Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Basın-Yayın Ve Turizm Genel Müdürlüğü Döneminde Turistik Tanıtım Ve Propaganda Faaliyetleri

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 94, 95 - 160, 05.03.2017

Öz

Turizm, günümüz itibariyle iktisadi, siyasi ve sosyal açılardan birçok ülke gibi
Türkiye’nin de mevcut durumunu ve geleceğini yakından etkileyen unsurlardan biri
hâline gelmiştir. Bu anlamda Türkiye’de turizmin geçirdiği safhaların tarihsel açıdan
incelenmesi, mevcut turizm teşkilatlanmasının ve faaliyetlerinin daha iyi anlaşılarak
kuvvetlendirilmesi ve böylece ülke turizmine katkı sağlamak üzere geleceğe yönelik
daha başarılı adımlar atılabilmesi bakımından önem arz etmektedir. Bu bağlamda
Başbakanlık’a bağlı olarak 1949-1957 yılları arasında faaliyet gösteren Basın-Yayın ve
Turizm Genel Müdürlüğü (BYTGM)’nün Türk turizm tarihi içinde önemli bir merhaleyi teşkil ettiği görülmektedir. Turizm faaliyetlerini geliştirmeye ve artırmaya yönelik
turistik tanıtım ve propaganda faaliyetlerinin öneminin arttığı söz konusu dönem itibariyle çağdaş bir anlayış çerçevesinde Türkiye’nin tarihî ve tabii güzelliklerinin ülke
insanına ve yabancılara tanıtılması, turistler nezdinde olumlu bir ülke imajı uyandırılması ve bu münasebetle turistlere ülke sathında seyahat imkân ve fırsatları yaratılması
bir gereklilik hâlini almıştı. Turizmin ülkeye sağlayabileceği iktisadi, siyasi ve sosyal
kazançlar yetkililer ve ilgililer tarafından göz ardı edilmemiş, bu doğrultuda tanıtma ve
propaganda faaliyetleri BYTGM’nin başta gelen görevleri arasında yer almıştır. Bu yöndeki çalışmalar belediyeler, gönüllü ve hususi kuruluşlar ile bilim ve sanat insanlarınca
da desteklenmiştir.

Çalışma kapsamında Türkiye turizminde önemli bir dönüm noktasını ve gelişim
merhalesini teşkil eden BYTGM dönemindeki turistik tanıtma ve propaganda faaliyetleri ele alınmıştır. Bu münasebetle Türkiye’deki sosyal tarih araştırmalarına katkı
sağlamak ve turizm tarihi çalışmalarına da ışık tutmak amaçlanmıştır. 

