Sinemada Temsil Kurmak: Mustang (2015) Filmi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2019, Özel Sayı (1) Mayıs 2019, 518 - 535, 10.05.2019

Zehra Cerrahoğlu

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.515253

Cited By: 2

Öz

1990larla birlikte ortak yapımların artışıyla filmler giderek aynı anda birçok ülkenin ürünü olmaya başlamışlardır. Bugün bu durum yaygın bir uygulama haline gelmişolsa da filmlerde kullanılan temsil stratejileri bakımından tartışılabilecek birçok konuyu da beraberinde getirmektedir. 

Türkiye kökenli yönetmen Deniz Gamze Ergüven’in ilk filmi Mustang(2015), Türkiye kırsalında tutucu büyükanneleri ve dayıları ile yaşayan beşkız kardeşin karşılaştığı baskı ve direnişlerini konu edinmiştir. Bir Fransa, Almanya, Türkiye ve Katar ortak yapımı olan Mustang, Fransa’da yakaladığı gişe başarısının yanında dört César’la ödüllendirilmiş; Fransa’nın 2015 Oscar adayı olmuştur. Filme getirilen temel eleştiriler arasında gerçeklikten uzak tasvirler, konuya yüzeysel yaklaşım, oryantalizm ve genç bedenlerin teşhiri yer almaktadır. 

Filmlerde nelerin, nasıl temsil edildiği, sanat eserinin üreticisine ait yorumlama ile kullanılan klişeler ve ortaya çıkan söylem gibi tartışmalar yıllardır farklı biçimlerde sürmektedir. Bu tartışmalara eserin üretildiği ve temsilini kurmayı amaçladığı dönem, kültür ve toplumsal yapılar da eklendiğinde denklemin bileşenleri artar. 

Mustang, karşımıza ele aldığı konuyu küreselleştirmeye çalışırken yerelleştiren; bunu da ‘kırsaldaki genç kadınların’ temsiline yabancı kalan bir bakışla gerçekleştiren bir film olarak çıkmaktadır. Çalışmada, film özelinde hem sinemanın temsil kurma stratejilerinin ‘nasıl temsillerle’ ‘etnikleştirme’ye yol açabileceği hem de ‘kime ait (yerel/küresel) temsiller kurulduğu’ sorularının tartışılması amaçlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Türk sineması, sinemada temsil, ortak yapımlar

Kaynakça

• Kitaplar:
• ARISTOTELES (2012), Poetika, çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi: İstanbul.
• ARNHEIM, R. (2009), Sanat Olarak Sinema, çev: Rabia Ünal Tamdoğan, İstanbul: Hil Yayınları.
• BAZIN, A. (2005), The Ontology of the Photographic Image”, içinde What is Cinema?, Cilt 1 , ABD: California University Press.
• BENJAMIN, W. (2008), Tekniğin Olanaklarıyla Yeniden Üretilebildiği Çağda Sanat Yapıtı, içinde Pasajlar, Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• CASEBIER, A. (1991), Film and Phenomenology, Towards a Realist Theory of Cinematic Representation, New York: Cambridge University Press.
• CURRIE, G. (1995), Image and Mind, Film, Philosophy and Cognitive Science, Australia: Cambridge University Press.
• ELSAESSER, T. (2005), European Cinema, Face to Face with Hollywood, Amsterdam: Amsterdam University Press.
• HALL, S. (1997), The Work of Representation, S. HALL içinde, Representation, Cultural Representations and Signifying Practices (s.13-75), London: Sage Publications & Open University).
• HALLE, R. (2010), Offering Tales They Want to Hear: Transnational European Film Funding as Neo-Orientalism, R. GALT ve K. SCHOONOVER içinde, Global Art Cinema, New Theories and Histories, (s. 303-320) New York: Oxford University Press.
• KRACAUER, S. (1997), Theory of Film, The Redemption of Physical Reality, ABD: Princeton University Press.
• MARTIN-JONES, D. (2010), Scotland: Global Cinema- Genres, Modes and Identities, England: Edinburgh University Press.
• TÜRKEŞ, Ö. (2005), Orda Bir Taşra Var Uzakta, T. BORA içinde, Taşraya Bakmak (s. 157-213) İstanbul: İletişim Yayınları.
• İnternet Kaynakları:
• ERCİVAN, A. (tarih belirtilmemiş), 20.01.2019 tarihinde http://www.beyazperde.com/filmler/film-228825/elestiriler-beyazperde/ adresinden alındı.
• Eurimages, (yıl belirtilmemiş) About Eurimages: European Cinema Support Fund, 20.01.2019 tarihindehttps://www.coe.int/en/web/eurimages/about adresinden alındı.
• IMdB, (yıl belirtilmemiş) Mustang Awards, 20.01.2019 tarihindehttps://www.imdb.com/title/tt3966404/awards?ref_=tt_awd adresinden alındı.
• Mustang Production Notes (2015) 20.01.2019 tarihinde https://curzonblob.blob.core.windows.net/media/5081/mustang-production-notes.pdf adresinden alındı.
• LEMERCIER, F. (19.05.2015), Mustang: Five Girls and the Fate of Women, 20.01ç2019 tarihinde https://cineuropa.org/en/newsdetail/292998/ aresinden alındı.
• O’GRADY, S. (18.02.2016), An FP Conversation: Love, Sex, and Growing Up in a Regressive Turkey, 20.01.2019 tarihinde https://foreignpolicy.com/2016/02/18/an-fp-conversation-love-sex-and-growing-up-in-a-regressive-turkey/ adresinden alındı.
• WEISSBERG, J. (19.05.2015), Film Review: Mustang, 20.12.2019 tarihinde https://variety.com/2015/film/festivals/mustang-review-cannes-1201500486/ adresinden alındı.
• WESTON, H. (29.12.2015), Deniz Gamze Ergüven on Her Feminist Fable Mustang, 20.01.2019 tarihinde https://www.criterion.com/current/posts/3852-deniz-gamze-erg-ven-on-her-feminist-fable-mustang adresinden alındı.