Öz
This subject is about the transition from Sultanate Rejime to Republic and Ottoman Empire to the National State. With another saying, it is a process of Turkish Republic and a national State from Ottoman Empire. This process İs limited with National Struggle in general. It İs true that the certain result was gained in the National Struggle period, but this process begins before National Struggle,
Meşveret (The activites of the council) and 1808 Sened-i İttifak can be regarded as the steps to restrİct the authority of the Sultans and give some freedoms to the public.
Sened-i İttifak affected Tanzimatçılar (Reformers) and they affected Meşrutiyetçiler (those who were in favour of contitutİon). In this process, the aplication of giving the authority to the public, beginning with French Revoluation, contiuned until Atatürk’s period.
Anahtar Kelimeler
Atatürk national suvereignty sultanate Sened-i İttifak Turkish Republic republic
Kaynakça
- S. Akşin, a.g.b., s.12 Bernard Lewis, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Ankara, 1984, s. 131 Cevdet Küçük, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Tanzimat”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, Bildiriler, Ankara, 1987, s.17 C. Küçük, a.g.b.,s, 17 B. Levris, a.g.e., s. 109 C. Küçük, a.g.b.,s.l7 Ahmet Mumcu, “Hukukçu Gözüyle Mustafa Reşid Paşa”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, Bildiriler, Ankara, 1987, s.44-45 C. Küçük, a.g.b., s. 19 Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, Ankara, 1983, C.VII, s.6 C. Küçük,, a.g.b,, s. 19 E.Z.Karaİ, a.g.e„ C.VII, s,300
- M E.Z.KaraI, a.g.e,, C.VII, s.308
- Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler, İstanbul, 1988, Ç.I, s.5 Şerif Mardin, Türk Modernleşmesi, İstanbul, 1991, s.101 Cemal Kutay, Laik Cumhuriyet Karşısında Derviş Vahdetiler Cephesi, İstanbul, 1999, s.27, ayrıca bkz. Tevfık Çavdar, Türkiye’nin Yarı Sömürge Oluşu, İstanbul, 1970, s.54-55
- Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1982, MEB yayını, G.I, s. 12 Ercüment Kuran, “Türk Bağımsızlık Savaşı ve Milli Egemenliğin Gerçekleşmesi”, Atatürk ve Milli Egemenlik Paneli, Bildirİler,Antakya,1994, s.26
- Abdülahat Akşin, Atatürk’ün Dış politika İlkeleri ve Diplomasisi, Ankara,1991, s.36 Osman Özsoy, Kurtuluş Savaşı’m n Perde Arkası, İstanbul, 1999, s.252 Salahi R. Sonyel, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika I, Ankara, 1987, s.79 Cemal Kutay, “Amasya Protokolündeki Gİzlİ Madde”, Tarih Konuşuyor I, No: 2, Mart 1964, s.90 K. Atatürk, Nutuk, C.I, s.35 S. Sonyel, a.g.e., s.99 K. Atatürk, Nutuk, C.I, s.65 Atatürk’ün Milli Dış Politikası, Ankara, 1981, C.I, s.34 Doğu Ergil, Milli Mücadele’nin Sosyal Tarihi, Ankara, 1981, s. 132 D. Ergil, a.g.e., s. 132, ayrıca bkz. Bekir Sıtkı Baykal, Heyet-i Temsiliye Kararları, Ankara, 1974, s.XII D.Ergil, a.g.e., s.194 K. Atatürk, Nutuk, C.2, s.438 Samet Ağaoğlu, Kuvayı Milliye Ruhu, Ankara, 1981, s. 11-15 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Ankara,1981, C.I, s.59-63 