Kaynakça

  • I. Arşiv Belgeleri
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri: Yararlandığımız arşiv belgelerine ait klasör, gömlek, belge, dosya, fon kodu ve yer numaraları metin içindeki ilgili yerlerde verildiği için burada ayrıca belirtilmemiştir.
  • II. Resmî Yayınlar
  • “Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Kanunu”, Resmî Gazete, 28 Mayıs 1949, S 7218, Kanun No: 5392, Kabul Tarihi: 24.05.1949.
  • “Gümrük Kanunu”, Resmî Gazete, 11 Mayıs 1949, S 7204, Kanun No: 5383, Kabul Tarihi: 02/05/1949.
  • “Turizm İşbirliği Nizamnamesi”, Resmî Gazete, 17 Eylül 1955, S 9106, Karar Tarihi: 05.08.1955, Karar Sayısı: 4/5643.
  • “Turizm Müesseselerini Teşvik Kanunu”, Resmî Gazete, 30 Mart 1950, S 7470, Kanun No: 5647, Kabul Tarihi: 24/03/1950.
  • III.Süreli Yayınlar, Telif-Tetkik Eserler ve Diğer Kaynaklar
  • “16 Amerikan Turist”, Cumhuriyet, 03.07.1957.
  • “31’inci Mesai Yılı Raporu”, TTOK 5 Nisan 1955 Genel Kurulu, Çituri Biraderler Basımevi, İstanbul 1955.
  • “1956 Yılında Konya Belediyesi Turizm Bürosu”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 136, Şubat 1957.
  • “Ağırlamalar”, TTOK Belleteni, S 188, Eylül 1957.
  • “Ahmet Şükrü Esmer’in Amerikan Radyosunda Konuşması”, Cumhuriyet, 11 Şubat 1950.
  • Alisbah, Hûlki, “Turizm İşbirliği ve Belediyeler III”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 122, Aralık 1955.
  • ------------, “Turizm İşbirliği ve Belediyeler IV”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 123, Ocak 1956.
  • ------------, “Turizm İşbirliği ve Belediyeler”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 124, Şubat 1956.
  • “Alman Gazetecileri Ankara’da”, Cumhuriyet, 04.11.1957.
  • “Alman Gazetecileri Dün Şehri Gezmişlerdir”, Cumhuriyet, 02.11.1957.
  • Alyot, Hâlim Tevfik, “Yükseköğretim Gençliği ve Turizm Davamız”, Gençlik ve Turizm, 15 Ocak 1953, S 1.
  • “Amerika’da Gösterilen Türk Filmi”, TTOK Belleteni, S 185, Haziran 1957.
  • “Amerika’daki Turizm Toplantıları ve Biz”, Cumhuriyet, 5.3.1950.
  • “Amerika’dan Türkiye’ye”, Cumhuriyet, 25.2.1950.
  • “Amerika’nın En Lüks Seyyah Gemisi Geldi”, Cumhuriyet, 16.03.1951.
  • “Amerikalılar ve Biz”, Cumhuriyet, 27.1.1950.
  • “Amerikalılara Kendimizi Tanıtmak Yolundaki Çalışmalar”, Cumhuriyet, 04.10.1952.
  • “Ankara Radyosu Propaganda Neşriyatını Islah Ediyor”, Cumhuriyet, 07.10.1955.
  • “Ankara’da Açılan Kaşık Sergisi”, Cumhuriyet, 19.05.1956.
  • Aslanapa, Oktay, “Dünya Çapında Bir İstanbul Festivali”, TTOK Belleteni, S 171, Nisan 1956.
  • Ataman, Sadi Yaver, “Mevlânâ Musikisi”, TTOK Belleteni, S 168, Ocak 1956.
  • “Avrupa Fuarı’ndaki Pavyonumuz”, Cumhuriyet, 15.09.1956.
  • “Avusturyalı Dağcılar Erciyaş’a Çıktılar”, Cumhuriyet, 16.07.1953.
  • Ayşe Nur, “Anadolu Halk Kıyafetleri ve El Sanatları Sergisi’nde”, TTOK Belleteni, S 117, Ekim 1951.
  • “Basın-Yayın Bütçesinden 300.000 Lira Propagandaya Ayrıldı”, Cumhuriyet, 28.12.1951.
  • “Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nün Faaliyeti”, TTOK Belleteni, S 176, Eylül 1956.
  • “Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nün Yeni Enformasyon Bürosu”, TTOK Belleteni, S 187, Temmuz-Ağustos 1957.
  • “Basın-Yayın ve Turizmin Bu Seneki Faaliyeti”, Cumhuriyet, 21.12.1956.
  • “Bayan Lerzan Bengisu’nun Paris’te Açtığı Sergi”, TTOK Belleteni, S 177, Ekim 1956.
  • Baykan, Aydemir, “Anadolu’da Bir Fransız Kadın Ressamı ve Turizm Davamız”, Cumhuriyet, 27.03.1955.
  • “Bebek Kraliçesi Vali’yi Ziyaret Etti”, Cumhuriyet, 27.11.1955.
  • “Belediye Turizm Danışma Bürosunun Faaliyeti”, Cumhuriyet, 06.03.1955.
  • “Belediye Yeni Bir Turizm Bürosu Açtı”, Cumhuriyet, 06.07.1956.
  • “Belkıs Aran Yugoslavya’da”, TTOK Belleteni, S 184, Mayıs 1957.
  • “Belkıs Harabelerinde Yapılan Festival”, Cumhuriyet, 18.04.1952.
  • Berk, Nurullah, “George Huisman ile Müzelerimiz Hakkında Bir Konuşma”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • “Bir Belçikalı Film Âmili İstanbul’da”, TTOK Belleteni, S 172, Mayıs 1956.
  • “Bir Şehrin Hikâyesi”, Turizm Âlemi, S 2, Nisan 1954.
  • “Brezilya Mektep Gemisi”, TTOK Belleteni, S 117, Ekim 1951.
  • “Bugün 514 Seyyah Geliyor”, Cumhuriyet, 20.2.1950.
  • “Büyük Bir Seyyah Kafilesi Geliyor”, Cumhuriyet, 14.11.1949.
  • Çoruh, Selâhattin, “Millî Oyunlar ve Turizm”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 110, Aralık 1954.
  • ------------, “Seyahat Büroları, Resepsiyon ve Enformasyon İşleri”, İller ve Belediyeler Dergisi, Eylül 1951, S 72.
  • ------------, “Turizm ve Propaganda I”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 142, Ağustos 1957.
  • ------------, “Turizm, Basın-Yayın’dan Ayrılmalıdır III”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 166, Ağustos 1959.
