Evaluation of the Impact of 2008 World Economic Crisis on G20 Countries’ Economic Performance by AHP and VIKOR Methods

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 33 - 52, 15.01.2019

Mustafa Soba Feyza Altıntaş

https://doi.org/10.17541/optimum.291063

Öz

In this
study, the process between the years 2003-2013, which is thought to reflect the
fluctuations in the economy in the period of 2008 world economic crisis, has
been discussed. The economic performances of G20 countries were determined with
the help of 9 economic criteria. The economies of the G20 countries, which hold
a large part of the world economy, were measured in the period of the 2008
global crisis and the economic life of these countries in the crisis period was
evaluated. Multi - criteria decision - making methods were performed by using
AHP (Analytic Hierarchy Process) and VIKOR (Vise Kriterijumska Optimizacija I
Kompromisno Resenje) method. With the help of AHP method, by assigning weight
value to the criteria, VIKOR method is formed. In this study, VIKOR method is
used because it serves to obtain the sorting between the alternatives and the
solution around. As a result of the implementation, the ideal settlement and
alternative alternatives in terms of economic performance in G20 countries were
obtained and interpreted separately for each year between 2003-2013.

Anahtar Kelimeler

Economic Crisis, G20, Multi-Criteria Decision Making, AHP, VIKOR

2008 Dünya Ekonomik Krizinin G20 Ülkeleri Ekonomik Performanslarına Etkisinin AHP ve VIKOR Yöntemleriyle Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada, 2008 dünya
ekonomik krizi dönemindeki, ekonomideki iniş çıkışları yansıtabileceği
düşünülen, 2003-2013 yılları arasındaki süreç ele alınmıştır. G20 ülkelerinin
ekonomik performansları, 9 iktisadi kriter yardımıyla belirlenmiştir. Dünya
ekonomisinin büyük bir bölümünü elinde bulunduran G20 ülkeleri ekonomilerinin,
2008 küresel krizi döneminde ne gibi değişikliklere uğradığı ölçülerek, bu
ülkelerin kriz dönemindeki ekonomik hayatlarıyla ilgili yorum yapılmıştır. Çok
kriterli karar verme yöntemlerinden AHP (Analytic Hierarchy Process) ve VIKOR
(Vise Kriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje) yöntemi kullanılarak
uygulama yapılmıştır. AHP yöntemi yardımıyla, kriterlere ağırlık değeri
atanarak, VIKOR yöntemine temel oluşturulmuştur. Çalışmada VIKOR yöntemi,
alternatifler arasındaki sıralamayı ve uzlaşık çözümü elde etmeye yaradığı için
kullanılmıştır. Uygulama sonucunda G20 ülkeleri içerisinde ekonomik performans
açısından ideal uzlaşık çözüm ve alternatiflerin sıralaması, 2003-2013 yılları
arasında her yıl için ayrı ayrı elde edilerek yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kriz, G20, Çok Kriterli Karar Verme, AHP, VIKOR

