MAKAM (MAQAM, MELODY (VOICE), ŞÛBE (BRANCH) REPRESENTATION OF THE PYTHAGOREAN CONCEPT OF HARMONY/MUSIC OF THE SPHERES IN THE OTTOMAN MUSIC THEORY
Öz
In this article, it’s discussed that the emergence of a new theoretical model inIn this article, it’s discussed that the emergence of a new theoretical model inthe history of the Ottoman makam theorythe history of the Ottoman makam theory from 15thcentury. This new model is calledhere as “Esoteric Model of Makam” (BMM). The concept of “melody-type) has a fundamental role in this modelarea of tone and melody is classified into four classes,melody-type), “âvâze” (voice/sound), “şûbeextremely remarkable that these concepts are associated with horoscopes, planets, fourelements and time, with regard to esoteric nature of model. In terms of conceptualmeaning and functions, these concepts are analyzed here for the first time withhermeneutical approach. In light of findings, it’s determined that these concepts arecomposed of representation of the Pythagorean conception of “the harmony/music of thespheres”, in point of esoteric symbolism
Anahtar Kelimeler
Makam (maqam melody-type) esoteric tradition harmony/music of thespheres Pythagorean tradition
Kaynakça
- Abdülbâki Nâsır Dede. 2006. Tetkik ü Tahkik [1794]. ed. Y. Tura. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Agayeva, Suraya ve R. Uslu. 2008. Ruhperver: Bir XVII. Yüzyıl Müzik Teorisi Kitabı. Ankara: Ürün Yayınları.
- Aksu, F. Adile. 1988. “Abdülbâki Nâsır Dede ve Tedkik ü Tahkik”, YLT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- Ali Ufkî. 2003. Hâzâ Mecmua-i Sâz ü Söz. (ed. H. Cevher). İzmir: Meta Basım.
- Anderson, Warren D. 1994. Music and Musicians in Ancient Greece. Ithaca: Cornell University Press.
- Arel, H. Sadettin. 1969. Türk Musikisi Kimindir. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Arısoy, Mithat. 1988. “Seydî’nin El-Matlâ Adlı eseri Üzerine Bir Çalışma”, YLT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- Arslan, Fazlı. 2007. Urmiyeli Safiyüddin ve Şerefiyye Adlı Eseri. Ankara: ADK Yayınları.
- Arslan, Ahmet. 2012. İlkçağ Felsefe Tarihi 5. İstanbul. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Atalay, Adnan. 1989. “Geleneksel Türk Sanat Mûsıkîsinde Perde Dizgeleri”, YLT, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir: Türkiye.
- Bardakçı, Murat. 1986. Maragalı Abdülkâdir ve Câmiü’l-Elhân Adlı Eseri, İstanbul: Pan Yayıncılık.
- ------------------. 2008. The Treatise of Ahmedogli Şükrullah and Theory of Oriental Music in the 15th Century. Boston: Harvard University Press. [Türkçe çevirisi: 2011. Ahmedoğlu Şükrullah. çev. M. Bardakçı. İstanbul: Pan Yayıncılık.]
- Barker, Andrew. 1984. Greek Musical Writings II: Harmonic and Acoustic Theory. Port Chester: Cambridge University Press. ------------------.
- 200 Scientific Method in Ptolemy’s Harmonics. Port Chester:
- Cambridge University Press.
- Başer, F. Adile. 1996. “Türk Mûsıkîsinde Abdülbâki Nâsır Dede (1765–1821)”, DT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- Berghaus, Günter. 1992. “Neoplatonic and Pythagorean Notions of World Harmony and Unity and Their Influence on Renaissance Dance Theory”, The Journal of the Society for Dance Research, 10 (2), 43–70.
- Boynton, Susan. 1999. “The Sources and Significance of the Orpheus Myth in ‘Musica Enchiriadis’ and Regino of Prüm’s ‘Epistola de harmonica institutione’”, Early Music History, 18, 47–74.
- Can, Cihat M. 2001. “XV. Yüzyıl Türk Mûsıkîsi Nazariyatı”, DT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- ------------------. 2002. “Eski Grek Dört Unsur Nazariyesi ve Türkçe Mûsıkî Yazmalarında Etkisi”, GÜGEF Dergisi, 22 (2): 133-143.
