V.Türkan(2016), “Bir Bulgar Yazarın Gözünden Balkan Savaşları : Ivan Lesiçkof'un "Balkan Muharebatı Hatıratından" Adlı Eseri”. Uluslararası Balkan Tarihi ve Kültürü Sempozyumu.Çanakkale.
• [10] Genelkurmay Başkanlığı(1993), Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Osmanlı Devri, Balkan Harbi (1912-1913), Edirne Kalesi Etrafındaki Muharebeler, 2. Baskı, Cilt 2, Kısım 3, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• [11] Genelkurmay Başkanlığı(2004), Balkan Savaşı’na Katılan Komutanların Yaşam Öyküleri ( Alay ve Daha Üst Birlik Komutanları) ,Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• [12] Görgülü, İsmet(1993), On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922 Balkan-Birinci Dünya ve İstiklal Harbi,TTK, Ankara.
• [13] J.Erickson, Edward(2013), Büyük Hezimet Balkan Harpleri'nde Osmanlı Ordusu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• [14] Lesiçkof, İvan(1913), Balkan Muharebatı Hatıratından- Yaver Paşa’nın Esareti(Müt. M.Nuri ), Cilt1, Cüz 1, Balkan Matbaası, Filibe.
• [15] Murat, Mehmet(1933),“1912-1913 Balkan Harbinde Kırcaali Kolordusunun Hareketleri”, Askeri Mecmua , Sayı 32, Aralık.( 24-25)
• [16] Uçarol, Rıfat(2013), Siyasi Tarih(1789-2012), 9.Baskı, DER Yayınları, İstanbul.
• [17] Yalçın, Durmuş; Akbıyık,Yaşar vd.(2011), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, 10.Baskı, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
• [18] Yıldırım, Bülent(2014), Bulgaristan'daki Ermeni Komitelerinin Osmanlı Devleti Aleyhine Faaliyetleri( 1890-1918 ), TTK, Ankara.