Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi Görsel Sanatlar Dersi Öğretimine Yönelik Gözlem Sonuçları

Yıl 2019, Sayı: 23, 179 - 203, 19.06.2019

Meltem Katırancı Filiz Kansu Çelik

Öz

Görsel Sanatlar dersinin pek çok işlevinin yanısıra bu ders ile birey, öncelikle kendi yeteneklerini keşfeder, toplumdaki

yerini belirler ve kendi kimliğini farkeder, sonra da yaşadığı toplumun kültürel değerlerinin farkına varır, farklı kültürleri

ayırt eder, saygı duyar. Bu nedenle Görsel Sanatlar dersi sadece yetenekli bireyler için değil herkes için gereklidir. Bu

düşünce 2000’li yıllarda Türkiye’de de uygulanmış ve yürürlükte olan pek çok örgün ve yaygın eğitim kurumlarının eğitimöğretim

programlarında yer almıştır. Türkiye’de Anadolu liseleri gibi İmam Hatip Anadolu Liselerinde de Görsel Sanatlar

dersi seçmeli ve/veya zorunlu bir ders olarak programlarda yer almaktadır. Ancak bu derslerin içeriği ve niteliği konusunda

herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu araştırma, herhangi bir Kız Anadolu İmam Hatip Lisesinde görev yapmakta

olan Görsel Sanatlar dersi öğretmeninin bir saatlik derste kullandığı ağırlıklı öğretim yolunun belirlenebildiğini göstermesi

bakımından önemlidir. Nitel Araştırma Yöntemlerinden Eğitsel Eleştiri ve Durum Çalışması Modeline göre tamamlanan

araştırmanın çalışma grubu, ‘Tipik durum örneklemesi’ ve ‘Kolay ulaşılabilir durum örneklemesi’ ile belirlenmiştir. Milli

Eğitim Bakanlığına bağlı bir Kız Anadolu İmam Hatip Lisesinin ortaokul kademesinde, sadece kız öğrencilerden oluşan

bir sınıfın görsel sanatlar dersinin çözümlenmesine ve elde edilen sonuçların içerik ve betimsel analiz ile yorumlanmasına

yer verilmiştir. Veri toplama araçları olarak ders gözlem notları, video kaydı ve öğretmene uygulanan 25 soruluk yarı

yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Ö ile kodlanan Görsel Sanatlar öğretmen’inin

ağırlıklı olarak kullandığı öğretim yolunun İşlevsiz ve öğretmen tipinin, Tasasız (bırakınız yapsınlar) öğretmen modelinde

olduğu; öğretim yönteminin, göstererek yaptırma ve derste gerçekleştirilen uygulama tekniğinin karışık teknikte

çalışmalar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İmam Hatip Lisesi, Görsel Sanatlar, Eğitsel Eleştiri

Kaynakça

• Artut, K. (2004). Sanat Eğitimi, Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Büyükalan, F. Cancan, D. ve Kansu Çelik, F. (2018). “Suriyeli çocukların suriye’ye bakış açılarına ilişkin resimlerinin analizi”, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 519-536
• Emekli, G. (2006). “Coğrafya, kültür ve turizm: kültürel turizm”, Ege Coğrafya Dergisi, 15, 51-59
• Erbay, M. (1997). Plastik sanatlar Eğitimi’nin Gelişimi (1. Basım). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Katırancı, M. ve Polat, D. B. (2015). “Güzel sanatlar fakültelerine hazırlık kurslarında imgesel tasarımda kullanılan bir öğretim yöntemi örneği”, Akdeniz Sanat Dergisi, 8(15).
• Katırancı, M. ve Gönülay Çalımlı, Z. (2015). “Diş hekimliği fakültesi öğrencilerinin sanat tarihi dersine yönelik gözlem sonuçları”, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, ISSN: 1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız-Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat-Kırgızistan, Mart-Nisan 2015, 48, 1-17.
• Katırancı, M. (2004a). “İlköğretim öğrencilerinin sanatsal yönelimlerinin belirlenmesi”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(14), 112-118.
• Katırancı, M. (2004b). “An educational criticism of a turkish high school art class”, 7th European Regional Congress. İstanbul and Cappadocia Turkey, July 1-6, 277-299.
• Katırancı, M. (2017). “Sanat eğitiminin gerekliliğine ilişkin pedagojik formasyon öğrencilerinin görüşleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1635-1650.
• Kırışoğlu, O. ve Stokrocki, M. (1997). Ortaöğretim Sanat Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Yayınları.
• Levent, F. ve Kansu Çelik, F. (2017). “Sanat alanında üstün yetenekli çocukların eğitiminin devlet tarafından desteklenmesine ilişkin sanatçıların görüşleri”, Türk Üstün Zeka ve Eğitim Dergisi, 7(2), 65-86.
• Levent, F. ve Bakioğlu, A. (2013). “Üstün yeteneklilerin eğitiminde Türkiye için öneriler”, Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1, 33-45.
• Mülayim, S. (1994). Sanata Giriş Plastik Sanatların Temel Kavramları ve Terminolojisi Üzerine Bir Deneme (2. Baskı). İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Özsoy, V. (2001). “Gazi üniversitesi gazi eğitim fakültesi güzel sanatlar eğitimi bölümü”, Eğitim ve Bilim/Education and Science, 26(221), 41-51.
• Ünver, E. (2002). Sanat Eğitimi (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (1. Baskı) Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. Baskı) Ankara: Seçkin Yay.
• İnternet Kaynakları
• https://www.cekmekoy.bel.tr/tr/cekmekoy-cografyasi, adresinden 14 Mayıs 2017 tarihinde edinilmiştir.
• http://bursa.meb.gov.tr/oges/content/useruploads/Anadolu%20 %C4%B0mam%20Hatip%20Liseleri%20Tan%C4%B1t%C4%B1m%20 Kitap%C3%A7%C4%B1%C4%9F%C4%B1%2022.06.17.pdf, adresinden 25.05.2018’de alınmıştır.
• http://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/12124436_aihl-12062017.pdf, adresinden 25.05.2018’de alınmıştır.
• http://milliiradekizaihl.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/63/14/762764/ dosyalar/2017_07/11071728_AYHL_HaftalYk_Ders_Yizelgeleri_deYiYiklikler.pdf, adresinden 25.05.2018’de alınmıştır.
• http://camlicakizaihl.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/34/22/974751/ dosyalar/2016_03/28115206_lisedersizlgesi.pdf, adresinden 25.05.2018’de alınmıştır.