Kahramanlık Kavramı Ve Atatürk'ün Kişiliğinde Bu Kavramın Yeri (Trablusgarp, Çanakkale Ve Sakarya’dan İzmir'in Alınışına)

Yıl 1994, Cilt: 10 Sayı: 30, 695 - 716, 01.11.1994

Mehmet Tural

Öz

Kahraman Farsça bir kelimedir. TDK Türkçe Sözlük kahraman kelimesine "Savaşta ya da tehlikeli bir durumda yararlılık gösteren kimse; alp, yiğit, bir olayda önemli yeri olan kimse" karşılığını veriyor. Bu tanımlamaya benzer karşılıktan sonra, aynı sözlükteki Alp, kelimesine bakıyoruz; orada ise "Eski Türkçe bir isim", "yiğit kahraman" manası verildiğini görüyoruz. Kahraman kelimesinin Anadolu sahasında daha fazla kullanılmasına rağmen, eski karşılığının alp olduğu görülüyor. "Alp", Dıvanü Lügat-it Türk'te; Yiğit, kahraman, bahadır olarak geçiyor. Eski Uygur Türkçesi sözlüğünde1 Alp : Şu üç manaya geliyor: 1-Yiğit, cesur 2-Şiddetli (tehlike) 3-Güç, zor, müşkül. Hüseyin Namık Orkun; Eski Türk Yazıtlarında2 alp kelimesinin; yiğit, kahraman, cesur manalarında olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Trablusgarp, Çanakkale, Sakarya, Kahramanlık Kavramı

Kaynakça

• Caferoğlu, Ahmed, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, İstanbul, 1968.
• Orkun, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1987.
• Öğel, Bahaeddin (13. Yüzyıl Sonlarına Kadar) Türklerde Devlet Anlayışı, Başbakanlık Basımevi, Ankara 1982,
• Şapolyo, Enver Behnan, Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, III. Baskı, Berkalp Kitabevi, İstanbul 1958.
• Gn. Kur. Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı, 1911-1912 Osmanlı-İtalyan Harbi ve Kolağası Mustafa Kemal, Ankara 1985.
• Okyar, Ali Fethi, Üç Devirde Bir Adam, Tercüman Yayınları, İstanbul, 1980.
• Tali Öngören, Ulus Gazetesi, 10.11.1939 tarihli.
• İnan, Afet, Mustafa Kemal Atatürk'ün Karlsbad Hatıraları, II. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1991.
• Ünaydın, Ruşen Eşref, Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat, II. Baskı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1981.
• Arısoy, M. Sunullah, Mustafa Kemal Atatürk'ün Söyleyip Yazdıkları, II. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
• Tezer, Şükrü, Atatürk'ün Hatıra Defteri, II. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
• Kocatürk, Utkan, Atatürk, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1987.
• Atay, Falih Rıfkı, Soydan ,Mahmut (Hz. ismet Bozdağ), Atatürk'ün Anıları, 1917-1919, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1995.
• Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam Mustafa Kemal Atatürk 1919-1922, C. II, 8. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul 1981.
• Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk I. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1981.
• Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, C. IV, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 1991.
• Us, Asım, Gördüklerim, Duyduklarım, Duygularım, Vakit Matbaası, İstanbul 1964.
• Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, II. Baskı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, 1983.
• Beyatlı, Yahya Kemal, Eğil Dağlar, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1970.