- Can, Neşe. 2004. “Osmanlı Dönemi Türkçe Müzik Yazmalarında Ünlü Türk Bilgini Fârâbî”, GÜGEF Dergisi, 24 (2): 203-215.
- Cassirer, Ernst. 2011. Sembol Kavramının Doğası. çev. Milay Köktürk. Ankara: Hece Yayınları.
- Castelli, Patrizia. 2013. Rönesans Estetiği. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Cevher, Hakan. 1995. “Ali Ufkî Bey ve Hâzâ Mecmua-i Sâz ü Söz (Transkripsiyon, İnceleme)”, DT, Ege Üniversitesi, İzmir: Türkiye.
- ------------------. 2004a. Kitâb-ı Edvâr. İzmir: Can Basımevi.
- ------------------. 2004b. Ruhperver. İzmir: Sade Matbaacılık.
- Ceyhan, Adem. 1997. Bedr-i Dilşâd’ın Muradnâmesi I-II. İstanbul: MEB Yayınları.
Makam, Âvâze, Şûbe ve Terkib: Osmanlı Musiki Nazariyatında Pisagorcu "Kürelerin Uyumu / Musikisi" Anlayışının Temsili
Öz
Bu makalede 15. yy. itibariylemodelin ortaya çıkışı ele alınmaktadır. modelin ortaya çıkışı ele alınmaktadır. Bu model, burada “Bâtınî Makam Modeli” (BMM) olarak adlandırılmıştır. Bu yeni modelde makam kavramı temel durumdadır. yeni anlayışa göre perde ve ezgi alanı; makam,sınıfa ayrılmaktadır. Bu kavramların, burçlar, gezegenler, dört unsur ve zamanla ilişkilendirilmiş olması, yeni modelin “çekicidir. Bu dört kavram, yorumsamacı bir yaklaşımla ele alınailişkilendirilmiş olması, yeni modelin “bâtınî” niteliği açısından son derece dikkat
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdülbâki Nâsır Dede. 2006. Tetkik ü Tahkik [1794]. ed. Y. Tura. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Agayeva, Suraya ve R. Uslu. 2008. Ruhperver: Bir XVII. Yüzyıl Müzik Teorisi Kitabı. Ankara: Ürün Yayınları.
- Aksu, F. Adile. 1988. “Abdülbâki Nâsır Dede ve Tedkik ü Tahkik”, YLT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- Ali Ufkî. 2003. Hâzâ Mecmua-i Sâz ü Söz. (ed. H. Cevher). İzmir: Meta Basım.
- Anderson, Warren D. 1994. Music and Musicians in Ancient Greece. Ithaca: Cornell University Press.
- Arel, H. Sadettin. 1969. Türk Musikisi Kimindir. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Arısoy, Mithat. 1988. “Seydî’nin El-Matlâ Adlı eseri Üzerine Bir Çalışma”, YLT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- Arslan, Fazlı. 2007. Urmiyeli Safiyüddin ve Şerefiyye Adlı Eseri. Ankara: ADK Yayınları.
- Arslan, Ahmet. 2012. İlkçağ Felsefe Tarihi 5. İstanbul. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Atalay, Adnan. 1989. “Geleneksel Türk Sanat Mûsıkîsinde Perde Dizgeleri”, YLT, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir: Türkiye.
- Bardakçı, Murat. 1986. Maragalı Abdülkâdir ve Câmiü’l-Elhân Adlı Eseri, İstanbul: Pan Yayıncılık.
- ------------------. 2008. The Treatise of Ahmedogli Şükrullah and Theory of Oriental Music in the 15th Century. Boston: Harvard University Press. [Türkçe çevirisi: 2011. Ahmedoğlu Şükrullah. çev. M. Bardakçı. İstanbul: Pan Yayıncılık.]
- Barker, Andrew. 1984. Greek Musical Writings II: Harmonic and Acoustic Theory. Port Chester: Cambridge University Press. ------------------.