Kaynakça

• Ada, E. , Kazançoğlu, Y. ve Aracıoğlu, F. (2005). Stratejik Rekabet Üstünlügü Sağlamada Tedarikçi Seçiminin Analitik Hiyerarşik Süreç İle Gerçekleştirilmesi, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25-27 Kasım 2005, ss. 605-611.
• Aghdaie, M. H. , Zolfani, S. H. & Zavadskas, E. K. (2014). Synergies of Data Mining and Multiple Attribute Decision Making, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 110, ss. 767-776.
• Akman, C. (2010). 2008 Küresel Ekonomik Krizine Tarihsel ve Teorik Açıdan Bir Yaklaşım, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.
• Akman, G. (2015). Evaluating Suppliers to Include Green Supplier Development Programs Via Fuzzy C-Means and VIKOR Methods, Computers & Industrial Engineering, 86, ss. 69-82.
• Alantar, D. (2008). Küresel Finansal Kriz: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme, Maliye Finans Yazıları Dergisi, Sayı: 81, ss. 1-10, Ekim 2008.
• Altınok, S. (2004). İktisada Giriş, Konya: Atlas Kitabevi, Genişletilmiş 3. Baskı.
• Altuntepe, N. (2013). 2008 Küresel Krizinin Ülkelerin İstihdam Yapısı Üzerine Etkilerinin Dinamik Bir Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi Dergisi, ss. 129-145, Isparta.
• Aydın, Ö. , Öznehir, S. ve Akçalı, E. (2009). Ankara İçin Optimal Hastane Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Modellenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 14 Sayı: 2, ss. 69-86, Isparta.
• Ballı, S. , Karasulu, B. ve Korukoğlu, S. (2007). En Uygun Otomobil Seçimi Problemi İçin Bir Bulanık PROMETHEE Yöntemi Uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 1, ss: 139-147, İzmir.
• Bali, Ö. (2013). Bulanık Boyut Analizi ve Bulanık VIKOR İle Bir ÇNKV Modeli: Personel Seçimi Problemi, KHO Bilim Dergisi, Cilt: 23 Sayı: 2, ss. 125-149.
• Chan, F. T. S. , Chan, H. K. , Lau, H. C. V. & Ip, R.W. L. (2006). An AHP Approach in Benchmarking Logistics Performance of The Postal İndustry, Benchmarking: An International Journal, Cilt: 13, No: 6, ss. 636-661.
• Chen, J.-K. & Chen, I.-S. (2008). VIKOR Method for Selecting Universities for Future Development Based On İnnovation, Journal of Global Business Issues, Sayı: 2, ss. 53-59.
• Chen, L. Y. & Wang, T.-C. (2009). Optimizing Partners Choice in IS/IT Outsourcing Projects: The Strategic Decision of Fuzzy VIKOR, Int. J. Production Economics, Sayı: 120, ss. 233-242.
• Chiu, Y.-J. & Chen, Y.-W. (2007). Using AHP in Patent Valuation, Mathematical and Computer Modelling, 46, ss. 1054-1062.
• Dağdeviren, M. (2007). Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ile Personel Seçimi ve Bir Uygulama, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, No: 4, ss. 791-799, Ankara.
• Eğilmez, M. (2012). (http://www.mahfiegilmez.com/2012/01/ekonomik-buyume-ne-demektir.html) adresinden 28.10.2016 tarihinde alınmıştır.
• Eğilmez, M. (2012). (http://www.mahfiegilmez.com/2012/01/turkiyede-kamu-kesimi-borcu.html) adresinden 28.10.2016 tarihinde alınmıştır.
• Ertek, T. (2008). Makroekonomiye Giriş, İstanbul: Beta Yayıncılık, 3. Baskı.
• Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N. (2008). Banka Şube Performanslarının VIKOR Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, YA/EM 2008 Özel Sayısı, Cilt: 20, Sayı: 1, ss. 19-28.
• Ferguson, N. (2009). The Ascent of Money: A Financial History of The World, London: Penguen Books, 2. Baskı.
• Grossman, M. G. & Helpman, E. (2003). Dış Ticaret, Bilgi Taşmaları ve Büyüme, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 187-199, Manisa.
• Güngör, İ. ve İşler, B. D. (2005). Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Otomobil Seçimi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 21-33, Zonguldak.
• Herrig, R. & Santomero, A. (1996). The Role of The Financial Sectör in Economic Performance, USD: Working Paper, University of Pensylvania.
• Hull, J. C. (2013), The Credit Crunch of 2007, What Went Wrong? Why? What Lessons Can Be Learned?, (http://www2.rotman.utoronto.ca/~hull/ downloadablepublications/CreditCrunch.pdf, e.t.) adresinden 11.06.2016 tarihinde alnmıştır.