  • ------------, “Turizmde Propaganda ve Reklam”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 76, Ocak-Şubat 1952.
  • Dar, Alen, “Müsteşrikler Kongresi Delegeleri İzmir-Efes-Bergama Yolunda”, TTOK Belleteni, S 117, Ekim 1951.
  • Dav’er, Abidin, “İstanbul’un Yeni İktidardan Beklediği”, Cumhuriyet, 01.06.1950.
  • Duru, Kâzım Nami, “İzmir Fuarı”, İller ve Belediyeler Dergisi, Eylül 1951, S 72.
  • Durukal, Halûk, “Memleket Propagandası Mevzuunda Acıklı Bir Müşahedemiz”, Cumhuriyet, 22.03.1955.
  • Durukal, Hüsnü Sadık, “Turizm ve Türkiye Turizmi Adlı Eser”, TTOK Belleteni, S 129, Ekim 1952.
  • “Dün Bir Transatlantikle 513 Turist Geldi”, Cumhuriyet, 03.03.1956.
  • “Elif Naci’nin Konferansı”, Cumhuriyet, 15.03.1950.
  • Ergün, Süreyya, “Türkiye’nin İç ve Dış Turizmden Bekledikleri”, Taşıt ve Turizm, C 1, S 2-3, Eylül-Ekim 1949.
  • Er, Turgut, Türkiye’de Basın Yayın ve Tanıtma, Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Müdürlüğü, Ankara, 2003.
  • Erhat, Arzu, “Fransa’da Türkiye’ye Dair Bir Kitap Yayınlandı”, TTOK Belleteni, S 164, Eylül 1955.
  • Evcin, Erol, “Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Turizm ve Tanıtma Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S 55, Güz 2014.
  • Evliyagil, Necdet, “Kendimizi Dışarıya Tanıtacağız”, Cumhuriyet, 10.10.1949.
  • “Fotoğraf Müsabakası”, TTOK Belleteni, S 125, Haziran 1952.
  • “Fotoğraf Mütehassısımızın Muvaffakiyeti”, TTOK Belleteni, S 119, Aralık 1951. “Fotojenik İstanbul”, TTOK Belleteni, S 177, Ekim 1956.
  • “Fransız Seyyah Vapurunda Kokteyl Partisi”, Cumhuriyet, 11.4.1950.
  • Gabriel, Albert, “Halk Elbiseleri Sergisi ve Anadolu Sanatı”, TTOK Belleteni, S 118, Kasım 1951.
  • Göksan, Ergun, “Strazburg’taki Fuarda Türkiye”, TTOK Belleteni, S 190, Kasım 1957.
  • Gölpınarlı, Abdülbaki, “Mevlânâ İhtifali ve Haklı Bir İstek”, TTOK Belleteni, S 168, Ocak 1956.
  • Gülersoy, Çelik, “Prof. Karl Krüger’in Yeni Bir Eseri”, TTOK Belleteni, Şubat 1952.
  • “Hatıralık Eşya Sanayii Canlandırılacak”, Cumhuriyet, 29.12.1955.
  • “Hollanda’da Türkiye Hakkında Seminer”, TTOK Belleteni, S 189, Ekim 1957.
  • İktisatçı, “Beylik Formüllerin Dışında İsabetli Ağırlama Çareleri”, TTOK Belleteni, S 96, Ocak 1950.
  • “İngiliz Gazetecileri Antalya’da”, Cumhuriyet, 11.12.1954.
  • “İnönü’nün Ege Gezisine Aid Film Amerika’da Gösterildi”, Cumhuriyet, 17.9.1949.
  • “İstanbul Sergisi’nin Bilançosu”, Türk Ekonomisi, S 79, Ankara, 1950.
  • “İstanbul Sergisi Dün Gece Kapandı”, Cumhuriyet, 01.11.1949.
  • “İstanbul Sergisi Münasebetile”, Cumhuriyet, 03.11.1949.
  • “İstanbul’a Dair Turistik Bir Film Çekiliyor”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • “İstanbul’a Gelen İtalyan Yıldızları”, Turizm Âlemi, S 3, Mayıs 1954.
  • “İstanbul’un 500 üncü yılı İçin Yeni Kararlar”, Cumhuriyet, 26 Ocak 1950.
  • “İstanbul’un Fethi Filmi Roma’da Çekiliyor”, TTOK Belleteni, S 157, Şubat 1955.
  • “İsveçli Turistlerin Dünkü Tetkikleri”, Cumhuriyet, 04.07.1957.
  • “İsviçre’den Bir Talebe Grubu Geldi”, Cumhuriyet, 28.03.1951.
  • “İzmir Turizm Bürosu”, Cumhuriyet, 24.09.1954.
  • “Kara Avrupası Otomobil Yarışı”, TTOK Belleteni, S 173, Haziran 1956.
  • Kardeş, Fethi, 60 Yılın Hikâyesi, Basın-Yayın Genel Müdürlüğü, 1980.
  • Kip, Kâzım, “Memleketimize Gelen Turistlerin Şikâyetleri”, Cumhuriyet, 23.12.1955.
  • “Kore Birliğimizin Filmi”, Cumhuriyet, 14.10.1950.
  • “Küçük Haberler”, Cumhuriyet, 15.08.1950.
  • “Kültür ve Turizm”, Turizm Âlemi, S 4, Haziran 1954.
  • “Leyla Gencer Scala Operası’nda”, TTOK Belleteni, S 180, Ocak 1957.
  • “Leyla Gencer’in Başarısı”, TTOK Belleteni, S 178, Kasım 1956.
  • “Leyla Gencer’in Yeni Bir Muvaffakiyeti”, TTOK Belleteni, S 185, Haziran 1957.
  • “Lübnanlı Öğrenciler Şehrimizde”, Cumhuriyet, 02.04.1956.
  • “Mehter Takımı Libya’da”, TTOK Belleteni, S 190, Kasım 1957.
  • “Memleketimiz ve Milletimiz Tanıtmak İçin”, Cumhuriyet, 06.09.1952.
  • “Memleketimizde Çekilen Film”, Cumhuriyet, 10.10.1949.
  • “Milletlerarası Pul Sergisi”, TTOK Belleteni, S 174, Temmuz 1956.
  • “Millî Oyun ve Türküler Festivali”, Cumhuriyet, 18 Eylül 1951.
  • “Millî Talebe Federasyonu İki Müsabaka Açtı”, Cumhuriyet, 15.03.1950.
  • “Motosikletle Dünya Turu”, TTOK Belleteni, S 168, Ocak 1956.
  • “Muallimler Cemiyeti’nin Ankara ve Bursa Gezileri”, Cumhuriyet, 27.12.1950.
  • Nevruzoğlu, F., “Bir Türkiye Haritası Lazım”, TTOK Belleteni, S 122, Mart 1952.
  • “New York’ta Türk Günü İlan Edildi”, Cumhuriyet, 22.07.1954.
  • “Noel Baba Filmi Dünya Sinema ve Televizyonlarında”, Cumhuriyet, 21.12.1955.
  • “Noel Baba ve Antalya Pulları Bastırıldı”, Cumhuriyet, 12.11.1955.
  • “Noel Baba ve Antalya Pulları Bastırıldı”, TTOK Belleteni, S 167, Aralık 1955.
  • Nur, Ayşe, “Kurumumuz Başkanı Reşat Saffet Atabinen’in Paris’te Verdiği İki Konferans”, TTOK Belleteni, S 102, Temmuz 1950.
