Atatürk Orman Çiftliği Arazisindeki Terkedilmiş Taş Ocaklarının Agropark Olarak Geri Kazanımı

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 1, 53 - 66, 29.06.2017

Merve Yıldız Yılmaz Nevin Akpınar

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.323587

Öz

Bu
araştırmada, Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) arazi sınırları içinde bulunan terk
edilmiş taş ocaklarının, tarım ve teknolojinin bir arada kullanıldığı agropark
olarak kullanılabilirliği incelenmiştir. Bu bağlamda Çin’de kurulan Shangai Greenport
Agropark master planında belirlenen kullanım tipleri değerlendirilerek, araştırma
alanına uyarlanmıştır. Örnek uygulamada yer alan kullanım tipleri ticaret
merkezi, iş merkezi ve merkezi işlem birimi olarak belirlemiş, Coğrafi Bilgi
Sistemleri kullanılarak uygunluk analizleri yapılmıştır. Araştırma alanının
doğal ve sosyo-kültürel özellikleri değerlendirilmiş, swot analizi yapılmıştır.
AOÇ’nin tarihsel geçmişi de göz önünde bulundurularak gerçekleştirilen
analizler sonucunda, taş ocaklarının agropark olarak değerlendirilmesinin uygun
olduğu sonucuna varılmıştır. Böylece, terkedilmiş taş ocaklarının, tarıma yeni
bir bakış açısı kazandıran agropark olarak değerlendirilmesi ile birlikte; araştırma
alanının görsel kirlilik kaynağı olmaktan çıkıp, kente ekolojik, ekonomik ve
estetik değer katan, kent halkı için yeni rekreasyonel faaliyetlere imkan veren
kullanım alanı olması sağlanacaktır. Sürdürülebilir kent modeli için örnek
teşkil edecektir.

Anahtar Kelimeler

Agropark, coğrafi bilgi sistemleri

Rehabilitation of Derelict Quarries as Agropark in Atatürk Orman Çiftliği Area

Öz

This research involves performing analyses and
developing suggestions for recovering the derelict quarries within the
boundaries of Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) by turning them into agroparks where
agriculture and technology go hand in hand. In this context, the usage types in
the Shanghai Greenport Agropark master plan are assessed and adapted to the
area of research. Usage types in the example are classified as commercial
centres, business centres and central processing units; and conformity analyses
are executed via Geographical Information Systems. Natural and socio-cultural
characteristics of the research area are assessed and SWOT analysis is performed.
As a result of the analyses carried out and considering the history of AOÇ, it
is concluded that it is appropriate to utilize quarries as agroparks. Therefore
with abandoned quarries being utilized as agroparks through a new perspective
to agriculture, the research area will no longer be a visual pollution resource
but instead it will transform into an area of use that contributes
ecologically, economically and aesthetically to the city and recreationally to
the residents. It will serve as an example for the sustainable city model.