HamzaEroğlu, Türk Devrim Tarihi, Ankara, 1973, s. 131. Ahmet Mumcu, Tarih Açısından Türk Devriminin Temelleri ve Gelişimi, İstanbul,1979, s.59 K. Atatürk, Nutuk, C.I, s.401-403 Orhan Türkdoğan, “Atatürk’ün Temel Felsefesi”. Türk Dünyası Araştırmaları, Şubat 98, s.9 K. Atatürk, Nutuk, Vesikalar, s.929 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III, Ankara, 1972, C.III, s.58 K. Atatürk, Nutuk, Vesikalar, s.927 Söylev ve Demeçler I-III, C.II, s.96 Söylev ve Demeçler, C.V, s. 107 K. Atatürk, Nutuk, C.L, s.325 Söylev ve Demeçler I-III, C.II, s.48 P. Paruşev, Atatürk, İstanbul, 1981, s.326, Çev, Naîme Yılmaer E.Z.Karal, a.g.e., C.VII, 298 Ş. Mardin, a.g.e., s. 14 Nejat Göyünç, “Tanzimat’a Yöneltilen Eleştiriler”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, Bildiriler, Ankara, 1987, s, 106 Cemal Kutay, Laik Cumhuriyet Karşısında Derviş Vahdetiler Cephesi, s.32 Peyami Safa, Türk İnkılabına Bakışlar, Ankara, 1981, s.71 Ali Fuat Cebcsoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk, İstanbul, 1967, s.114. Hamza Eroğlu, Devlet Kurucusu Atatürk, Ankara, 1973, s.6 P.Safa, a.g.e., s.77 Söylev ve Demeçler I-III, C.I, s.73 D.Ergil, a.g.e., s.l 10 Söylev ve Demeçler I-III, C.II, s.143
- K.Atatürk, Nutuk, C.II, s.435 H. Eroğlu, Devlet Kurucusu Atatürk, s.21 P. Safa, a.g.e., s,92 O. Türkdoğan, a.g.m., s. 12
Öz
Bu konu, Osmanlı İmparatorluğu’ ndan mîllî Türk Devleti’ne ve saltanat rejiminden Cumhuriyet idaresine geçişin ifadesidir. Başka bir deyişle, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun ve Osmanlı İmparatorluğu’ ndan millî bir devletin çıkış sürecidir. Bu süreç, belki yanlış değil, ama eksik olarak, genelde Millî Mücadele ile sınırlandırılır. Millî Mücadele dönemiyle birlikte, bu konuda kesin sonucun elde edildiği doğrudur. Ancak bu sürecin Millî Mücadele öncesine dayanan bir geçmişi de vardır.
XVIII. yüzyıldaki “meşveret” uygulamaları ve 1808 Sened-İ İttifak’ı, sultanların yetkilerini kısıtlamaya ve halka veya temsilcilerine bazı söz hakları vermeye yönelik adımlar olarak değerlendirilebilir. Sened-i İttifak Tanzimatçıları, Tanzimat ve Tanzimatçılar da meşrutiyetçileri etkilemiştir. Bu çizgide Fransız İhtilâli ile başlayan, hakimiyetin millete verilmesi uygulaması, Atatürk kuşağına kadar uzanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Atatürk millî hakimiyet saltanat Sened-i İttifak Türkiye Cumhuriyeti cumhuriyet
Kaynakça
- S. Akşin, a.g.b., s.12 Bernard Lewis, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Ankara, 1984, s. 131 Cevdet Küçük, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Tanzimat”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, Bildiriler, Ankara, 1987, s.17 C. Küçük, a.g.b.,s, 17 B. Levris, a.g.e., s. 109 C. Küçük, a.g.b.,s.l7 Ahmet Mumcu, “Hukukçu Gözüyle Mustafa Reşid Paşa”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, Bildiriler, Ankara, 1987, s.44-45 C. Küçük, a.g.b., s. 19 Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, Ankara, 1983, C.VII, s.6 C. Küçük,, a.g.b,, s. 19 E.Z.Karaİ, a.g.e„ C.VII, s,300