  • ------------, “Prof. Gabriel Türkiye’den Ayrılıyor”, TTOK Belleteni, S 174, Temmuz 1956.
  • Ogan, Aziz, “Turizm Bakımından Bergama Harabeleri”, TTOK Belleteni, S 123, Nisan 1952.
  • Onat, Burhanettin, Antalya, Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Neşriyatı, Ankara, (t.y.).
  • ------------,“Antalya’da Aspendos Festivali”, TTOK Belleteni, S 125, Haziran 1952.
  • “Öğretmenlerin Fransa Seyahati”, Cumhuriyet, 20.07.1951.
  • “Pamukkale Şenlikleri”, TTOK Belleteni, S 185, Haziran 1957.
  • “Panayakapulu Hacı Evi Dün Törenle Açıldı”, Cumhuriyet, 17.08.1953.
  • “Paris Radyosu’nda Türkiye’yi Tanıtacak Konuşmalar”, Cumhuriyet, 11.08.1957.
  • “Paris’te Türk Sanat Sergisi”, TTOK Belleteni, S 132, Ocak 1953.
  • “Paris’te Türk-Fransız Komitesi Dostluk Komitesi”, TTOK Belleteni, S 133, Mart 1953.
  • Perin, Mithat, “Bari Doğu Fuarı’nda Türk Pavyonu”, TTOK Belleteni, S 105, Ekim 1950.
  • Pirinççioğlu, Fethi, “Dün Sabah Gelen Seyyahlar”, Cumhuriyet, 27.2.1950.
  • “Radyo Programlarında Yapılacak Yenilikler”, Cumhuriyet, 20.10.1955.
  • Sabri Esat Siyavuşgil, “Turizmin T’si”, TTOK Belleteni, S 106, Kasım 1950.
  • Saracoğlu, Kemal, “İtalya’nın Müthiş Turizm Makinesi Nasıl Dönüyor?”, Cumhuriyet, 21.09.1950.
  • Sertoğlu, Murat, “Yunanistan’da Turizm Çalışmaları”, Av ve Turizm, C 1, S 2, 7 Ağustos 1950.
  • Siyavuşgil, Sabri Esat, “Modern Müzecilik!”, TTOK Belleteni, S 158, Mart 1955.
  • Tağmat, Çağla Derya, “Fetih Derneği ve İstanbul’un Fethi’nin 500. Yılı”, Türk Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, C 3, S 4, Aralık 2014.
  • “Talebe Federasyonu’nun Yeni Seyahatleri”, Cumhuriyet, 24.07.1951.
  • “Talih Çarkı Piyangosu”, Cumhuriyet, 25.10.1952.
  • Tansu, Samih Nafiz, “Onların ve Bizim Turizm Anlayışımız”, Cumhuriyet, 17.08.1050.
  • “Tarsus Bugün Atlantik Seyahatine Çıkıyor”, Cumhuriyet, 14.06.1954.
  • “Tarsus Dün Amerika Seyahatine Çıktı”, Cumhuriyet, 15.06.1954.
  • “Tarsus Dün Miami’ye Vardı”, Cumhuriyet, 08.07.1954.
  • “Tekrar Doğan Medeniyet”, Turizm Âlemi, S 3, Mayıs 1954.
  • Til, Enis Tahsin, “Akçakoca”, TTOK Belleteni, S 170, Mart 1956.
  • ------------, “Antalya’ya Ait İki Eser”, TTOK Belleteni, S 125, Haziran 1952.
  • ------------, “Halk Oyunlarımız”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • Tokar, Feyyaz, “Turist Davamız”, Cumhuriyet, 21.08.1957.
  • Toker, Tarhan, “Turizm Davasında Propaganda”, TTOK Belleteni, S 167, Aralık 1955.
  • Tör, Vedat Nedim, “Plaisir d’Istanbul İçin”, TTOK Belleteni, S 184, Mayıs 1957.
  • “TTOK Tarafından Tertiplenen Rally”, TTOK Belleteni, S 149, Haziran 1954.
  • “TTOK’nın 27’nci Mesai Yılı Raporu”, TTOK Belleteni, S 111, Nisan 1951.
  • Turistik Antalya, Haz: Antalya’yı Tanıtma ve Turizm Derneği, Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Neşriyatı, Ankara, 1952.
  • “Turistik Türkiye Matinesi”, Cumhuriyet, 07.02.1955.
  • “Turistler Türkiye’ye Neden Gelmezler?”, Cumhuriyet, 03.04.1955.
  • Turizm Bakımından Memleket Etüdleri, T.C. Başvekâlet Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü, 1955.
  • Turizm Bilgisi ve Turizm Meselelerimiz, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Odaları Birliği, Ankara, 1963.
  • “Turizm Danışma Kurulu”, Türk Ekonomisi, S 79, Ankara, Ocak 1950.
  • “Turizm Davası”, Cumhuriyet, 20.12.1950.
  • “Turizm Haritası”, Cumhuriyet, 12.4.1950.
  • “Turizm Mükâfatı”, TTOK Belleteni, S 190, Kasım 1957.
  • “Turizm ve Tanıtma Bürosu Açıldı”, Cumhuriyet, 30.07.1957.
  • Türker, Türkân, “Türkiye’de Bir Macera”, Turizm Âlemi, S 4, Haziran 1954.
  • “Türk Haberler Bürosu’nun New York’taki Sergisi”, Cumhuriyet, 09.09.1953.
  • “Türkiye 1’inci otomobil Mukavemet Yarışı”, Cumhuriyet, 11.10.1953.
  • Türkiye Turizm Bankası Anonim Şirketi Esas Mukavelenamesi, Ankara, 1955.
  • Türkiye Turizm Bankası Anonim Şirketi 1955 Yılı Bilançosu, Faaliyet ve Murakıplar Raporları”, Ankara 1956.
  • “Türkiye’de Turizm Çalışmaları (Mayıs 1954-Mayıs 1956)”, TTOK Belleteni, S 179, Aralık 1956.
  • “Türkiye’nin Turistik Ehemmiyeti”, Turizm Âlemi, S 4, Haziran 1954.
  • “Türkiye’ye Dair İngiliz Eserleri Teşhir Edildi”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • “Türkiye’yi ABD’ye Tanıtma Faaliyeti”, TTOK Belleteni, S 184, Mayıs 1957.
  • Türkkan, Reha Oğuz, “Amerika’da Bizi Temsil Edenler ve Hususi Temsilcilerimiz”, Cumhuriyet, 05.02.1954.
  • ------------, “Amerikan Turist Dolarları”, Cumhuriyet, 04.05.1955.
  • “Üç Güzel Eser”, Cumhuriyet, 18.10.1951.
  • Ünver, Ahmet Süheyl, “İlmî Turizm”, TTOK Belleteni, S 107, Ocak 1951.
  • “Yarın 400 Seyyah Gelecek”, Cumhuriyet, 8.4.1950.
  • “Yataklı Vagonlar Şirketi Türkiye Temsilciliği”, TTOK Belleteni, S 141, Ekim 1953.
  • “Yazın Paris’te Açılan Türk Vitrinleri”, TTOK Belleteni, S 155, Aralık 1954.

