Başkent İstanbul yüzyıllar boyunca insanların ilgi odağı olmuş bir şehirdi. Şehrin nüfusu fetihten itibaren sürekli artmıştır. Osmanlı ülkesinin her tarafından, hatta ülke dışından çeşitli sebeplerle İstanbul’a insanlar gelmiştir. Gelenlerin bir kısmı kalıcı surette yerleşmek istemişken, bazıları işlerini halletmek için gelmek zorunda kalmış, sonra geri dönmüştür. İstanbul’a gelenlerin bir bölümü ise geçimini temin etmek üzere, gerektiğinde geçici surette barınmayı düşünmüştür. Ancak bu insanlar, şehirde nüfus artışına sebep oldukları gibi bir kısmı iş bulamadığı için geçim derdine düşmüş ve zamanla serseri bir hayat yaşayarak halkı rahatsız etmeye başlamıştır. Devlet, nüfus artışı ve bundan kaynaklanan sıkıntıların önüne geçmek için çeşitli tedbirler almış ve uygulamıştır. Özellikle başıboş gezen, işsiz, kanunsuz yollara başvurarak geçinmeye çalışan ve halkı rahatsız eden gruplar sürekli denetim altında tutulmaya, kontrol edilmeye ve şehirden uzaklaştırılmaya çalışılmıştır. Hırsızlık, yankesicilik, soygun, gasp, cinayet gibi olaylara karışan grupları bu çerçevede ele almak mümkündür. Bunun yanı sıra tezkeresi olmadığı halde dilencilik yaparak, başkasının sırtından geçinmeyi alışkanlık haline getiren dilenciler de bu gruplardandı. Bunlara, sayıları çok az olmakla birlikte gayri ahlakî yollara tevessül eden insanları da ilave etmek mümkündür. Arşiv kayıtlarında genellikle serseri taifesi olarak geçen bu kanun dışı gruplar, XIX. yüzyılın ilk yarısında İstanbul’da toplum hayatını tehdit eden unsurlar olarak dikkati çekmektedirler. Bu makalede, XIX. yüzyılın ilk yarısında İstanbul’da, kanun dışı grupların toplumun hayatını olumsuz yönde etkileyen faaliyetleri, devletin bunlara karşı verdiği mücadele ve aldığı tedbirler ele alınmaya çalışılacaktır.
The capital city, Istanbul, was a center of attraction for centuries. The population of the city has increased continuously since the conquest. People from every part of the Ottoman country, even from outside the country, came to Istanbul for various reasons. Some of them wanted to stay permanently while others had to come to get things done, then they went back. In order to ensure their livelihood, some of those who came to Istanbul thought to shelter temporarily. However these people cause population increase in the city and they also struggle to make a living as they couldn’t find any jobs and they started to disturb people by living a vagrant life. The state has taken and implemented various measures to prevent population increase and the problems arising therefrom. Especially those who are idlers, unemployed, living by unlawful ways and the groups disturbing people were kept under constant supervision, control and removed from the city. Groups involving theft, pickpocketing, robbery, seize and murder can be considered in this framework. Besides, there were also beggars who were begging without a license and making it a habit to batten on people. It is possible to consider people who resort to non-moral ways although they are few in number. These illegal groups, often referred as tramps in archival records, draw attention as threats to public life in Istanbul in the first half of the 19th century. In this article, it is aimed to address the activities of illegal groups that have a negative impact on the public life and the struggle and the measures of the state has taken against them in the first half of the 19th century in Istanbul.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 81 Sayı: 291 |
Belleten Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.