Mustafa Kemal Atatürk And The Turkısh War Of Independence Accordıng To Croatıan Sources

Yıl 2017, Cilt: 33 Sayı: 96, 47 - 68, 05.11.2017

Anđelko Vlašıć

Öz

The topic of the Turkish War of Independence and especially Atatürk’s departure to
Samsun has not been widely researched in Croatia. This is why the aim of this paper is to
partially contribute to the mentioned research. This paper is a study of the impact of the
aforementioned events in Croatian press and publications and it researches to what extent
the Croatian public was aware of what was transpiring in Anatolia in 1919 and what was
the attitude of Croatian press towards these events. The importance of May 19, 1919
event became a known fact long after the event, it thus did not echo in the Croatian press
as the beginning of the war of Turkish liberation, and this is why it was not given enough
place in the Croatian press. Nevertheless, in the 1930s and in the later decades there was
a lot of information on the aforementioned topic in books, periodicals, and encyclopedias
printed in Croatia. The reason for this is the fact that the Croatian public started to view
the May 19, 1919 event and the later events of the Turkish War of Independence as an
independence movement and support them as such.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Atatürk, Turkey, Samsun, May 19 1919, Croatia, Turkish War of Independence, Croatian-Turkish Relations

Hırvatistan Kaynaklarına Göre Mustafa Kemal Atatürk Ve Kurtuluş Savaşı

Öz

Türk Millî Mücadelesi ve özellikle de Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışı
meselesi Hırvatistan’daki araştırma konuları arasında kendisine çokça yer bulamamıştır. Bu açıdan çalışmamızın sözü geçen boşluğun doldurulmasına kısmen de olsa katkıda bulunması amaçlanmaktadır. Bu makalede, Hırvat basın ve yayınında Atatürk’ün
Samsun’a çıkışı sonrasındaki gelişmelerin yansımaları incelenmekte ayrıca Hırvat basınının 1919 Anadolu’sundan ne kadar haberdar olduğunun ve Anadolu’daki gelişmeler
karşısında izlediği politikanın tanımlanması amaçlanmaktadır. Atatürk’ün Samsun’a
çıkışının öneminin Hırvatistan’da sonradan anlaşılmış olması, 19 Mayıs’ın Hırvat basınına bir kurtuluş harekâtı başlangıcı olarak yansımaması ve bu nedenle basında kendine yeterince yer bulamaması sonucunu beraberinde getirmiştir. Buna rağmen 1930
ve sonraki yıllarda Hırvatistan’da basılan kitap, dergi ve ansiklopedilerde 19 Mayıs
hakkında pek çok bilgi bulunduğu görülmektedir. Bunun nedeni bu harekâtın öneminin anlaşılmaya başlanması ve 19 Mayıs’ın Hırvatistan’da bağımsızlık harekâtı olarak
görülüp desteklenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye, Samsun, 19 Mayıs 1919, Hırvatistan, Millî Mücadele, Hırvat-Türk İlişkileri

Kaynakça

• 1. GAZETELER
• Hrvatski dnevnik, Zagreb 1938.
• Jutarnji list, Zagreb 1919.
• Katolička riječ, Split 1938.
• Novi Behar, Saraybosna 1929.
• Novosti, Zagreb 1919.
• Obzor, Zagreb 1919.
• Oslobođenje, Saraybosna 1982.
• Pravda. Glasilo Jugoslavenske Muslimanske Organizacije, Saraybosna 1922.
• Ratnik, Belgrad 1921.
• Slobodni dom, Zagreb 1923.
• Vrhbosna, Saraybosna 1938.
• 2. ANSİKLOPEDİLER
• Enciklopedija Jugoslavije, C 8, Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb 1971.
• Hrvatska enciklopedija, C 6, Leksikografski zavod Miroslav Krleža, Zagreb 1999.
• Leksikon Jugoslavenskog leksikografskog zavoda, Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb 1974.
• Leksikon Minerva. Praktični priručnik za modernog čovjeka, Minerva nakladna knjižara, Zagreb 1936.
• Mala enciklopedija Prosveta. Opšta enciklopedija, C 2, Prosveta, Belgrad 1978.
• Opća enciklopedija Jugoslavenskog leksikografskog zavoda, C 1, Mladinska knjiga, Zagreb 1977.
• Vojna enciklopedija, Vojnoizdavački zavod, C 1, Belgrad 1970.
• KİTAPLAR ve MAKALELER
• Godec, M, “Nacionalna gibanja na Istoku“, Kultura, S 5, Zagreb 1933, s.379-390.
• Jakšić, Danica, “Mustafa Kemal Ataturk – tvorac moderne Turske (5)“, yıl 39, S 12307, Oslobođenje, Saraybosna 1982, s.6.
• Jakšić, Danica, “Mustafa Kemal Ataturk – tvorac moderne Turske (6)“, yıl 39, S 12308, Oslobođenje, Saraybosna 1982, s.10.
• Kus-Nikolajev, Mirko, Kamal Atatürk, Orbis, Zagreb 1939.
• Livajušić, Anto, “Mustafa Kemal Atatürk“, Vrhbosna, S 12, Saraybosna 1938, s.268-269.
• Mango, Andrew, Atatürk. Biografija utemeljitelje moderne Turske, Golden Marketing – Tehnička knjiga, Zagreb 2011.
• Miralem, Edhem, “Turska republika”, Slobodni dom, S 43, Zagreb 1923.
• Mujadžević, Dino, “The Image of Ottomans in Croatian Historiography: Changing Narratives in Elementary School Textbooks in Croatia – 1980s to 2000s”, Journal of Muslim Minority Affairs, 34 (2014), S 3, s.293-302.
• Mustafa Kemal Atatürk, Söylev ‘Nutuk’, Kurtuluş Yayınları, Ankara, 1997.
• Novak, Grga, “Deset godina Velike turske Narodne skupštine”, Riječ, S 15, Zagreb 1930, s.13-16.
• Sforza, Carlo, Neimari savremene Evrope, Zaklada tiskare Narodnih novina, Zagreb 1932.
• Stojadinović, Milan M., Ni rat, ni pakt. Jugoslavija između dva rata, Otokar Keršovani, Rijeka 1970.
• Tuđman, Franjo, Bespuća povijesne zbiljnosti. Rasprava o povijesti i filozofiji zlosilja, Nakladni zavod Matice hrvatske, Zagreb 1989.
• Tuđman, Franjo, Nacionalno pitanje u suvremenoj Europi, Nakladni zavod Matice hrvatske, Zagreb 1996.
• Župančić, Tonka, “Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u Turskoj – Carigrad, Ankara 1919-1945. (1890-1945), Istorijat stvaraoca i značaj arhivske građe fonda” (Türkiye’de Yugoslavya Krallığı Elçiliği – Istanbul, Ankara 1919-1945 (1890- 1945), Kurucunun tarihi ile fondun arşiv maddelerinin önemi), Arhiv, 5 (2004), S 2, s.9-25.