Tourıst Promotıon And Propaganda Actıvıtıes In The Perıod Of Dırectorate General Of Press-Publıcatıon And Tourısm

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 94, 95 - 160, 05.03.2017

Öz

At the present time, tourism is one of the elements which has a significant  impact
on Turkey’s current situation and future as many countries in terms of economic, political and social aspects. In this sense, it is important to examine  the phases of tourism
in Turkey  from a historical perspective, to support by better understanding of the existing tourism organization and activities, to take steps towards a more successful future
for contributing to country’s tourism industry. In this context, Press-Publication and
Tourism General Decorate operating between the years 1949-1957 under prime ministry  has an important place in the tourism history of Turkish. In this period increased
the importance of tourist promotion and propaganda activities, within the framework
of a contemporary understanding, it is a necessity introducing of Turkey’s historical and
natural beauties to the country’s people and  foreign people; creating a positive image,
travel possibilities and opportunities in the country to tourists. The economic, political
and social gains provided by tourism in the country  were not ignored, so tourist promotion and propaganda activities were among the main duties of  Press-Publication and
Tourism General Directorate. Working in this direction was supported by municipalities, voluntary and private organizations, science and art people. 

In the scope of work, tourist promotion and propaganda activities in the period
of Press-Publication and Tourism General Decorate which was an important milestone
in Turkish tourism are under debate. As a result, if is intended to contribute to the social
history research and to shed light on the history of tourism studies.

