SINIFINDA MÜLTECİ ÖĞRENCİ BULUNAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YAŞADIKLARI ÖĞRETİMSEL SORUNLAR VE ÇÖZÜME DAİR ÖNERİLERİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 26 - 42, 30.06.2017

Cahit Erdem

Öz

Bu araştırmanın amacı mülteci öğrencilerin bulunduğu sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin
yaşadıkları öğretimsel sorunların ve bu öğretmenlerin bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin belirlenmesidir.
Bu araştırma nitel, betimsel bir durum çalışmasıdır. Araştırma örnekleminin tespitinde amaçlı örnekleme
yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada görüşme ve gözlem yoluyla veri
toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından öğretimsel mesleki gelişim basamakları dikkate
alınarak hazırlanmış bir yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri analizinde nitel araştırmalarda
kullanılan betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın geçerliğini artırmak amacıyla elde edilen veriler
farklı bir uzman tarafından da analiz edilmiş ve daha sonra ortak bir analiz için tartışılmıştır. Araştırmanın
güvenirliğini artırmak için doğrudan alıntılara yer verilmiştir ve katılımcı teyidi alınmıştır. Ayrıca veri
inandırıcılığını artırmak ve veri çeşitliliği sağlamak için gözlem yapılmıştır. Araştırmada öğretim sürecinde
temel sorunun dil sorunu olduğu, katılımcı öğretmenlerin mülteci öğrencilerin ihtiyaçlarına göre içeriği
düzenlemedikleri, öğretmenlerin bu öğrenciler için materyal gereksinimleri olduğu, değerlendirme sürecinde
öğretmenlerin nesnel bir yöntem geliştirmedikleri gibi bulgulara ulaşılmıştır. Öğretmenler mülteci öğrencilere
Latin alfabesinin ve Türkçenin öğretilmesi için hazırlık eğitimi verilmesi gerektiğini düşünmektedirler.
Araştırma sonucunda öğretmenlerin öğretim içeriğinin analizi, öğretme stratejileri, ders araç ve gereçleri,
ölçme araçları geliştirme ve değerlendirme gibi alanlarda mülteci öğrencilere dönük olarak mesleki gelişim
ihtiyacı içerisinde oldukları tespit edilmiştir ve çeşitli öneriler sunulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

öğretimsel sorunlar, mülteci öğrenciler, öğretmenlerin mesleki gelişim gereksinimleri

