1926 İlkmektep Müfredatı ve Cumhuriyet Tuncay TUNÇ Dönemi Eğitiminin Ekonomik Hedefleri

Yıl 2010, Cilt: 26 Sayı: 76, 55 - 98, 01.01.2010

Fatih Tuğluoğlu Tuncay Tunç

Öz

Toplumların kalkınmasında vazgeçilmez bir öneme sahip olan ilkokul eğitimi ve niteliği sorunu Türkiye’de II. Meşrutiyetten itibaren tartışılmaya başlanmıştır. Toplumsal gelişmenin sağlanabilmesi
için ilk eğitimde okutulan derslerin muhtevası değiştirilmiş ve derslere farklı misyonlar yüklenmiştir. Cumhuriyetin ilanının ardından
bu konuda yeni düzenlenmeler yapılmış ve hazırlanan yeni müfredat
programları ile cumhuriyetin kazanımlarına sahip çıkacak vatandaşlar yetiştirilmek istenmiştir. Bu amaçla hazırlanan 1926 İlk Mektepler Müfredat Programına eklenen ve içeriği değiştirilen Hayat Bilgisi ve Tabiat Dersleri ile ilkokul öğrencilerinin gelecekte sağlıklı,
memleket gerçeklerinden haberdar, iktisatlı ve modern bir vatandaş
olarak yetişmeleri istenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

1926 İlkmektep Müfredat Programı, Hayat Bilgisi, Tabiat Dersleri, İlkeğitim, Ders Kitapları

Elementary Schools Curriculum And Economic Targets of Republic Period Education

Öz

The elementary education and its quality problem which has an
indispensable importance in societies’ development is started to be
discussed in Turkey beginning from the Second Constitutionalist Period. In order to make social development, the contents of the courses in primary schools were altered and the courses were assigned to
have different missions. After the proclamation of the Turkish Republic, in this area different arrangements were made and it was aimed to bring up citizens who would protect republic’s gains with the
newly prepared curriculums. By the help of Science of Life and Nature Courses which were added to 1926 Elementary Schools Curriculum Programs and the contents of which were changed, it was desired to bring up elementary schools pupils as healthy, aware of the
realities of their own country, economical individuals of the future.