Kaynakça

  • I. Arşiv Belgeleri
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri: Yararlandığımız arşiv belgelerine ait klasör, gömlek, belge, dosya, fon kodu ve yer numaraları metin içindeki ilgili yerlerde verildiği için burada ayrıca belirtilmemiştir.
  • II. Resmî Yayınlar
  • “Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Kanunu”, Resmî Gazete, 28 Mayıs 1949, S 7218, Kanun No: 5392, Kabul Tarihi: 24.05.1949.
  • “Gümrük Kanunu”, Resmî Gazete, 11 Mayıs 1949, S 7204, Kanun No: 5383, Kabul Tarihi: 02/05/1949.
  • “Turizm İşbirliği Nizamnamesi”, Resmî Gazete, 17 Eylül 1955, S 9106, Karar Tarihi: 05.08.1955, Karar Sayısı: 4/5643.
  • “Turizm Müesseselerini Teşvik Kanunu”, Resmî Gazete, 30 Mart 1950, S 7470, Kanun No: 5647, Kabul Tarihi: 24/03/1950.
  • III.Süreli Yayınlar, Telif-Tetkik Eserler ve Diğer Kaynaklar
  • “16 Amerikan Turist”, Cumhuriyet, 03.07.1957.
  • “31’inci Mesai Yılı Raporu”, TTOK 5 Nisan 1955 Genel Kurulu, Çituri Biraderler Basımevi, İstanbul 1955.
  • “1956 Yılında Konya Belediyesi Turizm Bürosu”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 136, Şubat 1957.
  • “Ağırlamalar”, TTOK Belleteni, S 188, Eylül 1957.
  • “Ahmet Şükrü Esmer’in Amerikan Radyosunda Konuşması”, Cumhuriyet, 11 Şubat 1950.
  • Alisbah, Hûlki, “Turizm İşbirliği ve Belediyeler III”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 122, Aralık 1955.
  • ------------, “Turizm İşbirliği ve Belediyeler IV”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 123, Ocak 1956.
  • ------------, “Turizm İşbirliği ve Belediyeler”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 124, Şubat 1956.
  • “Alman Gazetecileri Ankara’da”, Cumhuriyet, 04.11.1957.
  • “Alman Gazetecileri Dün Şehri Gezmişlerdir”, Cumhuriyet, 02.11.1957.
  • Alyot, Hâlim Tevfik, “Yükseköğretim Gençliği ve Turizm Davamız”, Gençlik ve Turizm, 15 Ocak 1953, S 1.
  • “Amerika’da Gösterilen Türk Filmi”, TTOK Belleteni, S 185, Haziran 1957.
  • “Amerika’daki Turizm Toplantıları ve Biz”, Cumhuriyet, 5.3.1950.
  • “Amerika’dan Türkiye’ye”, Cumhuriyet, 25.2.1950.
  • “Amerika’nın En Lüks Seyyah Gemisi Geldi”, Cumhuriyet, 16.03.1951.
  • “Amerikalılar ve Biz”, Cumhuriyet, 27.1.1950.
  • “Amerikalılara Kendimizi Tanıtmak Yolundaki Çalışmalar”, Cumhuriyet, 04.10.1952.
  • “Ankara Radyosu Propaganda Neşriyatını Islah Ediyor”, Cumhuriyet, 07.10.1955.
  • “Ankara’da Açılan Kaşık Sergisi”, Cumhuriyet, 19.05.1956.
  • Aslanapa, Oktay, “Dünya Çapında Bir İstanbul Festivali”, TTOK Belleteni, S 171, Nisan 1956.
  • Ataman, Sadi Yaver, “Mevlânâ Musikisi”, TTOK Belleteni, S 168, Ocak 1956.
  • “Avrupa Fuarı’ndaki Pavyonumuz”, Cumhuriyet, 15.09.1956.
  • “Avusturyalı Dağcılar Erciyaş’a Çıktılar”, Cumhuriyet, 16.07.1953.
  • Ayşe Nur, “Anadolu Halk Kıyafetleri ve El Sanatları Sergisi’nde”, TTOK Belleteni, S 117, Ekim 1951.
  • “Basın-Yayın Bütçesinden 300.000 Lira Propagandaya Ayrıldı”, Cumhuriyet, 28.12.1951.
  • “Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nün Faaliyeti”, TTOK Belleteni, S 176, Eylül 1956.
  • “Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nün Yeni Enformasyon Bürosu”, TTOK Belleteni, S 187, Temmuz-Ağustos 1957.
  • “Basın-Yayın ve Turizmin Bu Seneki Faaliyeti”, Cumhuriyet, 21.12.1956.
  • “Bayan Lerzan Bengisu’nun Paris’te Açtığı Sergi”, TTOK Belleteni, S 177, Ekim 1956.
  • Baykan, Aydemir, “Anadolu’da Bir Fransız Kadın Ressamı ve Turizm Davamız”, Cumhuriyet, 27.03.1955.
  • “Bebek Kraliçesi Vali’yi Ziyaret Etti”, Cumhuriyet, 27.11.1955.
  • “Belediye Turizm Danışma Bürosunun Faaliyeti”, Cumhuriyet, 06.03.1955.
  • “Belediye Yeni Bir Turizm Bürosu Açtı”, Cumhuriyet, 06.07.1956.
  • “Belkıs Aran Yugoslavya’da”, TTOK Belleteni, S 184, Mayıs 1957.
  • “Belkıs Harabelerinde Yapılan Festival”, Cumhuriyet, 18.04.1952.
  • Berk, Nurullah, “George Huisman ile Müzelerimiz Hakkında Bir Konuşma”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • “Bir Belçikalı Film Âmili İstanbul’da”, TTOK Belleteni, S 172, Mayıs 1956.
  • “Bir Şehrin Hikâyesi”, Turizm Âlemi, S 2, Nisan 1954.
  • “Brezilya Mektep Gemisi”, TTOK Belleteni, S 117, Ekim 1951.
  • “Bugün 514 Seyyah Geliyor”, Cumhuriyet, 20.2.1950.
  • “Büyük Bir Seyyah Kafilesi Geliyor”, Cumhuriyet, 14.11.1949.
  • Çoruh, Selâhattin, “Millî Oyunlar ve Turizm”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 110, Aralık 1954.
  • ------------, “Seyahat Büroları, Resepsiyon ve Enformasyon İşleri”, İller ve Belediyeler Dergisi, Eylül 1951, S 72.
  • ------------, “Turizm ve Propaganda I”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 142, Ağustos 1957.
  • ------------, “Turizm, Basın-Yayın’dan Ayrılmalıdır III”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 166, Ağustos 1959.
  • ------------, “Turizmde Propaganda ve Reklam”, İller ve Belediyeler Dergisi, S 76, Ocak-Şubat 1952.
  • Dar, Alen, “Müsteşrikler Kongresi Delegeleri İzmir-Efes-Bergama Yolunda”, TTOK Belleteni, S 117, Ekim 1951.