Kaynakça

• Adams, L. D. ve Kirova, A. (2006). Global migration and education: schools, children and families. Londra: Routledge.
• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Journal of International Social Research. 5(20).
• Arnot, M., Pinson, H. ve Candappa, M. (2009). Compassion, caring and justice: teachers’ strategies to maintain moral integrity in the face of national hostility to the “non-citizen”. Educational Review. 61 (3), 249-264.
• Birleşmiş Milletler, 2013. International migration 2013. http://www.un.org/en/development/desa/population/migration/publications/wallchart/docs/wallchart2013.pdf. (Erişim Tarihi: 28.11.2015).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2014. Persons of concern. http://popstats.unhcr.org/en/persons_of_concern. (Erişim Tarihi: 28.11.2015).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2015a. Türkiye’de UNHCR. http://www.unhcr.org.tr/?content=640. (Erişim Tarihi: 28.11.2015).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2015b. http://www.unhcr.org.tr/uploads/root/faq_-_turkish.pdf (Erişim Tarihi: 03.12. 2015).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2017a. Ocak 2017 itibariyle UNHCR Türkiye istatistikleri. http://www.unhcr.org/turkey/uploads/root/tr(66).pdf (Erişim Tarihi: 19.06. 2017).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2017b. Refugee situations. http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php. (Erişim Tarihi: 19.06.2017)
• Boyden, J., de Berry, J. Feeny, T. ve Hart, J. (2002). Children affected by armed conflict in South Asia: A review of trends and issues identified through secondary research. Unicef Regional Office of South Asia. Börü, N. ve Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskişehir ili örneği. Turkish Studies. 11(4), 123-158.
• Brooking Enstitüsü ve Uluslar Arası Stratejik Araştırmalar Kurumu, 2014.
• http://www.brookings.edu/~/media/research/files/reports/2014/05/12%20turkey%20syrian%20refugees%20kirisci/syrian%20refugees%20and%20turkeys%20challenges%20kirisci%20turkish.pdf. (Erişim Tarihi: 03.12. 2015)
• Calgary Eğitim Kurulu, 2015. Mültecilere Öğretim. http://teachingrefugees.com/student-background/refugee-journey/war-affected-children/. (Erişim Tarihi: 06.12.2015).
• Creswell, J. W. (2012). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Los Angeles: Sage Publications.
• deMarrais, K. (2004). Qualitative interview studies: Learning through experience. K. deMarrais ve S. D. Lapan (Ed.) Foundations for research içinde (s. 51-68). Mahvvah, NJ: Erlbaum.
• Deniz, T. (2014). Uluslararası göç sorunu perspektifinden Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 18(1), 175-204.
• Duruel, M. (2016). Suriyeli sığınmacıların eğitim sorunu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 30(5), 1399-1414.
• Eskişehir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2014. http://eskisehir.meb.gov.tr/www/milli-egitim-bakanimiz-profdr-nabi-avci-sivrihisar-ilcesinde/icerik_gorme_engelli/1407. (Erişim tarihi: 06.12.2015).
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev.) Ankara: Anı.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, 2017. Geçici korumamız altındaki Suriyeliler. http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler_409_558_560 (Erişim Tarihi: 19.06.2017)
• Hagen‐Zanker, J. (2008) Why do people migrate? A review of the theoretical literature. maastrcht graduate school of governance working paper. No.2008/WP002. https://ssrn.com/abstract=1105657 (Erişim Tarihi: 03.12.2015).
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi, 2015. http://cocuk.bilgi.edu.tr/wp-content/uploads/2015/09/Suriyeli-Cocuklar-Egitim-Sistemi-Politika-Notu.pdf. (Erişim Tarihi: 07.12.2015). Karaca, S. ve Doğan, U. (2014). Suriyeli göçmenlerin sorunları çalıştayı sonuç raporu. Mersin Üniversitesi Bölgesel İzleme Uygulama Araştırma Merkezi.
• Kartal, B. ve Başçı, E. (2014). Türkiye’ye yönelik mülteci ve sığınmacı hareketleri. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 12(2), 275-299.
• Lordoğlu, K. (2015). Türkiye’ye yönelen düzensiz göç ve işgücü piyasalarına bazı yansımalar. Çalışma ve Toplum. 44, 29-44
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev.) Ankara: Nobel.
• Miller, J. (2009). Teaching refugee learners with interrupted education in science: vocabulary, literacy and pedagogy. International Journal of Science Education. 31(4), 571-592.
• Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, 2015, http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/201519_rapor196tur.pdf. (Erişim Tarihi: 03.12.2015).
• Özer, Y. Y., Komşuoğlu, A. ve Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(37), 185-219.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Sage Publications: Thousand Oaks.
• Pinson, H. ve Arnot, M. (2010). Local conceptualisations of the education of asylum-seeking and refugee students: From hostile to holistic models. International Journal of Inclusive Education. 14(3), 247-267.
• Polat, F. (2012). Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu İlköğretim Öğrencilerinin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Rah, Y., Choi, S. ve Nguyen, T. S. T. (2009). Building bridges between refugee parents and schools. International Journal of Leadership in Education. 12(4), 347-365.
• Semerci, N. (2005). Problem Temelli Öğrenme ve Öğretmen Yetiştirme. Milli Eğitim. 33, 166:248-256.
• Rossi, A. (2008). The impact of migration on children in developing countries. Youth migration conference. 24-26 Nisan 2008. Bellagio: İtalya.
• Roxas, K. (2010). Who really wants “the tired, the poor, and the huddled masses” anyway? Teachers’ use of cultural scripts with refugee students in public schools. Multicultural Perspectives. 12(2), 65-73.
• Sandal, E. K., Hançerkıran, M. ve Tıraş, M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler ve Gaziantep ilindeki yansımaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 461-483.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
• Szente, J., Hoot, J. ve Taylor, D. (2006). Responding to speacial needs of refugee children: Practical ideas for teachers. Early Childhood Education Journal, 34(1).
• Şahin, M. (2012). Eğitimi ve okulu etkileyen bazı sosyal değişimlerin kavramsal çözümlemesi. Milli Eğitim Dergisi, 41(194), 132-147. Şeker, B. D. ve Aslan, Z. (2015). Refugee children in the educational process: A social psychological assessment. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(1), 86-105.
• Taneri, A. ve Tangülü, Z. (2017). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin sığınmacılara bakış açılarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(25), 187-214.
• Tanrıöğen, A. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Unicef, 2015a. https://www.unicefturk.org/suriye/Suriyeli_Cocuklar_UNICEF_Bilgi_Dokumani10_09_2015%201835-TR.pdf. (Erişim Tarihi: 03.12.2015).
• Unicef, 2015b. Suriye insani yardım operasyonu: Eğitim. http://unicef.org.tr/sayfa.aspx?id=73&mnid=118&d=1&dil=tr (Erişim Tarihi: 03.12.2015).
• Unicef Araştırma Ofisi, 2015. http://www.unicef-irc.org/knowledge-pages/Migration-and-children/. (Erişim Tarihi: 06.12.2015). Uzun, E. M. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2012). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.