Demans Hastalarına Bakım Verenlerin Uyku Kalitelerinin Değerlendirilmesi
Öz
Amaç: Bu
çalışmada orta ve ağır evre Alzheimer hastalarına bakım veren aile üyelerinin
depresyon, anksiyete ve uyku kalitelerinin sağlıklı kontrollerle
karşılaştırılması amaçlandı.
Materyal
ve Metod:
Bu prospektif, kesitsel çalışmaya orta veya ağır evre Alzheimer hastalarına
bakım veren 18-65 yaş arası, en az ilkokul mezunu olan 29 kişi ile bakım verme
öyküsü olmayan 30 sağlıklı kontrol grubu dahil edildi. Olgulara demografik verileri içeren anket
soruları, Pitssburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ)
ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) uygulandı.
Bulgular:
Alzheimer hastalarının yaş ortalaması 74,52±8,23 yıl idi. Alzheimer
hastalarının 14’ü (%48,3) kadın, 15’i (%51,7) erkekti. Alzheimer hastalarına
bakım verenlerin yaş ortalaması 42,31±10,01, kontrol grubunun yaş ortalaması
37,87 ±11,08 idi. Yaşlar arasında anlamlı fark yoktu (p=0,111). Gruplar arasında cinsiyet açısından da anlamlı fark
yoktu (p=0,322). Alzheimer hastalarına bakım verenlerin BDÖ median değeri 7
(min:2, max:19) yıl olup sağlıklı kontrol grubunun BDÖ median değeri 10 (min:6,
max:36) yıl idi. Bu fark istatiksel olarak anlamlıydı (p=0,001). Bakım
verenlerin BAÖ median değeri 5 (min:2, max:16) yıl olup sağlıklı kontrol
grubunun BAÖ median değeri 6 (min:4, max:17) yıl idi. Bu fark istatiksel olarak
anlamlıydı (p=0,026). PUKİ toplam puanlarına göre bakım verenlerin %51,7’sinde (n=15), sağlıklı kontrol grubunun
%23,7’sinde (n=12) uyku kalitesi kötüydü ve bu fark anlamlıydı (p=0,047).
Sonuç:
Alzheimer hastalarına bakım verenlerde ölçek puanlarına göre anksiyete ve
depresyon puanları daha yüksek bulunmuş olup ayrıca uyku kalitelerinin de daha
kötü olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Alzheimer; Uyku; Depresyon; Anksiyete; Bakım veren; Bakım yükü.
Kaynakça
- 1. https://esa.un.org/unpd/wpp/publications/files/key_findings_wpp_2015.pdfErişim tarihi: 27.05.2019.2. Onadja Y, Atchessi N, Soura BA, Rossier C, Zunzunegui M-V. Gender differences in cognitive impairment and mobility disability in old age: a cross-sectional study in Ouagadougou, Burkina Faso. Archives of gerontology and geriatrics. 2013;57(3):311-8.3. Soner S, Aykut S. Alzheimer hastalık sürecinde bakım veren aile üyelerinin yaşadıkları güçlükler ve sosyal hizmet. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017;3(2):375-87.4. Sakakibara K, Kabayama M, Ito M. Experiences of “endless” caregiving of impaired elderly at home by family caregivers: a qualitative study. BMC research notes. 2015;8(1):827.1-11.5. Brodaty H, Donkin M. Family caregivers of people with dementia. Dialogues in clinical neuroscience. 2009;11(2):217-228.6. Martín-García R, Martín-Avila G, De la Rubia-Marcos M, Maroto-Rodríguez R, Ortega-Angulo C, Rodriguez MTC, et al. Consumption of drugs and nonpharmacological therapies in caregivers of patients with Alzheimer's Disease: a case-control study in Madrid. Dementia and geriatric cognitive disorders extra. 2016;6(1):68-77.7. Creese J, Bédard M, Brazil K, Chambers L. Sleep disturbances in spousal caregivers of individuals with Alzheimer's disease. International Psychogeriatrics. 2008;20(1):149-61.8. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2013.9. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Archives of general psychiatry. 1961;4(6):561-71.10. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin gecerliligi uzerine bit calisma (A study on the validity of Beck Depression Inventory.). Psikoloji Dergisi. 1988;6:118-22.11. Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology. 1988;56(6):893-897.12. Ulusoy M, Sahin NH, Erkmen H. the Beck Anxiety Inventory: Psychometric Properties. Journal of cognitive psychotherapy. 1998;12:2.163-172.13. Buysse DJ, Reynolds III CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry research. 1989;28(2):193-213.14. Agargun M. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin gecerligi ve guvenirligi. Turk Psikiyatri Dergisi. 1996;7:107-15.15. Bostancı Ö. Alzheimer-Demanslı Yaşlıya Bakım Veren Aile Bireylerinin Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 201416. Akyar AGİ, Akdemir N. Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaşadıkları güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2009;16(3):32-49.17. Çakır Ö. Türkiye'de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2008(31):25-47.18. Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat AY. Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011;3(3):513-52.19. Sales E. Family burden and quality of life. Quality of life research. 2003;12(1):33-41.20. Karamustafalıoğlu O, Yumrukçal H. Depresyon ve anksiyete bozuklukları. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2011;45(2):65-74.21. Uyku AH. bozuklukları. Hekimler Yayın Birliği, Ankara. 2007:30-8.22. Keskin N, Tamam L. Ruhsal Bozukluklarda Uyku. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi.27(1):27-38.23. Staner L. Sleep and anxiety disorders. Dialogues in clinical neuroscience. 2003;5(3):249-257.24. Inanç L, Altintas M, Semiz ÜB. Obsesif Kompulsif Bozuklukta Uyku Kalitesinin Depresyon ve Anksiyete ile Iliskisi/The Relation of Sleep Quality to Depression and Anxiety in Obsessive Compulsive Disorder. Journal of Turkish Sleep Medicine. 2018;5(1):2-7.25. Hamamcı M, Hacimusalar Y, Karaaslan O, İnan LE. Evaluation of sleep quality in spouses of people with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 2019;94:233-8.26. Gehrman P, Gooneratne NS, Brewster GS, Richards KC, Karlawish J. Impact of Alzheimer disease patients' sleep disturbances on their caregivers. Geriatric Nursing. 2018;39(1):60-5.27. Hamamci M, Alpua M, Ergün U, İnan LE. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu ve Nöroloji. Bozok Tıp Dergisi. 2018;8:20-5.