KAHRAMANMARAŞ DEPREMİNİN HUKUKSAL YANSIMASI: OLAĞANÜSTÜ HÂL (OHAL) YÖNETİMİNİN ANAYASAL ANLAMI

Yıl 2023, , 197 - 216, 15.10.2023

Bülent Yücel

https://doi.org/10.30915/abd.1380942

Cited By: 1

Öz

6 Şubat 2023 günü yaşanan Kahramanmaraş Depremi’nin yarattığı çok yönlü yıkım, hükûmetin, doğal afetin doğrudan etkilediği on bir ilde olağanüstü hâl ilan etmesine yol açmıştır. Bu çerçevede OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri (CBK) çıkarmak yoluyla çeşitli önlemler alınmaktadır. Seçim sürecindeki Türkiye’de OHAL kapsamındaki bu hukuksal işlemlerin ve uygulamaların anayasal ve siyasal değerlendirilmesinin yapılacağı bu çalışma iki kısımdan oluşturulmuştur. Öncelikle OHAL yönetiminin Anayasa Hukuku bakımından normatif anlamı ortaya konacaktır. Depremin yarattığı koşullar içinde devletin uyguladığı “bunalım yönetimine” yönelik siyasal ve hukuksal tartışmalara ise son bölümde yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

deprem, olağanüstü hâl, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, siyasal sorumluluk, yargısal denetim

Kaynakça

• Eroğul, Cem. “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Olağanüstü Yasa Gücünde Kararnamelerin TBMM’ce Onaylanması Sorunu.” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 54, no 4 (Ekim – Aralık, 1999): 31 – 46.
• Gemalmaz, Mehmet Semih. Anayasada Olağanüstü Rejim Demokratikleşmede Sivil Toplum. İstanbul: Kavram Yayınları, 1995.
• Gözler, Kemal. İnsan Hakları Hukuku. Bursa: Ekin, 2017.
• Gözler, Kemal. Elveda Anayasa, 16 Nisan 2017’de Oylayacağımız Anayasa Değişikliği Hakkında Eleştiriler. Bursa: Ekin, 2017.
• Gözler, Kemal. Referandumdan Önce, Referandumdan Sonra, 16 Nisan 2017 Referandumu ve Bu Referandumda Oylanan Anayasa Değişikliği Hakkında Yazılar. Bursa: Ekin, 2017.
• Gözler, Kemal. Türk Anayasa Hukuku. 2. Baskı. Bursa: Ekin, 2018.
• Gözler, Kemal. Cumhurbaşkanı Kişisel Suçlarından Dolayı Yüce Divan’da Yargılanabilir Mi? Cumhurbaşkanının Cezaî Sorumluluğunun Kapsamı Konusunda Görüş Değişikliği.” www.anayasa.gen.tr/cb-kisisel-suc.htm (Yayın Tarihi: 08 Temmuz 2020) E.T.: 30.03.2023.
• Kaboğlu, İbrahim Ö. 15 Temmuz Anayasası, Nedenleri, Süreci ve Olası Sonuçları. 2. Baskı. İstanbul: Tekin Yayınevi, 2017.
• Kaboğlu, İbrahim Ö. Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar). Güncellenmiş ve Sadeleştirilmiş 16. Baskı. İstanbul: Legal Kitapevi, 2021.
• Keskinsoy, Ömer. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu. Ankara: Savaş Yayınevi, 2012.
• Özbudun, Ergun. Türk Anayasa Hukuku. Gözden Geçirilmiş 21. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
• Sağlam, Fazıl. “Devlet Güçlerinin OHAL KHK Rejimi ve 2017 Anayasa Değişikliğinden Sonraki Görünümü,” Anayasa Hukuku Dergisi 7, no. 13 (2018): 21 – 101.
• Taşdöğen, Salih. Anayasa Hukukunda Karşı – İmza Kuralı. Ankara: Seçkin Yayıncılık. 2016.
• Teziç, Erdoğan. Anayasa Hukuku (Genel Esaslar). Gözden Geçirilmiş 13. Bası. İstanbul: Beta, 2009.
• Yücel, Bülent. Parlamenter Hükûmet Sisteminin Rasyonelleştirilmesi ve Türkiye Örneği. Ankara: Adalet Yayınevi, 2009.
• Yücel, Bülent. “5982 Sayılı Anayasa Değişikliği Kanunu’nun 1982 Anayasası’nın ‘Hukuk Devleti’ Anlayışına Etkisi.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi 100. (Mayıs – Haziran, 2012): 83 – 96.
• Yücel, Bülent. Temsili Demokratik Sistemde Yasama Erki ve Kural Koyma Faaliyetinin Belirleyicileri, Türkiye Uygulaması Üzerine Bir İnceleme. 2. Baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Yücel, Bülent. “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hakkında Bir Siyasal Niteleme: Yasamasızlaştırma Sürecinin Son Halkası.” içinde Cumhurbaşkanının İşlemleri Hukuki Niteliği, Normlar Hiyerarşisindeki Yeri ve Denetimi. Kamu Hukukçuları Platformu VIII. Toplantısı, 18 – 19 Ekim 2019 İstanbul Kültür Üniversitesi. Editörler Oktay Uygun ve Egemen Esen, 53 – 103. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/20.5.6785.pdf E.T.: 09.03.2023
• https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/20.5.6831.pdf E.T.: 09.03.2023
• https://www.mevzuat.gov.tr/cumhurbaskanligiKararnameleri E.T.: 03.04.2023