Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli Ziyaretleri

Yıl 2003, Cilt: 19 Sayı: 55, 147 - 161, 01.03.2003

Tahir Kodal

Öz

Mustafa Kemal (Atatürk) hayatı boyunca elli iki il merkezine çeşitli ziyaretlerde bulunmuştur. Bu illerden birisi de Denizli olmuştur. Mustafa Kemal (Atatürk) Denizli’ye iki defa ziyarette bulunmuştur. İlk ziyareti 6 Mart 1930 tarihinde gerçekleşmiştir. Belki bu ilk ziyareti bir konaklama olarak algılanabilir. Ancak, ikinci gezisi Cumhuriyet rejimi karşıtlarınca 23 Aralık 1930’da çıkarılan Menemen isyanından sonra, belli bir plân dahilinde ve “Büyük Ege Gezisi” kapsamında 4 Şubat 1931’de gerçekleştirilmiştir. Bu gezisi sırasında Mustafa Kemal (Atatürk) Denizli’de; Isparta’daki 5. Kolordu’ya bağlı 51. Piyade ve 33. Topçu alaylarını, Orta Okul ve Köy Öğretmen Okulu’nu, Çamlık’ı, Denizli Valiliği’ni, CHP Kaza (İlçe) Merkezi’ni, Denizli Devlet Hastanesi’ni (Memleket Hastanesi), Denizli Belediyesi’ni ve Çarşısı’nı ziyaret etmiştir. Buradaki incelemelerini tamamlayan Mustafa Kemal (Atatürk), Denizli’den 5 Şubat 1931’de ayrılmıştır. Bu geziden hem Denizli halkı, hem de Mustafa Kemal (Atatürk) Cumhuriyet rejimi açısından Denizli’de her hangi bir olumsuz durumu olmadığını yerinde tespit ettiği için çok memnun kalmıştır. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, bu ziyaretler öncesinde “karşılama törenleri yapılmamasını” duyurmasına rağmen, Denizlililer Mustafa Kemal (Atatürk)’e büyük sevgi gösterilerinde bulunmuşlar, törenler düzenlemişler, misafirlerini en iyi şekilde ağırlamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Denizli, Mustafa Kemal, Atatürk, Seyahat, Denizli Halkı

Kaynakça

• Önder, Mehmet, Atatürk’ün Yurt Gezileri, Ankara 1975.
• Öğüt, 31 Temmuz 1920; Milliyet, 6 Mart 1930; Cumhuriyet, 7 Mart 1930.
• Akandere, Osman, Atatürk’ün Konya’yı Ziyaretleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 40, Ankara, s.151.
• Önder, Mehmet, Atatürk’le Adım Adım Türkiye, Ankara 1984.
• Mumcu, Ahmet, Tarih Açısından Türk Devriminin Temelleri ve Gelişimi, Ankara 1988.
• Oran, Halil, Atatürk Denizli’de, Denizli 1975.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya No: 81, Fihrist: 5.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya No: 81, Fihrist: 5-1.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya No: 81, Fihrist: 5-17.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya No: 81, Fihrist: 7-8.
• Toker, Tarhan, Denizli İli Kültür Hayatı, Denizli 1992.
• Hâkimiyet-i Milliye, 5 Şubat 1931; Vakit, 4 Şubat 1931.
• Özkaya, Yücel, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 1927 İstanbul ve Sonraki Gezileri, A.Ü.İ.T.E. Dergisi, Sayı: 14'den ayrı basım, Ankara 1994, s.195.
• Denizli Gazetesi, 5 Şubat 1931; Cumhuriyet, 6 Şubat 1931.