Anahtar Kelimeler

1926 Elementary Schools Curriculum Program, Science of Life, Nature Courses, First Education, Course Books

Kaynakça

• Adem, Mahmut, Kalkınma Planlarında Eğitimimizin Hedefleri ve Finansmanı, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara 1982.
• Akgün, Seçil - Uluğtekin, Murat, “Misak-ı Maarif” Atatürk Yolu, II, S.3, 1989, s.285-349.
• Yiğit, Akın, Erken Cumhuriyet Döneminde Beden Terbiyesi, İletişim Yayınları, İstanbul 2004, 253s.
• Akyüz, Yahya, “Atatürk ve 1921 Maarif Kongresi”, Cumhuriyet Döneminde Eğitim, MEB Yayınları, İstanbul 1983.
• _____________, “Azgelişmiş Ülkelerde Kalkınma Eğitim İlişkilerine Bir Bakış” Eğitim Hareketleri, S.176–177, 1969, s.16-19.
• Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, I. TTK, Ankara 1997, 436s.
• Ahmet Tevfik, “Çiftçilik”, Terbiye III, S.12, Şubat 1929, s.49-53
• B.Avni, “İlk Tahsilden “Beklenen Esas Bilgi ve Kabiliyetler”, Terbiye VII, S.34, Nisan 1931, s.1-3.
• Başar, Erdoğan, Milli Eğitim Bakanlarının Eğitim Faaliyetleri (1920–1960), MEB Yayınları, İstanbul 2004.
• ______________, Eğitim Sosyolojisi, Eğitimin Toplumsal Temelleri, Samsun 2003.
• Başgöz, İlhan, Türkiye’nin Eğitim Çıkmazı ve Atatürk, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1999.
• Binbaşıoğlu, Cavit, “Cumhuriyet Döneminde İlkokul Programlarının Tarihsel Gelişimi” Türk Eğitim Düşüncesi Tarihi Araştırmalar, Anı Yayıncılık, Ankara 2005.
• _______________, “Cumhuriyet Döneminde İlköğretim Okullarında Okutulan Hayat Bilgisi Dersi Programları ve Değerlendirilmesi”, Cumhuriyetin 75.Yılında İlköğretim, Birinci Ulusal Sempozyum, Ankara 1998.
• Cicioğlu, Hasan, Türkiye Cumhuriyetinde İlk ve Ortaöğretim(Tarihi Gelişimi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Ankara 1985.
• Demirel, Özcan, Zeki Kaya, Eğitim Bilimine Giriş, Ankara 2008.
• Ergün, Mustafa, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları, Ankara 1982.
• Ebulmuhsin Kemal, Türk Yavrusunun Tabiat Dersleri, Beşinci Sınıf, Maarif Kütüphanesi, İstanbul 1935.
• ________________, Türk Yavrusunun Tabiat Dersleri, Dördüncü Sınıf, İstanbul 1935.
• Faik Reşit, “Köy Mekteplerinde Hava Tetkikleri” Terbiye III, S.1, Kanunusani 1929, s.35-40
• “Hayat Bilgisi Derslerinde Yakın Yurt Tetkikleri”, Öğretmen Sesi, 15 İkincikanun 1937, s.314-317.
• Kahya, Esin - Demirhan Erdemir, Ayşegül, Bilimin Işığında Osmanlı’dan Cumhuriyete Tıp ve Sağlık Kurumları, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2000.
• Kafadar, Osman, Türk Eğitim Düşüncesinde Batılılaşma, Vadi Yayınları, Ankara 1997.
• Kalaycı, Nurdan, Cumhuriyet Döneminde İlköğretim, Hükümet Programları ve Uygulamaları, MEB Yayınları, İstanbul 2004.
• Kaplan, İsmail, Türkiye’de Milli Eğitim İdeolojisi ve Siyasal Toplumsallaşma Üzerindeki Etkisi, İletişim Yayınları, İstanbul 2005.
• Kaya, Yahya Kemal, İnsan Yetiştirme Düzenimiz, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara 1991.
• Kazgan, Gülten, Türk Ekonomisinde Krizler (1929–2001)
• Ekonomi Politik Açısından Bir İrdeleme, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2005.
• Kodamanoğlu, Nuri, Türkiye’de Eğitim (1923–1960), MEB Yayınları Ankara 1964.
• M.Besim, Yeni Tabiat Dersleri, Beşinci Sınıf, Türk Kitapçılığı Limitet Sosyetesi, İstanbul 1935-1936.
• M.Cemal, Yeni Mektep Hıfzısıhhası, Kanat Kütüphanesi, İstanbul 1929.
• M.Fevzi, “Hayat Bilgisi Dersinde Yakın Yurt Prensibi” Muallimler Mecmuası, S.35-36-37, İkincikanun-Şubat-Mart 1934.
• MAARİF VEKÂLETİ, İlkmektepler Müfredat Programı, Matbaa-i Amire, İstanbul 1340.
• Naime Halit, Tabiat Dersleri Sınıf 4, Türk Kitapçılığı Limitet Sosyetesi, İstanbul 1935-36.
• __________, Hayat Bilgisi, Nebatlar ve Ziraat(Muallim Kitapları), Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, 1932 İstanbul, 603s.
• Odabaşı, Sevinç, “Cumhuriyet Dönemi Türk Modernleşmesi, Sıhhiyesi ve Hekimleri 1920–1946” Toplum ve Bilim S.114, 2009, s.188-214.
• Ökçün, Gündüz, Türkiye İktisat Kongresi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 1971.
• Rifat Necdet, “Mektep Bahçesi” Terbiye III, S.15, Mayıs 1929, s.54-56.
• Sadrettin Celal, Maarifimiz ve Meseleleri, Remzi Kitabevi, İstanbul 1939.
• Sarç, Ömer Celal, Türkiye Ekonomisinin Genel Esasları, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1949.
• SAĞLIK ve SOSYAL YARDIM BAKANLIĞI, Sağlık Hizmetlerinde 50 Yıl, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sağlık Propagandası ve Tıbbi İstatistik Genel Müdürlüğü, Ankara 1973.
• Salim Siret, İlkmekteplerde Ders Örnekleri, Hamitbey Matbaası, İstanbul 1933.
• Sencer, Muzaffer, Türkiye’de Köylülüğün Maddi Temelleri, Ant Yayınları, İstanbul 1971.
• “Tabiat Bilgisi Dersleri Nasıl Verilmeli”, Öğretmen Sesi, 15 Mart 1937, S.37-49, s-132-133.
• “Tedris Usulleri-Hayat Bilgisi Dersi Nasıl Verilmeli”, Öğretmen Sesi, S.37-59, 1 İkincikanun 1937, s.419-423.
• Timur, Taner, Türk Devrimi ve Sonrası, İletişim Yayınları, Ankara 1997.
• Tonguç, İsmail Hakkı, İlköğretim Kavramı, Ankara 2004.
• Tuğluoğlu, Fatih, Modernleşmenin ve Devletçi Ekonomi Politiğin Kırsal Kesim Üzerine Etkileri, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, 2007, 324s, Basılmamış Doktora Tezi.
• Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti, İlk Mektep Müfredat Programı, Devlet Matbaası, İstanbul 1930.
• Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti, Köy Mektepleri Müfredat Programı, İstanbul 1931.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı, Cumhuriyet Döneminde Türk Milli Eğitim Sistemindeki Gelişmeler (1923–1988), Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1988.
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, İlkmektepler Talimatnamesi, Devlet Basımevi, İstanbul 1938.