  • Dav’er, Abidin, “İstanbul’un Yeni İktidardan Beklediği”, Cumhuriyet, 01.06.1950.
  • Duru, Kâzım Nami, “İzmir Fuarı”, İller ve Belediyeler Dergisi, Eylül 1951, S 72.
  • Durukal, Halûk, “Memleket Propagandası Mevzuunda Acıklı Bir Müşahedemiz”, Cumhuriyet, 22.03.1955.
  • Durukal, Hüsnü Sadık, “Turizm ve Türkiye Turizmi Adlı Eser”, TTOK Belleteni, S 129, Ekim 1952.
  • “Dün Bir Transatlantikle 513 Turist Geldi”, Cumhuriyet, 03.03.1956.
  • “Elif Naci’nin Konferansı”, Cumhuriyet, 15.03.1950.
  • Ergün, Süreyya, “Türkiye’nin İç ve Dış Turizmden Bekledikleri”, Taşıt ve Turizm, C 1, S 2-3, Eylül-Ekim 1949.
  • Er, Turgut, Türkiye’de Basın Yayın ve Tanıtma, Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Müdürlüğü, Ankara, 2003.
  • Erhat, Arzu, “Fransa’da Türkiye’ye Dair Bir Kitap Yayınlandı”, TTOK Belleteni, S 164, Eylül 1955.
  • Evcin, Erol, “Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Turizm ve Tanıtma Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S 55, Güz 2014.
  • Evliyagil, Necdet, “Kendimizi Dışarıya Tanıtacağız”, Cumhuriyet, 10.10.1949.
  • “Fotoğraf Müsabakası”, TTOK Belleteni, S 125, Haziran 1952.
  • “Fotoğraf Mütehassısımızın Muvaffakiyeti”, TTOK Belleteni, S 119, Aralık 1951. “Fotojenik İstanbul”, TTOK Belleteni, S 177, Ekim 1956.
  • “Fransız Seyyah Vapurunda Kokteyl Partisi”, Cumhuriyet, 11.4.1950.
  • Gabriel, Albert, “Halk Elbiseleri Sergisi ve Anadolu Sanatı”, TTOK Belleteni, S 118, Kasım 1951.
  • Göksan, Ergun, “Strazburg’taki Fuarda Türkiye”, TTOK Belleteni, S 190, Kasım 1957.
  • Gölpınarlı, Abdülbaki, “Mevlânâ İhtifali ve Haklı Bir İstek”, TTOK Belleteni, S 168, Ocak 1956.
  • Gülersoy, Çelik, “Prof. Karl Krüger’in Yeni Bir Eseri”, TTOK Belleteni, Şubat 1952.
  • “Hatıralık Eşya Sanayii Canlandırılacak”, Cumhuriyet, 29.12.1955.
  • “Hollanda’da Türkiye Hakkında Seminer”, TTOK Belleteni, S 189, Ekim 1957.
  • İktisatçı, “Beylik Formüllerin Dışında İsabetli Ağırlama Çareleri”, TTOK Belleteni, S 96, Ocak 1950.
  • “İngiliz Gazetecileri Antalya’da”, Cumhuriyet, 11.12.1954.
  • “İnönü’nün Ege Gezisine Aid Film Amerika’da Gösterildi”, Cumhuriyet, 17.9.1949.
  • “İstanbul Sergisi’nin Bilançosu”, Türk Ekonomisi, S 79, Ankara, 1950.
  • “İstanbul Sergisi Dün Gece Kapandı”, Cumhuriyet, 01.11.1949.
  • “İstanbul Sergisi Münasebetile”, Cumhuriyet, 03.11.1949.
  • “İstanbul’a Dair Turistik Bir Film Çekiliyor”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • “İstanbul’a Gelen İtalyan Yıldızları”, Turizm Âlemi, S 3, Mayıs 1954.
  • “İstanbul’un 500 üncü yılı İçin Yeni Kararlar”, Cumhuriyet, 26 Ocak 1950.
  • “İstanbul’un Fethi Filmi Roma’da Çekiliyor”, TTOK Belleteni, S 157, Şubat 1955.
  • “İsveçli Turistlerin Dünkü Tetkikleri”, Cumhuriyet, 04.07.1957.
  • “İsviçre’den Bir Talebe Grubu Geldi”, Cumhuriyet, 28.03.1951.
  • “İzmir Turizm Bürosu”, Cumhuriyet, 24.09.1954.
  • “Kara Avrupası Otomobil Yarışı”, TTOK Belleteni, S 173, Haziran 1956.
  • Kardeş, Fethi, 60 Yılın Hikâyesi, Basın-Yayın Genel Müdürlüğü, 1980.
  • Kip, Kâzım, “Memleketimize Gelen Turistlerin Şikâyetleri”, Cumhuriyet, 23.12.1955.
  • “Kore Birliğimizin Filmi”, Cumhuriyet, 14.10.1950.
  • “Küçük Haberler”, Cumhuriyet, 15.08.1950.
  • “Kültür ve Turizm”, Turizm Âlemi, S 4, Haziran 1954.
  • “Leyla Gencer Scala Operası’nda”, TTOK Belleteni, S 180, Ocak 1957.
  • “Leyla Gencer’in Başarısı”, TTOK Belleteni, S 178, Kasım 1956.
  • “Leyla Gencer’in Yeni Bir Muvaffakiyeti”, TTOK Belleteni, S 185, Haziran 1957.
  • “Lübnanlı Öğrenciler Şehrimizde”, Cumhuriyet, 02.04.1956.
  • “Mehter Takımı Libya’da”, TTOK Belleteni, S 190, Kasım 1957.
  • “Memleketimiz ve Milletimiz Tanıtmak İçin”, Cumhuriyet, 06.09.1952.
  • “Memleketimizde Çekilen Film”, Cumhuriyet, 10.10.1949.
  • “Milletlerarası Pul Sergisi”, TTOK Belleteni, S 174, Temmuz 1956.
  • “Millî Oyun ve Türküler Festivali”, Cumhuriyet, 18 Eylül 1951.
  • “Millî Talebe Federasyonu İki Müsabaka Açtı”, Cumhuriyet, 15.03.1950.
  • “Motosikletle Dünya Turu”, TTOK Belleteni, S 168, Ocak 1956.
  • “Muallimler Cemiyeti’nin Ankara ve Bursa Gezileri”, Cumhuriyet, 27.12.1950.
  • Nevruzoğlu, F., “Bir Türkiye Haritası Lazım”, TTOK Belleteni, S 122, Mart 1952.
  • “New York’ta Türk Günü İlan Edildi”, Cumhuriyet, 22.07.1954.
  • “Noel Baba Filmi Dünya Sinema ve Televizyonlarında”, Cumhuriyet, 21.12.1955.
  • “Noel Baba ve Antalya Pulları Bastırıldı”, Cumhuriyet, 12.11.1955.
  • “Noel Baba ve Antalya Pulları Bastırıldı”, TTOK Belleteni, S 167, Aralık 1955.
  • Nur, Ayşe, “Kurumumuz Başkanı Reşat Saffet Atabinen’in Paris’te Verdiği İki Konferans”, TTOK Belleteni, S 102, Temmuz 1950.
  • ------------, “Prof. Gabriel Türkiye’den Ayrılıyor”, TTOK Belleteni, S 174, Temmuz 1956.
  • Ogan, Aziz, “Turizm Bakımından Bergama Harabeleri”, TTOK Belleteni, S 123, Nisan 1952.
  • Onat, Burhanettin, Antalya, Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Neşriyatı, Ankara, (t.y.).