- 200 Scientific Method in Ptolemy’s Harmonics. Port Chester:
- Cambridge University Press.
- Başer, F. Adile. 1996. “Türk Mûsıkîsinde Abdülbâki Nâsır Dede (1765–1821)”, DT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- Berghaus, Günter. 1992. “Neoplatonic and Pythagorean Notions of World Harmony and Unity and Their Influence on Renaissance Dance Theory”, The Journal of the Society for Dance Research, 10 (2), 43–70.
- Boynton, Susan. 1999. “The Sources and Significance of the Orpheus Myth in ‘Musica Enchiriadis’ and Regino of Prüm’s ‘Epistola de harmonica institutione’”, Early Music History, 18, 47–74.
- Can, Cihat M. 2001. “XV. Yüzyıl Türk Mûsıkîsi Nazariyatı”, DT, Marmara Üniversitesi, İstanbul: Türkiye.
- ------------------. 2002. “Eski Grek Dört Unsur Nazariyesi ve Türkçe Mûsıkî Yazmalarında Etkisi”, GÜGEF Dergisi, 22 (2): 133-143.
- Can, Neşe. 2004. “Osmanlı Dönemi Türkçe Müzik Yazmalarında Ünlü Türk Bilgini Fârâbî”, GÜGEF Dergisi, 24 (2): 203-215.
- Cassirer, Ernst. 2011. Sembol Kavramının Doğası. çev. Milay Köktürk. Ankara: Hece Yayınları.
- Castelli, Patrizia. 2013. Rönesans Estetiği. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Cevher, Hakan. 1995. “Ali Ufkî Bey ve Hâzâ Mecmua-i Sâz ü Söz (Transkripsiyon, İnceleme)”, DT, Ege Üniversitesi, İzmir: Türkiye.
- ------------------. 2004a. Kitâb-ı Edvâr. İzmir: Can Basımevi.
- ------------------. 2004b. Ruhperver. İzmir: Sade Matbaacılık.
- Ceyhan, Adem. 1997. Bedr-i Dilşâd’ın Muradnâmesi I-II. İstanbul: MEB Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Müzik |
| Bölüm | Orijinal araştırma |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 2 Sayı: 1 |
Cited By
Türk Mûsikîsi Tarihinde Müellifi Bilinmeyen “Edvâr” (Risâle) Üzerine Bir Analiz
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1453569
AHMED PAŞA'NIN ÜSTÜNE REDİFLİ KASİDESİNDE KOZMİK UNSURLAR
KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.51592/kulliyat.1431485
Evliya’s Song: Listening to the Early Modern Ottoman Court
Journal of the American Musicological Society
https://doi.org/10.1525/jams.2023.76.3.645
DÂRÜ’L-ELHÂN KÜLLİYÂTI’NDAKİ ANADOLU HALK ŞARKILARINDA KADİM MAKÂM VE TERKİB VARLIĞI ÖRNEKLEMİ NÜHÜFT-Î KADİM
Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
https://doi.org/10.30692/sisad.1275182
ANADOLU HALK EZGİLERİNDE KARAR VE PERDE DERECELERİNİN ÖNEMİNDEN HAREKETLE SINIFLANDIRILMASI
Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.26468/trakyasobed.865907
ORTA ÇAĞ İSLAM DÖNEMİ MÜZİK NAZARİYATININ ANTİK YUNAN DÖNEMİNDEKİ KÖKLERİ
Eurasian Journal of Music and Dance
https://doi.org/10.31722/ejmd.1187939
TÜRK MÜZİĞİNDE YEKTA, EZGİ VE AREL TEORİLERİNİN POZİTİVİST İNŞASI: KISA FAKAT ELEŞTİREL BİR TARİHÇE
Eurasian Journal of Music and Dance
https://doi.org/10.31722/ejmd.757313
The Pythagorean Shift In The Ottoman Musical Writings
Turkish Academic Research Review - Türk Akademik Araştırmalar Dergisi [TARR]
https://doi.org/10.30622/tarr.646983
Yazarlarımızın editöryal süreçlerin aksamaması için editöryal emaillere 3 gün içinde yanıt vermeleri gerekmektedir.