Atatürk, Bilim Ve Din

Yıl 1999, Cilt: 15 Sayı: 44, 487 - 500, 01.07.2021

Ramazan Boyacıoğlu

Öz

İslâm dünyasında Emevi hanedanının yıkılması ve Abbasîlerin yönetimi ele geçirmesiyle İdarî, askerî, siyasî ve İlmî sahalarda çok büyük değişmeler olmuştur. Bu dönem İslâm kültür ve medeniyetine damgasını vuran çok önemli bir süredir. Islâm dünyasında çok çeşitli kurumlar ve bilimler bu dönemde şekillenmiştir. Filolojik, dinî, sosyal ve tabii bilimler sahasında ilk çalışmaların bir kısmı Emeviler döneminde başlamışsa da, bu çalışmaların sistemli bir şekilde ele alınarak her birinin ayrı bir bilim dalı haline gelmesi Abbasİler döneminde olmuştur. Bu dönemde yapılan fetihler sonucunda, geniş bir alana yayılan Müslümanlar Eski Yunan, İran ve Hint kültürlerine büyük ilgi duymuşlar ve eski dünyanın bilimsel ve felsefî eserlerini, Arapçaya çevirme ihtiyacını hissetmişlerdir. Bu sahada yapılan ilk çalışmalar, Abbasi Halifesi Me'mun döneminde (813-833), Beytü'l- Hikme kuruluncaya kadar fazla verimli olmamış ve kişisel bazı çalışmalardan öteye gidememişti. Emeviler döneminde yalnızca tıp, kimya, astronomi alanında yapılan çalışmalar, Abbasi halifesi Mansur döneminde (754-775) genişleyerek cebir, geometri, mantık ve felsefe alanlarını da içine almıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Din, Bilim

Kaynakça

• Çaymar, Sefahattin, Ya'kûbi ve Tarihçiliği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 1998.
• Aydın Sayılı, Ortaçağ İslâm Dünyasında İlmî Çalışma Temposundaki Ağırlaşmanın Bazı Temel Sebepleri, Araştırma Dergisi, (D.T.C.F. Felsefe Araştırma Enstitüsü), I, Ankara, 1964.
• Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi III, İstanbul 1986, III, s. 523-54.
• Karakaş,Mahmut, Müsbet İlimde Müslüman Alimler, Kültür Bakanlığı yayınları, Ankara,1991.
• Çelebi, Kâtip, Mizanu'l-Hakk fi İhtiyari’l-Ahakk, Tercüman 1001 Temel Eser, Yayına haz. Orhan Şakır Gökyay, İstanbul, 1980.
• Boyacıoğlu, Ramazan, “Beyanü'l-Hak'ta Ulema, Siyaset ve Medrese”, Cumhuriyet üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sivas ,1998.
• Mehmed Şemseddin (Günaltay), Hurafattan Hakikata Hurafeler ve İslâm Gerçeği, Yayma haz.,Ahmet Gökbel, İstanbul, 1997.
• Zümrüt, Osman, Atatürk'ün İslâm Dini Anlayışı, Kültür Bakanlığı Yayınlan Ankara,1998.
• Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri III, Ankara 1981.
• Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri II, s. 214-215.
• Erendil, Muzaffer, İlginç Olaylar ve Anekdotlarla Atatürk, Ankara,1998.
• TBMM Zabıt Ceridesi, Cilt:VII, 3.3.1340 (1924) s.58-60; Hazırlayan ve Sadeleştiren Prof. Dr. Reşat Genç, Türkiye'yi Lâikleştiren Yasalar, Ankara,1998.