Maraş’s Defence

Yıl 2005, Cilt: 21 Sayı: 61, 47 - 76, 11.03.2020

Ahmet Eyicil

Öz

After The Mondros Truce, before The French occupation of the city British troops occupied Maraş. After the French occupation, the local Turks formed The Commitee for the Defence of Laws to defend the city. The Commitee expanded its activities. For the defense of the city the commitee divided its organisation sectors into ten district areas. Each leader of the district consulted each other to defend the city.

In October 30 1919, The French troops started to harras Müslim women in the second day of the occupation which caused The Sütçü İmam event. The Turkish flag hoisted över the city citadel was brought down, but after this The Turks succeeded to hoist the flag İn its place. After the flag incident, some Turks were arrested but later were released due to presures from the resistance groups from Elbistan and Pazarcık, In January 21,1920 the city branch of the commitee launched defensive fight to curb French and Armenian agression.

At the end of the battle which lastedfor 22 days, French were forced to leave the city accompained by insurgent Armenians. Moved its headquarter from Elbistan to Maraş and the commitee joined the defense of Antep. At the end of the fight in Maraş the Turks had some 4.000 casualties and French and Armenian alliance lost some 16.000 lives.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Elbistan, Pazarcık, Türkoğlu, The English, , The French, , The Armenians, Ocupation, Battle, Flag, The Sütçü İmam, The Commitee For The Defense Of Laws

Maraş Savunması

Öz

Mondros Mütareke’sinden sonra Maraş’ı önce İngilizler sonra Fransızlar işgal etti. Fransız işgali karşısında şehri savunma tedbirlerini almak amacıyla Maraş Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti Elbistan’da kuruldu. Şehirde ulusal teşkilâtı genişletmek için Merkez Heyeti oluşturuldu ve başkanlığına Aslan Bey getirildi. Ayrıca şehir de Merkez Heyeti’ne bağlı olarak on bölgeye ayrıldı ve her bölgenin başkanları belirlendi. Bölge başkanları kendi aralarında İşgalcilere karşı direnme konusunda ortak karar aldılar.

Fransız işgalinin ikinci günü 30 Ekim 1919 Perşembe günü Müslüman hanımlarını taciz etmeye başladılar. Bu sebeple Sütçü İmam olayı meydana geldi. Kumandan Andre’nin talimatıyla 30 Kasım 1919 Cuma günü Maraş Kalesi’nden Türk bayrağı indirilince halk harekete geçerek bayrağı tekrar Kalenin burcuna dikti. Elbistan ve Pazarcık teşkilâtlarının baskısı ile tutuklu bulunan bir kısım Türkler serbest bırakıldı. Fransız ve Ermeni askerlerinin zulmü karşısında daha fazla dayanamayan Maraş’ta 20 Ocak 1920’de savunma savaşını başlattı.

22 gün süren savaşta Fransızlar, 11 Şubatta Maraş’tan çekilmeye mecbur oldular. İşgalcilere yardımcı olan Ermenilerin bir kısmı Fransızlarla birlikte şehirden ayrıldı. Bundan sonra Elbistan’da bulunan Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti Maraş’a gelerek çalışmalara devam etti ve Antep’in savunmasına yardım için buraya milis kuvvetleri gönderdi. Maraş savunmasında 4000 Müslüman şehit oldu. Fransızlar ve Ermeniler toplam 16.000 kayıp verdiler.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Elbistan, Pazarcık, Türkoğlu, İngiliz, Fransız, Ermeniler, İşgal, Harp, Bayrak, Sütçü İmam, Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti

Kaynakça

• Genelkurmay ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no; 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no; 2
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör not 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-1
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-2
• Hüsamettin Karadağ, istiklal Savaşında Maraş, Mersin 1943
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-2
• Staney E. Kerr, The Lions of Marash, Albany 1973
• Yaşar Akbıyık, Milli Mücadelede Güney Cephesi Maraş, Anakara 1999 Hüsamettin Karadağ, İstiklal Savaşında Maraş, Mersin 1943
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-3
• Ali Sezai Bey’in Yayınlanmamış Notları
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2- 3, Akbıyık, a.g.e., Stanly Kerr, a.g.e.
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-4
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-4
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2- 6. Akbıyık, a.g.e., s.200; Kerr, a.g.e.
• “The 22 Days of Marash: Papers on the De fense of the City Against Turkish Forces Jan.-Feb., 1920”, The Armenian Revıew, 31 (Spring 1977-1978)
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-6
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-7
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no; 153/81, Belge no: 2- 11
• ATAŞE, Banş Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-8
• The Times, 14 Şubat 190; Yetişgin, a.g.m.
• ATAŞE, Barış Faaliyetleri Koleksiyonu, Klasör no: 1162, E/Y Dosya no: 153/81, Belge no: 2-12.