- M E.Z.KaraI, a.g.e,, C.VII, s.308
- Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler, İstanbul, 1988, Ç.I, s.5 Şerif Mardin, Türk Modernleşmesi, İstanbul, 1991, s.101 Cemal Kutay, Laik Cumhuriyet Karşısında Derviş Vahdetiler Cephesi, İstanbul, 1999, s.27, ayrıca bkz. Tevfık Çavdar, Türkiye’nin Yarı Sömürge Oluşu, İstanbul, 1970, s.54-55
- Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1982, MEB yayını, G.I, s. 12 Ercüment Kuran, “Türk Bağımsızlık Savaşı ve Milli Egemenliğin Gerçekleşmesi”, Atatürk ve Milli Egemenlik Paneli, Bildirİler,Antakya,1994, s.26
- Abdülahat Akşin, Atatürk’ün Dış politika İlkeleri ve Diplomasisi, Ankara,1991, s.36 Osman Özsoy, Kurtuluş Savaşı’m n Perde Arkası, İstanbul, 1999, s.252 Salahi R. Sonyel, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika I, Ankara, 1987, s.79 Cemal Kutay, “Amasya Protokolündeki Gİzlİ Madde”, Tarih Konuşuyor I, No: 2, Mart 1964, s.90 K. Atatürk, Nutuk, C.I, s.35 S. Sonyel, a.g.e., s.99 K. Atatürk, Nutuk, C.I, s.65 Atatürk’ün Milli Dış Politikası, Ankara, 1981, C.I, s.34 Doğu Ergil, Milli Mücadele’nin Sosyal Tarihi, Ankara, 1981, s. 132 D. Ergil, a.g.e., s. 132, ayrıca bkz. Bekir Sıtkı Baykal, Heyet-i Temsiliye Kararları, Ankara, 1974, s.XII D.Ergil, a.g.e., s.194 K. Atatürk, Nutuk, C.2, s.438 Samet Ağaoğlu, Kuvayı Milliye Ruhu, Ankara, 1981, s. 11-15 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Ankara,1981, C.I, s.59-63 HamzaEroğlu, Türk Devrim Tarihi, Ankara, 1973, s. 131. Ahmet Mumcu, Tarih Açısından Türk Devriminin Temelleri ve Gelişimi, İstanbul,1979, s.59 K. Atatürk, Nutuk, C.I, s.401-403 Orhan Türkdoğan, “Atatürk’ün Temel Felsefesi”. Türk Dünyası Araştırmaları, Şubat 98, s.9 K. Atatürk, Nutuk, Vesikalar, s.929 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III, Ankara, 1972, C.III, s.58 K. Atatürk, Nutuk, Vesikalar, s.927 Söylev ve Demeçler I-III, C.II, s.96 Söylev ve Demeçler, C.V, s. 107 K. Atatürk, Nutuk, C.L, s.325 Söylev ve Demeçler I-III, C.II, s.48 P. Paruşev, Atatürk, İstanbul, 1981, s.326, Çev, Naîme Yılmaer E.Z.Karal, a.g.e., C.VII, 298 Ş. Mardin, a.g.e., s. 14 Nejat Göyünç, “Tanzimat’a Yöneltilen Eleştiriler”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, Bildiriler, Ankara, 1987, s, 106 Cemal Kutay, Laik Cumhuriyet Karşısında Derviş Vahdetiler Cephesi, s.32 Peyami Safa, Türk İnkılabına Bakışlar, Ankara, 1981, s.71 Ali Fuat Cebcsoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk, İstanbul, 1967, s.114. Hamza Eroğlu, Devlet Kurucusu Atatürk, Ankara, 1973, s.6 P.Safa, a.g.e., s.77 Söylev ve Demeçler I-III, C.I, s.73 D.Ergil, a.g.e., s.l 10 Söylev ve Demeçler I-III, C.II, s.143
- K.Atatürk, Nutuk, C.II, s.435 H. Eroğlu, Devlet Kurucusu Atatürk, s.21 P. Safa, a.g.e., s,92 O. Türkdoğan, a.g.m., s. 12
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2001 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2001 Cilt: 17 Sayı: 49 |