  • ------------,“Antalya’da Aspendos Festivali”, TTOK Belleteni, S 125, Haziran 1952.
  • “Öğretmenlerin Fransa Seyahati”, Cumhuriyet, 20.07.1951.
  • “Pamukkale Şenlikleri”, TTOK Belleteni, S 185, Haziran 1957.
  • “Panayakapulu Hacı Evi Dün Törenle Açıldı”, Cumhuriyet, 17.08.1953.
  • “Paris Radyosu’nda Türkiye’yi Tanıtacak Konuşmalar”, Cumhuriyet, 11.08.1957.
  • “Paris’te Türk Sanat Sergisi”, TTOK Belleteni, S 132, Ocak 1953.
  • “Paris’te Türk-Fransız Komitesi Dostluk Komitesi”, TTOK Belleteni, S 133, Mart 1953.
  • Perin, Mithat, “Bari Doğu Fuarı’nda Türk Pavyonu”, TTOK Belleteni, S 105, Ekim 1950.
  • Pirinççioğlu, Fethi, “Dün Sabah Gelen Seyyahlar”, Cumhuriyet, 27.2.1950.
  • “Radyo Programlarında Yapılacak Yenilikler”, Cumhuriyet, 20.10.1955.
  • Sabri Esat Siyavuşgil, “Turizmin T’si”, TTOK Belleteni, S 106, Kasım 1950.
  • Saracoğlu, Kemal, “İtalya’nın Müthiş Turizm Makinesi Nasıl Dönüyor?”, Cumhuriyet, 21.09.1950.
  • Sertoğlu, Murat, “Yunanistan’da Turizm Çalışmaları”, Av ve Turizm, C 1, S 2, 7 Ağustos 1950.
  • Siyavuşgil, Sabri Esat, “Modern Müzecilik!”, TTOK Belleteni, S 158, Mart 1955.
  • Tağmat, Çağla Derya, “Fetih Derneği ve İstanbul’un Fethi’nin 500. Yılı”, Türk Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, C 3, S 4, Aralık 2014.
  • “Talebe Federasyonu’nun Yeni Seyahatleri”, Cumhuriyet, 24.07.1951.
  • “Talih Çarkı Piyangosu”, Cumhuriyet, 25.10.1952.
  • Tansu, Samih Nafiz, “Onların ve Bizim Turizm Anlayışımız”, Cumhuriyet, 17.08.1050.
  • “Tarsus Bugün Atlantik Seyahatine Çıkıyor”, Cumhuriyet, 14.06.1954.
  • “Tarsus Dün Amerika Seyahatine Çıktı”, Cumhuriyet, 15.06.1954.
  • “Tarsus Dün Miami’ye Vardı”, Cumhuriyet, 08.07.1954.
  • “Tekrar Doğan Medeniyet”, Turizm Âlemi, S 3, Mayıs 1954.
  • Til, Enis Tahsin, “Akçakoca”, TTOK Belleteni, S 170, Mart 1956.
  • ------------, “Antalya’ya Ait İki Eser”, TTOK Belleteni, S 125, Haziran 1952.
  • ------------, “Halk Oyunlarımız”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • Tokar, Feyyaz, “Turist Davamız”, Cumhuriyet, 21.08.1957.
  • Toker, Tarhan, “Turizm Davasında Propaganda”, TTOK Belleteni, S 167, Aralık 1955.
  • Tör, Vedat Nedim, “Plaisir d’Istanbul İçin”, TTOK Belleteni, S 184, Mayıs 1957.
  • “TTOK Tarafından Tertiplenen Rally”, TTOK Belleteni, S 149, Haziran 1954.
  • “TTOK’nın 27’nci Mesai Yılı Raporu”, TTOK Belleteni, S 111, Nisan 1951.
  • Turistik Antalya, Haz: Antalya’yı Tanıtma ve Turizm Derneği, Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Neşriyatı, Ankara, 1952.
  • “Turistik Türkiye Matinesi”, Cumhuriyet, 07.02.1955.
  • “Turistler Türkiye’ye Neden Gelmezler?”, Cumhuriyet, 03.04.1955.
  • Turizm Bakımından Memleket Etüdleri, T.C. Başvekâlet Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü, 1955.
  • Turizm Bilgisi ve Turizm Meselelerimiz, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Odaları Birliği, Ankara, 1963.
  • “Turizm Danışma Kurulu”, Türk Ekonomisi, S 79, Ankara, Ocak 1950.
  • “Turizm Davası”, Cumhuriyet, 20.12.1950.
  • “Turizm Haritası”, Cumhuriyet, 12.4.1950.
  • “Turizm Mükâfatı”, TTOK Belleteni, S 190, Kasım 1957.
  • “Turizm ve Tanıtma Bürosu Açıldı”, Cumhuriyet, 30.07.1957.
  • Türker, Türkân, “Türkiye’de Bir Macera”, Turizm Âlemi, S 4, Haziran 1954.
  • “Türk Haberler Bürosu’nun New York’taki Sergisi”, Cumhuriyet, 09.09.1953.
  • “Türkiye 1’inci otomobil Mukavemet Yarışı”, Cumhuriyet, 11.10.1953.
  • Türkiye Turizm Bankası Anonim Şirketi Esas Mukavelenamesi, Ankara, 1955.
  • Türkiye Turizm Bankası Anonim Şirketi 1955 Yılı Bilançosu, Faaliyet ve Murakıplar Raporları”, Ankara 1956.
  • “Türkiye’de Turizm Çalışmaları (Mayıs 1954-Mayıs 1956)”, TTOK Belleteni, S 179, Aralık 1956.
  • “Türkiye’nin Turistik Ehemmiyeti”, Turizm Âlemi, S 4, Haziran 1954.
  • “Türkiye’ye Dair İngiliz Eserleri Teşhir Edildi”, TTOK Belleteni, S 161, Haziran 1955.
  • “Türkiye’yi ABD’ye Tanıtma Faaliyeti”, TTOK Belleteni, S 184, Mayıs 1957.
  • Türkkan, Reha Oğuz, “Amerika’da Bizi Temsil Edenler ve Hususi Temsilcilerimiz”, Cumhuriyet, 05.02.1954.
  • ------------, “Amerikan Turist Dolarları”, Cumhuriyet, 04.05.1955.
  • “Üç Güzel Eser”, Cumhuriyet, 18.10.1951.
  • Ünver, Ahmet Süheyl, “İlmî Turizm”, TTOK Belleteni, S 107, Ocak 1951.
  • “Yarın 400 Seyyah Gelecek”, Cumhuriyet, 8.4.1950.
  • “Yataklı Vagonlar Şirketi Türkiye Temsilciliği”, TTOK Belleteni, S 141, Ekim 1953.
  • “Yazın Paris’te Açılan Türk Vitrinleri”, TTOK Belleteni, S 155, Aralık 1954.
Toplam 171 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Erol Evcin Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 5 Mart 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 32 Sayı: 94

Kaynak Göster

Chicago Evcin, Erol. “Basın-Yayın Ve Turizm Genel Müdürlüğü Döneminde Turistik Tanıtım Ve Propaganda Faaliyetleri”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 32, sy. 94 (Mart 2017): 95-160.