Propolisin Antioksidan ve Antiinflamatuvar Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 2, 56 - 62, 01.12.2017

Hikmet Memmedov , Ozan Aldemir , Elvin Aliyev

Öz

Çeşitli arı
hastalıklarından kolonin korunmasında, kovanın hava alan bölümlerinin dışarıdan
gelecek olan viral, bakteriyal ve fungal tehditlere karşı korunmasında ve
kovandan atılamayacak kadar büyük canlılarının mumyalanmasında kullanılan
propolis, bal arıları tarafından ağaçların kabuklarından, bitkilerin tomurcuk
ve filizlerinden toplandıktan sonra kovanda üretilir. Suda erimeyen, rengi
toplandığı kaynağa ve propolisin yaşına göre değişen, genellikle sarı, yeşil ve
kahverengi olan apiterapevtik bir doğal üründür. Kimyasal yapısı çok kompakt
olmakla birlikte , majör bileşenleri flavanoidler, fenolik asitler, glikozidler
ve aglikonlardır. Biyolojik yönden aktivitesinin baş aktörleri flavanoidler ve
fenolik asitlerdir. Propolisin yapısındaki fenollerin başlıca biyolojik
aktivitelerinden biri serbest radikal temizleme özellikleri, metal şelasyonu ve
enzimatik aktivite modülasyonu (düzenlenmesi) gibi farklı yolaklarla güçlü
antioksidan etki göstermesidir. Oksidatif stresi düşürerek olası doku ve DNA
hasarını önlemektedir. Propolis çeşitli mediatörlerin salınımı engelleyerek,
trombosit agregasyonu ve ekazonoidlerin sentezini (prostaglandin ve
lökotrienler) inhibe ederek infalamasyonu önlemede yardımcı olur. Galangin ve
kuersetin  infalamsyonu önlemede propolis
içindeki en aktif flavanoidlerdir. Yararlı yanlarının yanında yüksek alerjik
reaksiyonlara ve bunlara bağlı rahatsızlıklara neden olduğu için, daha güvenli
kullanımı için biyoteknolojik transformasyona uğratılarak alerjik içeriğin
azaltılması ve doz aralığının belirlenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Propolis, Flavanoid, Oksidatif stres, Antioksidan, Antienflamatuvar

Kaynakça

• Ahn M.R, Kumazawa S., Usui Y., Nakamura J.,Matsuka M., Zhu F., Nakayama T. 2007. Antioxidant activity and constituents of propolis collected in various areas of China, Food Chemistry,101, 1383–1392.
• Aldemir, O., Yıldırım H.K and Sözmen E.Y. 2015. Propolis: Arılardan Gelen Sağlık, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Kitapları Serisi, Baskı No: 1.
• Araujo, M. A. R., Liberio, S. A., Guerra, R. N. M., Ribeiro, M. N. S., Nascimento, R. F. R. 2012. Mechanisms of action underlying the anti- inflammatory and immunomodulatory effects of propolis: a brief review, Revista Brasileira de Farmacognosia, v. 22, n. 1, p. 208-219..
• Bankova, V., Castro, S.L., Marcucci, M.C. 2000. Propolis: recent advances in chemistry and plant origin. Apidologie, 31: 3-15.
• Bankova, V. 2005. “Chemical diversity of propolis and the problem of standardization,” Journal of Ethnopharmacology, vol. 100, no. 1- 2, pp. 114–117.
• Benkovic V, Knezevıc HA, Brozovic G, Knezevıc F, Dikici D, Bevanda M, Basic I, Orsolic N. 2007. Enhanced antitumor activity of irinotecan combined with propolis and its polyphenolic compounds on ehrlich ascites tumor in mice. Biomed&Pharmacotheraphy; 61:292-297.
• Claus, R., Kinscherf, R. and Gehrke C. 2000. “Antiapoptotic effects of propolis extract and propol on human macrophages exposed to minimally modified low density lipoprotein,” ArzneimittelForschung, vol. 50, no. 4, pp. 373–379.
• Cooke, M. S., Evans, M. D., Dizdaroglu, M. and Lunec, J. 2003. “Oxidative DNA damage: mechanisms, mutation, and disease,” FASEB Journal, vol. 17, no. 10, pp. 1195–1214.
• Fialkow, L., Wang, Y. and Downey, G. P. 2007. “Reactive oxygen and nitrogen species as signaling molecules regulating neutrophil function,” Free Radical Biology and Medicine, vol. 42, no. 2, pp. 153–164.
• Hosnuter, M., Gurel, A., Babuccu, O., Armutcu, F., Kargi, E. and Isikdemir, A. 2004. “The effect of CAPE on lipid peroxidation and nitric oxide levels in the plasma of rats following thermal injury,” Burns, vol. 30, no. 2, pp. 121–125.
• Kart, A., Cigremis, Y., Ozen, H. and Dogan, O. 2009. “Caffeic acid phenethyl ester prevents ovary ischemia/reperfusion injury in rabbits,” Food and Chemical Toxicology, vol. 47, no. 8, pp. 1980– 1984.
• Kumova, U., Korkmaz, A., Avcı, B.C., Ceyran, G. 2002. Önemli bir arı ürünü: Propolis, Uludağ Bee Journal, 10-24.
• Lagouri V., Prasianaki D., Krysta F. 2014. Antıoxıdant Propertıes and Phenolıc Composıtıon of Greek Propolıs Extracts, International Journal of Food Properties, 17:511–522.
• Martos, M.V., Navajas, Y.R., Fernandez, L. J. and Alvarez, J.A.P. 2008. Functional Properties of Honey, Propolis, and Royal Jelly, Journal of Food Science Vol. 73, Nr. 9.
• Raamsdonk, J.M.V. and Hekimi, S. 2010. “Reactive oxygen species and aging in Caenorhabditis elegans: causal or casual relationship?” Antioxidants and Redox Signaling, vol. 13, no. 12, pp. 1911– 1953.
• Remirez, D., Gonzalez, R. and Rodriguez S. 1997. “Protective effects ´ of propolis extract on allyl alcohol-induced liver injury in mice,” Phytomedicine, vol. 4, no. 4, pp. 309–314.
• Righi, A. A., Alves, T. R., Negri, G., Marques, L. M., Breyer, H. and Salatino, A. 2011. “Brazilian red propolis: unreported substances, antioxidant and antimicrobial activities,” Journal of the Science of Food and Agriculture, vol. 91, no. 13, pp. 2363–2370.
• Sforcina J.M., Bankovab V. 2011. Propolis: Is there a potential for the development of new drugs? Journal of Ethnopharmacology 133 253–260.
• Shaheen, S.A., AbuZarga, M.H., Nazer, İ.K., Darwish, R.M., Al-Jaber, H. 2011. Chemical constituents of Jordanian propolis. Natural Product Research, 1: 1-7.
• Strehl E, Volper. R, Elstner EF. 1994. Biochemical activities of propolis extracts. Inhibitinon of dahydrofolate reductase. Z Naturforsch.; 49: 39-43.
• Izuta, H., Shimazawa, M., Tsuruma, K., Araki, Y., Mishima, Y. and Hara, H. 2009. “Bee products prevent VEGF-induced angiogenesis in human umbilical vein endothelial cells,” BMC Complementary and Alternative Medicine, vol. 9, article 45.
• Yan Yanga, Xu Zhangb, Min Xua, Xin Wuc, Feipeng Zhaod, Chengzhi Zhaoe. 2018. Quercetin attenuates collagen-induced arthritis by restoration of Th17/Treg balance and activation of Heme Oxygenase 1-mediated anti-inflammatory effect, International Immunopharmacology 54:153-162.