Öz
The concept of literacy was initially defined as reading and writing skills. The content of the concept has changed with the development of technology, needs of society and the using of multimedia. Literacy is generally being good at reading, writing, speaking and listening; communicating effectively with others and understanding written information. In the twenty-first century, the concept of literacy includes using of technology, problem-solving, collaboration, and the skills necessary to present information. Literacy is process-oriented and requires lifelong continuity. Information literacy, media literacy, digital literacy, visual literacy, environmental literacy, political literacy and cultural literacy are the most common types of literacy. The aim of this study is to determine the changes in the perceptions of academics and whether they use literacy types in their courses. For this purpose, 4 male and 4 female academicians working in Çanakkale Onsekiz Mart University Faculty of Education were interviewed in 2018-2019. In this study, where qualitative method was used, it was found that the perceptions of academicians changed over time. Academics apply literacy types both in their own lives and in their classes. Information literacy and visual literacy are the most preferred types of literacy.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayınları.
- Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
- Aytaş, G. ve Kaplan, K. (2017). Medya okuryazarlığı bağlamında yeni okuryazarlıklar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 291-310.
- Creswell, J. W. (2013). Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları/ araştırma deseni (S. Beşir Demir, Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
- Fettahlıoğlu, P. (2018). Algılanan çevresel sorunların çevre okuryazarlık düzeyine göre analizi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 404-425.
- Fransman, J. (2005). Understanding literacy: A concept paper. EFA Global Monitoring Report.
- Güneş, F. (1997). Okuma-yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
- Kurbanoğlu, S. S. (2010). Bilgi okuryazarlığı: Kavramsal bir analiz. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747.
- Kuş, Z. (2013). Politik okuryazarlık ve aktif vatandaşlık. (E. Gençtürk and K. Karatekin Der.), Sosyal bilgiler için çoklu okuryazarlıklar. Ankara: Pegem Akademi.
- Miles, M. B. and Huberman, M. A. (1994). An expanded source book qualitative data analysis. London: Sage Publication.
- Ocak, G., ve Karakuş, G. (2018). Öğretmen adaylarının dijital okur-yazarlık özyeterliliği ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Education Journal. 26(5), 1427-1436.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Pettersson, R. (1993). Visual information. New Jersey: Educational Technology Publications Englewood Cliffs.
- Snyder, I. (2001). A new communication order: researching literacy practices in the network society. Language and Education ,15 (2-3), 117-131.
- Tanrıverdi, B., ve Apak, Ö. (2013). Görsel okuryazarlık üzerine bir içerik analizi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 267-293.
- UNESCO (2005). Education for all: Literacy for life; EFA global monitoring report. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000141639 xx.xx.xxxx tarihinde adresinden erişilmiştir.
- Yılmaz, B. (1989). Okuryazarlık ve okuma alışkanlığı üzerine. Türk Kütüphaneciliği, 3(1), 48-53.
Öz
Okuryazarlık kavramı başlangıçta okuma ve yazma becerisi olarak tanımlanmıştır. Teknolojinin gelişmesi, toplum gereksinimleri ve çoklu ortamın kullanımı ile birlikte kavramın içeriği de değişmiştir. Okuryazarlık genel olarak iyi okuma, yazma, konuşma ve dinleme yeteneği; başkalarıyla etkili iletişim kurabilme ve yazılı bilgileri anlayabilmedir. Yirmi birinci yüzyılda, okuryazarlık kavramı teknoloji kullanımını, problem çözmeyi, işbirliğini ve bilginin sunumunda gerekli olan yetenekleri de içermektedir. Okuryazarlık süreç odaklıdır ve yaşam boyu sürekliliği gerektirir. Bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, görsel okuryazarlık, çevre okuryazarlığı, politik okuryazarlık ve kültürel okuryazarlık en sık görülen okuryazarlık türleridir. Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin okuryazarlık algılarındaki değişimi ve okuryazarlık türlerini derslerinde kullanıp kullanmadıklarını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde 2018-2019 yılında görev yapan 4 erkek ve 4 kadın akademisyen ile görüşmeler yapılmıştır. Nitel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada akademisyenlerin algılarının zaman içinde değiştiği tespit edilmiştir. Akademisyenler okuryazarlık türlerini hem kendi yaşantılarında hem de derslerinde uygulamaktadırlar. Bilgi okuryazarlığı ve görsel okuryazarlık ise derslerde en fazla tercih edilen okuryazarlık türleridir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayınları.
- Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
- Aytaş, G. ve Kaplan, K. (2017). Medya okuryazarlığı bağlamında yeni okuryazarlıklar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 291-310.
- Creswell, J. W. (2013). Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları/ araştırma deseni (S. Beşir Demir, Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
- Fettahlıoğlu, P. (2018). Algılanan çevresel sorunların çevre okuryazarlık düzeyine göre analizi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 404-425.
- Fransman, J. (2005). Understanding literacy: A concept paper. EFA Global Monitoring Report.
- Güneş, F. (1997). Okuma-yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
- Kurbanoğlu, S. S. (2010). Bilgi okuryazarlığı: Kavramsal bir analiz. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747.
- Kuş, Z. (2013). Politik okuryazarlık ve aktif vatandaşlık. (E. Gençtürk and K. Karatekin Der.), Sosyal bilgiler için çoklu okuryazarlıklar. Ankara: Pegem Akademi.
- Miles, M. B. and Huberman, M. A. (1994). An expanded source book qualitative data analysis. London: Sage Publication.
- Ocak, G., ve Karakuş, G. (2018). Öğretmen adaylarının dijital okur-yazarlık özyeterliliği ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Education Journal. 26(5), 1427-1436.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Pettersson, R. (1993). Visual information. New Jersey: Educational Technology Publications Englewood Cliffs.
- Snyder, I. (2001). A new communication order: researching literacy practices in the network society. Language and Education ,15 (2-3), 117-131.
- Tanrıverdi, B., ve Apak, Ö. (2013). Görsel okuryazarlık üzerine bir içerik analizi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 267-293.
- UNESCO (2005). Education for all: Literacy for life; EFA global monitoring report. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000141639 xx.xx.xxxx tarihinde adresinden erişilmiştir.
- Yılmaz, B. (1989). Okuryazarlık ve okuma alışkanlığı üzerine. Türk Kütüphaneciliği, 3(1), 48-53.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yöneylem |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Şubat 2020 |
| Kabul Tarihi | 14 Şubat 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 15 Sayı: 22 |