Anahtar Kelimeler

Agropark, geographic information systems

Kaynakça

• Açıksöz S., 2001.Ankara’da kentsel tarım kapsamında Atatürk Orman Çiftliği’nin günümüz koşullarında yeniden değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Ankara, s. 3–95, 122–232
• Akpınar N., 1994. Açık kömür ocaklarında çevresel etkilerin değerlendirilmesi ve doğa onarımı çalışmalarının Milas-Sekköy Açık Kömür Ocağı örneğinde irdelenmesi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı (Basılmamış), Ankara
• Akpınar N., 2000.Taş ocaklarının çevresel etkileri ve bu alanların onarımı. 2000’li Yıllarda Yaşadığımız Çevre ve Peyzaj Mimarlığı Sempozyumu, 24-26 Mayıs, Ankara s. 191-199
• Akpınar N.,Başal M., Karadeniz N., Talay İ., Kılıç N., Atalay A ve Tanrıvermiş H., 2004. Adıyaman Ziyaret Çayı havzası tarımsal potansiyelinin belirlenmesi ve enerji etkin peyzaj planlama bağlamında arazi kullanım desenin oluşturulması. TÜBİTAK, Tarım Orman ve Gıda Teknolojileri Araştırma Grubu, Ankara, s. 83 - 84
• Alçiçek A. ve Demiruluş H., 1994. Çiftlik gübrelerinin biyogaz teknolojisinde kullanılması. Ekoloji Çevre Dergisi,13: 5-9 Anonim, 2005. Türkiye’nin belirli bir havzasında USLE ile yıllık toprak kayıplarının tahmin edilmesi. Ankara Üniversitesi Toprak Anabilim Dalı, Ankara
• Anonim, 2009. Atatürk Orman Çiftliği’nin geleceğini tartışıyoruz. Ankara Barosu Yayınları, Ankara, s. 9-79
• Anonim, 2017. http://www.karsiyaka.bel.tr/tr/ haberler /cumhuriyette-muhtesem-donusum (Erişim tarihi 13.05.2017)
• Anonymous, 2012a. http://www.butchartgardens. com/gardens (Erişim Tarihi: 14.01.2012)
• Anonymous, 2012b. http://en.wikipedia.org/wiki/ Haller_Park (Erişim Tarihi: 14.01.2012)
• Anonymous, 2017 http://news.ucsc.edu/2015/03/ rev-spring-15-alumni-weekend.html (Erişim tarihi: 13.05.2017)
• Arcak Ç., Keçeci M., Usul M. ve Karabulut A., 2002. Atatürk Orman Çiftliği detaylı toprak etüdü ve haritalaması, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak Gübre ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara
• Arık F., Öztürk A., Diken A., Eren Y., Nalbantçılar T. ve Tor K., 2010. Yazır Fayı (Selçuklu-Konya) üzerindeki terkedilen taş ocakları ve jeopark projesi. Uluslararası Jeolojik Koruma Sempozyumu, Elazığ
• Atak E. ve Şahin Z., 2004. Atatürk Orman Çiftliği’nin 79 yılı ve çiftliğin korunmasına yönelik politika arayışları. Planlama Dergisi 2004(3): 80-88
• Baardwijk I.,Bogers M., IJdema T., Laarhoven J., 2003. HetAgroparkEenIntegrale Benaderıng. Eindhoven University InnovationScience 0E411 Integrative Project, Netherlands
• Carsjens G. J., 2015. Food in space: the spatial organization of food systems. AgricEngInt: CIGR Journal, Special issue 2015: 18th World Congress of CIGR: 10-17
• Ceylan H. ve Özkahraman T., 2000. Madencilik faaliyetlerinde çevresel planlama ve uygulanabilecek doğaya yeniden kazandırma alternatifleri. Türkiye 12. Kömür Kongresi, 23-26 Mayıs, Ereğli s. 91-100
• Çelik M., 2006. Atatürk Orman Çiftliğinin işletmecilik anlamında işleyişi ve kooperatiflerle olan ilişkileri. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış). Tekirdağ, s: 5-12
• Gezer E., 2006. Yalova yöresindeki çiçeklik seraların teknik özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Tekirdağ, s: 5
• Hoes A-C. and Regeer B.J., 2014. Adoption of Novelties in a pluralist society: Exploring an agropark case study. Journal of Environmental Policy & Planning 17:1, 3-24
• Kliebisch C., 2009. MasterplanAgro-Park /Gartenbaugebiet (Pilotprojektionfürden KreisKleve)- Zusammenfassung.AFC Management Consulting AG, Bonn
• Özcan A., 2009. Ankara-Hasanoğlan taş ocaklarının onarımı ve kentsel kullanım açısından değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Ankara, s. 4-29, 94
• Öztoprak İ., 2006. Atatürk Orman Çiftliği’nin tarihi. Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, s.29, 63, 105-123
• Smeets, P.J.A.M., 2011. Expedition agroparks. Research by design into sustainable development and agriculture in the network society. PhD thesis Wageningen University, Wageningen Academic Publishers, Wageningen
• Smeets P.,Mansfeld M., Chonghua Z., Loohuis R O., Broeze J., Buijs S., Moens E., Latesteijn H., Steekelenburg M., Stumpel L., Bruinsma W., Megen T., Mager S., Ch,rst,aens P. and Heijer H., 2011. Master plan Greenport Shanghai Agropark. Shanghai Industrial Inverstment Corporation Alterra Wageningen University and Research Center
• Taşçıoğlu S.,2011. Taş ocağı faaliyetlerinin peyzaj üzerine etkileri ve onarım süreci: Antalya ili örneği. Seminer, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Ankara, s. 6-7
• Tıknazoğlu B., 2010. Sığırcılık. Samsun İl Tarım Müdürlüğü, Çiftçi Eğitimi ve Yayım Şubesi, Samsun, s. 58-61
• Vargas J.G., Hernandez D. and Hernandez M., 2014.Application of the Based Resources Theory in Agropark Ahuallulco.Comprehensive Research Journals, Vol. September
• Wolf P.and Veen E., 2015. Connecting global ambitions to regional realities- A process review of agropark development in the Noordoostpolder. The malleability and unpredictability of regional transitions: a systematic approach for reflection and learning. Wageningen University and Research, Netherlands