• Jablonsky, J. (2007). Measuring The Efficiency of Production Units by AHP Models, Mathematical and Computer Modelling, 46, ss. 1091-1098.
• Karaatlı, M. , Ömürbek, N. ve Köse, G. (2014). Analitik Hiyerarşi Süreci Temelli TOPSIS ve VIKOR Yöntemleri İle Futbolcu Performanslarının Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 1, ss. 25-61, İzmir.
• Kaya, P. , Çetin, E. İ. ve Kuruüzüm, A. (2011). Çok Kriterli Karar Verme İle Avrupa ve Aday Ülkelerinin Yaşam Kalitesinin Analizi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, Sayı: 13, ss. 80-94.
• Korhonen, P. & Topdagi, H. (2003). Performance of The AHP in Comparison of Gains and Losses, Mathematical and Computer Modelling, 37, ss. 757-766.
• Kwiesielewicz, M. & Uden, E. V. (2004). Inconsistent and Contradictory Judgements in Pairwaise Comparison Method in The AHP, Computers & Operations Research, 31, ss. 713-719.
• Mohanty, P. P. & Mahapatra, S.S. (2014). A Compromise Solution by VIKOR Method for Ergonomically Designed Product with Optimal Set of Design Characteristics, Procedia Materials Science, 6, ss. 633-640.
• Mikaeil, R. , Yousefi, R. & Ataei, M. (2011). Sawability Ranking of Carbonate Rock Using Fuzzy Analytical Hierarchy Process and TOPSIS Approaches, Scientia Iranica, B, 18 (5), ss. 1106-1115.
• Obstfeld, M. & Rogoff, K. (1996). Foundations of İnternational Macroeconomics, London: The MIT Press.
• Opricovic, S. & Tzeng, G. H. (2004). Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, Cilt: 156, No: 2, ss. 445-455.
• Opricovic, S. & Tzeng, G. H. (2007). Extended VIKOR Method in Comparison with Other Outranking Methods, European Journal of Operational Research, Cilt: 178, ss. 514-529.
• Özden, Ü. H. , Başar, Ö. D. ve Kalkan, B. S. (2012). İMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi İle Sıralanması, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı: 17, ss. 23-44.
• Palaz, H. ve Kovancı, A. (2008). Türk Deniz Kuvvetleri Denizaltılarının Seçiminin AHP İle Değerlendirilmesi, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 3, ss. 53-60.
• Sakthivel, G. , Ilangkumaran, M. & Gaikwad, A. (2015). A Hybrid Multi-Criteria Decision Modeling Approach for The Best Biodiesel Blend Selection Based on ANP-TOPSIS Analysis, Ain Shams Engineering Journal, Sayı: 6, ss. 239-256.
• Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process, USA: McGraw Hill.
• Saaty, T. L. & Özdemir, M. S. (2003). Why The Magic Number Seven Plus or Minus Two, Mathematical and Computer Modelling, Sayı: 38, ss. 233-244.
• Saunders, A. & Cornett, M. M. (2001). Financial Markets and Institutions, New York: McGraw-Hill Higher Education.
• Selim, S. , Purtaş, Y. ve Uysal, D. (2014). G-20 Ülkelerinde Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), ss. 93-102.
• Soba, M. ve Bildik, T. (2013). İlçelerde Fakülte Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci Metodu İle Belirlenmesi, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 5, ISSN: 1309-4289, ss. 51-63, Kars.
• Tarım, Ş. (2011). G20’nin Kuruluşundan Günümüze Gelişimi, Ekonomik Forum, Temmuz 2011, ss. 84-89.
• TCMB, (2015). G20 Platformu ve 2015 Türkiye Dönem Başkanlığı, TCMB Yayınları, http://www. tcmb. gov. tr adresinin basılı yayını kullanılmıştır.
• Tyagi, M. , Kumar, P. & Kumar, D. (2014). A Hybrid Approach Using AHP-TOPSIS for Analyzing e-SCM Performance, Procedia Engineering, 97, ss. 2195-2203.
• Tzeng, G. H. , Lin, C. W. & Opricovic, S. (2005). Multi-Criteria Analysis of Alternative-Fuel Buses for Public Transportation, Energy Policy, 33, ss. 1373-1383.
• Wasserstom, E. (2008). On The Financial Crisis: It’s Not Just Weak Oversight, The New York Times, 17 Eylül 2008.
• Wind, Y. & Saaty, T. L. (1980). Marketing Applications of The Analytic Hierarchy Process, Management Science, 26(7), ss. 641-658.
• Yıldız, A. ve Deveci, M. (2013). Bulanık VIKOR Yöntemine Dayalı Personel Seçim Süreci, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 4, Ekim, 2013, ss. 427-436.
• Zaim, S. (1997). Çalışma Ekonomisi, İstanbul: Filiz Kitapevi, 10. Basım.