EBÜZZİYÂ TEVFÎK’İN SÜRÛRÎ-İ MÜVERRİH’İ

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 248 - 288, 29.04.2019

Yusuf Can Tıraş

https://doi.org/10.20322/littera.525129

Öz

Ebüzziyâ Tevfîk, Yeni Osmanlılar hareketi içerisinde
bulunan, yeni bir edebiyatın ortaya çıkarılması için çalışan önemli bir
gazetecidir. 1849’da İstanbul’da dünyaya gelen Ebüzziyâ Tevfîk, Terakkî
gazetesi ile gazetecilik hayatıa başlamıştır. Ardından Hakâiku’l-vekâyî,
Diyojen, Çıngıraklı Tatar ve Hayal gibi dergilerde de yazmaya devam etmiştir.
Ebüzziyâ Tevfîk, gazeteciliğin yanında dönemin siyasi koşullarıyla da ilgilenen
bir aydın şahsiyettir. Ebüzziyâ Tevfîk’in önemli bir yönü de dil ve edebiyat
konusunda yaptığı çalışmalardır. Tiyatro, sözlük, yıllık, tarih, tercüme,
derleme, antoloji ve biyografi türlerinde eserler yazan Ebüzziyâ Tevfik, çok
yönlü ve üretken bir yazar olarak göze çarpar. Bu biyografi eserlerinden birisi
de XVII. yüzyıl Divan Şairi olan Sürûrî’yi anlattığı, “Sürûrî-i Müverrih” adlı
eseridir. 54 sayfadan ibaret olan bu eser, tarafımızca günümüz alfabesine
aktarılmış ve hem Ebüzziyâ Tevfîk’in hem de Sürûrî’nin hayatı ve edebi
şahsiyetleri konusuna değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ebüzziyâ Tevfîk, Sürûrî, Biyografi, Hiciv

Kaynakça

• Batur, Atilla (2010). “SÜRÛRÎ, Seyyid Osman” md, İslam Ansiklopedisi. C.38. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. S.172-173; https://islamansiklopedisi.org.tr/sururi-seyyid-osman [erişim tarihi: 09.02.2019]
• Batur, Atilla (2018). “Sultânü’l-Müverrihîn Sürûrî’nin Osmanlı Padişahlarının Cülûslarına Düşürdüğü Tarihler”. Divanlar Arasında Bir Ömür Prof. Dr. Ahmet Mermer Armağanı. ed. Doç.Dr. Neslihan Koç Keskin ve Doç.Dr. Muvaffak Eflatun. Ankara: Akçağ Yayınları. 115-158.
• Bingölçe, Filiz (2009), Şen Tarihçi Sürûrî. Ankara: Alt Üst Yayınları
• Ebuzziyâ (1305). Sürûrî-i Müverrih. İstanbul: Matbaa-i Ebu’z-ziya [İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar’dan temin edilmiştir]
• Devellioğlu, Ferit (2012). Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi
• Gür, Âlim (1998). Ebüzziya Tevfik Hayatı; Dil, Edebiyat, Basın, Yayın ve Matbaacılığa Katkıları. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları
• Nizam, Elif Ayan (2014). “Sürûrî / Hüznî / Hevâyî, Seyyid Osman Efendi” md. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=6328 [erişim tarihi: 09.02.2019]