Mustafa Kemal Atatürk’s Has Vısıted to Aydın

Yıl 2005, Cilt: 21 Sayı: 61, 219 - 242, 11.03.2020

Günver Güneş

Öz

Atatürk has visited the city of Aydın and its districts four times in his life. His vısits in 1924 and 1937 were due to militarial practices. In his third visit in 1937, he opened Sümerbank Calico Factory (Sümerbank Basma Fabrikası) that made a great change both in Nazilli and in the social and economic structure of the Republic of Turkey. Even though his 1930 visit that was to examine the effects of World economic crisis in Western Anatolia, and his 1931 journey that was planned as a result of Free Republican Party (Serbest Cumhuriyet Fırkası) and Menemen Events, were sorts of a trip, they were important for their results. In his each visit, great dedicated and excited crowds met him. His speeches, made during his visits in Aydın and its districts, his desires and wishes were steps into the aim of the creation a modem Turkey.

Anahtar Kelimeler

Aydın, Mustafa Kemal Atatürk, Visit, Nazilli, Söke

Mustafa Kemal Atatürk’ün Aydın Seyahatleri

Öz

Mustafa Kemal Atatürk yaşamı boyunca Aydın ili ve ilçelerine dört kez ziyarette bulunmuştur. 1924 ve 1937 seyahatleri bölgede gerçekleştirilen askerî manevralar vesilesiyle olmuştur. 1937’de üçüncü kez ziyaret ettiği Nazilli’de açılışım yaptığı Sümerbank Basma Fabrikası, hem Nazilli’de hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal ve ekonomik yapısında büyük değişimler yaratan bir etki bırakmıştır. Dünya ekonomik buhranının Batı Anadolu’daki etkilerini öğrenmek için gerçekleştirdiği 1930 ve Serbest Cumhuriyet Fırkası ile Menemen olayının sonucunda belli bir plân dahilinde yapılan 1931 seyahati kısa konaklamalar şeklinde olmasına rağmen, yarattığı sonuçlar itibarıyla önem kazanmıştır. Atatürk’ün bölgeye her ziyaretinde kendisinin coşkulu, heyecanlı büyük kalabalıklar karşılamıştır. Atatürk’ün Aydın ve ilçelerine gerçekleştirdiği seyahatler sırasında yaptığı konuşmalar, istek ve temennileri çağdaş Türkiye yaratma hedefinin bir adımı olarak hayata geçirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aydın, Mustafa Kemal Atatürk, Seyahat, Nazilli, Söke

Kaynakça

• Gürbüz Tüfekçi, Atatürk Seyahat Notlan (1930 - 1931) Kaynak Yayınları, II. Baskı, İstanbul 1998
• Rıfat “Reis- i Cumhurumuzun SÖke’yi Ziyaretleri”, Ahenk 10 Şubat 1340, Atatürk Aydında
• Reis - i Cumhurumuzun Söke’yi Ziyaretleri, Ahenk 10 Şubat 1340
• Cemal Özbaş, “Atatürk’e Ait Hatıralarını Anlatıyor”, Atatürk Aydın’da
• Türkiye Cumhuriyeti’nin 75 Yılında Aydın, Aydın 1998
• Hizmet 6 Mart 1930, Anadolu 6 Mart 1930, Cumhuriyet 6 Mart 1930, Vakit 6 Mart 1930
• Anadolu 6 Mart 1930
• Hizmet 6 Mart 1930
• Anadolu 6 Mart 1930, Milliyet 6 Mart 1930, Cumhuriyet 6 Mart 1930
• Atatürk Ve İzmir, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İzmir 1981, s.53,Tahir Kodal, “ Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli Ziyaretleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, e: 19, sayı:55, Mart 2003
• Ahmet Hamdİ Başar, Atatürk ile3Ayve 1930’dan Sonra Türkiye, İstanbul 1945
• Anadolu 4 Şubat 1931 , Yeni Asır 4 Şubat 1931
• Mehmet Önder, Atatürk’ün Yurt Gezileri, İş Bank Yay,, Ankara 1998, s. 64, Atatürk Aydın’da
• İbrahim Karaer, Türk Ocakları ve Atatürk, Türk Yurdu Neşriyatı, no: 11, Ankara 1993
• Günver Güneş, “Aydın Türk Ocağı”, Türk Yurdu, c:22, sayı : 181,Eylül 2002, “Mustafa Kemal Paşa Türk Ocağında”, Anadolu 5 Şubat 1931, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, (Haz: Nimet Arsan)3, Baskı, c.II, Ankara 1981
• Mehmet Önder, a.g.e., Aydın İl Yıllığı 1967
• Yurt Ansiklopedisi “Aydın” cilt: 2, İstanbul 1980
• Anadolu 5 Şubat 1931, Yeni Asır 5 Şubat 1931, Vakit 5 Şubat 1931, Cumhuriyet 5 Şubat 1931, Hakimiyet-i Milliye 5 Şubat 1931
• Anadolu 5 Şubat 1931, Yeni Asır 5 Şubat 1931
• Tabir Koda), “Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli Ziyaretleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, c: 19,sayı:55, Mart 2003
• Yeni Asır 6 Şubat 1931, Anadolu 6 Şubat 1931
• Ulus 8 Ekim 1937, Cumhuriyet 9 Ekim 1937, Aydın 9 Ekim 1937, Anadolu 9 Ekim 1937, Ye¬ni Asır 9 Ekim 1937
• Ulus 10 Ekim 1937
• Aydın 10 Ekim 1937
• Cumhuriyet 12 Ekim 1937, Afet İnan, Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Ankara 1968
• Ulus 10 Ekim 1937, Aydın 10 Ekim 1937, Anadolu 10 Ekim 1937, Yeni Asır 10 Ekim 1937
• Aydın 10 Ekim 1937, Ulus 10 Ekim 1937, Anadolu 10 Ekim 1937, Cumhuriyet 10 Ekim 1937
• Cumhuriyet 10 Ekim 1937
• Aydın 10 Ekim 1937, Anadolu 10 Ekim 1937, Ulus 10 Ekim 1937
• Aydın 10 Ekim 1937
• “Nazilli Kombinasının Açılışı”, Anadolu 10 Ekim 1937, “Atatürk Nazilli’de” Yeni Asır 10 Ekim 1937
• Sümerbank Dergisi, sayı: 197, Ankara 1978
• “Atatürk Nazilli’de coşkun Tezahüratla Karşılandı”, Yeni Asır 10 Ekim 1937, Aydın 10 Ekim 1937
• Günver Güneş, “Atatürk’ün Nazilli Seyahatleri Ve Seyahatlerin Yarattığı Sonuçlar”, Atatürk Haftası Armağanı 10 Kasım 2004, Genelkurmay ATAŞE Yayınlan, Ankara 2004
• Aydın 10 Ekim 1937
• Mehmet Önder, Atatürk’ün Yurt Gezileri, Ankara 1975
• Atatürk’ün Nöbet Defteri, (Toplayan ; Özel Şahingiray), Ankara 1955, s .661, Cumhuriyet il Ekim 1937
• Atatürk Aydın’da, Atatürk’ün Nöbet Defteri, s. 662, Cumhuriyet 13 Ekim 1937
• Son Posta 14 Ekim 1937, Cumhuriyet 14 Ekim 1937
• Atatürk Aydın’da. Aydın 13 Ekim 1937, Anadolu 13 Ekim 1937, Yeni Asır 13 Ekim 1937
• Anadolu 14 Ekim 1937, Yeni Asır 14 Ekim 1937, Cumhuriyet 14 Ekim 1937,Aydın 14Ekim 1937.