"Çanakkale Muharebelerinin Türk Şiirindeki Yeri ve Önemi" Üzerine Bir Tasnif Denemesi

Yıl 1996, Cilt: 12 Sayı: 34, 331 - 338, 01.03.1996

Ömer Çakır

Öz

İşte, dosta güven, düşmana korku veren bu azim, kararlılık ve samimiyet, Türk milletini tarih boyunca zaferden zafere koşturur. Tâ ki Viyana bozgununa kadar... Viyana bozgunu ile birlikte Avrupa sınırlarımızda yenilgiler ve geri çekilmeler başlar. Bu durum, mağlubiyetlere pek âşinâ olmayan ordumuzu büyük ölçüde yıpratır. 1897 Türk-Yunan Harbi'nİn zaferle neticelenmesi Osmanlı ordusuna yeni bir moral verirken, Trablus ve Balkan yenilgisi, milletimizin alnına bir leke olur. Bu leke Çanakkale'de temizlenecektir. 5 Haziran 1915 tarihli Sabah Gazetesi'nde yer alan "Temizlenen Leke" isimli makaleyi yazar, şu cümle ile bitirir: "Çanakkale zaferi, Balkan Muharebesi’nin milletin alnına vurduğu lekeyi temizledi. Biz bundan dolayı bilhassa sevinçliyiz." Bu sevinç, devrin bütün gazete ve dergilerine büyük ölçüde aksetmiş; birçok manzum ve mensur eserler yazılmıştır. Özellikle şiirlerin sayısı pek çoktur. Bunlardan bazıları daha sonra bir araya getirilerek kitap halinde de yayınlanmıştır. Bu sebeple Çanakkale muzafferiyetinin Türk tarihinde olduğu kadar, Türk edebiyatında da ayrı bir yeri ve önemi vardır.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale Savaşı, Şiir, Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Sabah, "Temizlenen Leke", Nu. 9240, 23 Mayıs 1331.
• Alâeddin, İbrahim, Çanakkale İzleri, Marifet Matbaası, İstanbul 1926.
• Sabah, "Hitâbe-i Şükran", Nu. 9289, 11 Temmuz 1331, 24 Temmuz 1915.
• Emin, Mehmed, Ordunun Destanı, Matbaa-I Ahmed İhsan ve Şürekâsı, İstanbul 1331.
• Hulûsî, Fuad, Harbin Etrafında, Matbaa-i Ahmed Ihsan ve Şürekâsı, lstanbul 1331.
• Tanin, "Harp Edebiyatı", Nu: 2755, 1 Ağustos 1332, 14 Ağustos 1916.
• Alangu, Tahir, Bir Ülkücü Yazarın Romanı, May Yayınları, İstanbul 1968.
• Ortaç, Yusuf Ziya, Bizim Yokuş, Akbaba Yayınları, İstanbul 1966.
• Sabah, Nu. 9274, 26 Haziran 1331, 10 Temmuz 1915.
• A. Hâmid, İlham-ı Nusret, Sabah, Nu. 9472, 10 Kânûnisânî 1331; 23 Kânûnisânî 1916
• Yeni Mecmua, Çanakkale 5/18 Mart 1331-1915, Nüsha-i Fevkalâde, 1334, 1918.
• Koryürek, Enis Behiç, Çanakkale Şehitliğinde, Türk Yurdu, C 9, 1331.
• Mehmet Kaplan'dan Seçmeler, Haz. İ. Enginün-Z. Kerman, Kültür Bak. Yayınları, Ankara 1988.
• Kutay, Cemal, Necid Çöllerinde Mehmed Akif, Tarih Yay. Müessesesi Neşriyatı, Ercan Matbaası, İstanbul 1963.
• "Asım'dan Bir Parça", Sebîliirreşad, Nu. 608, C 24, 10 Temmuz 1340, 1924.
• Kevser Hanım/Onur Akdoğdu, Ünlü Nihavend Longa ve Çanakkale Türküsü Kimindir?, Ege Üni. Basımevi, İzmir 1991.