STATUTE OF LİMİTATİONS FOR TAX EVASİON CRİMES

Yıl 2024, , 253 - 296, 31.10.2024

Zeynep Arıkan , Abdullah Arıkan

https://doi.org/10.30915/abd.1499447

Öz

In the scope of the study, when the statute of limitations starts to run in tax evasion crimes, the length of the period and the specific situations of the suspension of the statute of limitations in terms of the relevant crimes are discussed. In the study, it was adopted that the crime date for the acts of using misleading or forged documents is the day of recording in the legal book and that the act of keeping double books is an uninterrupted crime. In addition, it has been determined that the limitation periods to be determined based on the provisions of the Turkish Penal Code are recorded as five years, which is the examination period, due to the obligation to obtain an opinion as a condition of prosecution for the mentioned crimes and to start and finish tax examinations within a certain period of time, and it is also discussed whether there is a need for a new legal regulation on this issue.

Anahtar Kelimeler

Statute of limitations in criminal law, Statute of limitations for lawsuits, Tax evasion crimes, Opinion, Tax audit

VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇLARINDA DAVA ZAMANAŞIMI

Öz

Çalışma muhtevasında vergi kaçakçılığı suçlarında dava zamanaşımının ne zaman işlemeye başlayacağı, sürenin uzunluğu ve zamanaşımının durması olgusunun özellikli halleri ele alınmaktadır. Çalışmada yanıltıcı veya sahte belge kullanma fiillerinde suç tarihinin kanuni deftere kaydın gerçekleştirildiği gün olduğu ve çift defter tutma fiilinin kesintisiz bir suç mahiyeti taşıdığı görüşleri benimsenmiştir. Ayrıca mezkûr suçlar açısından kovuşturma şartı olarak mütalaa alınması ve vergi incelemelerinin belli bir süre içerisinde başlanılıp bitirilmesi mecburiyetleri dolayısıyla Türk Ceza Kanunu hükümleri esas alınarak saptanacak zamanaşımı sürelerinin inceleme süresi olan beş yılla kayıtlandığı tespiti yapılarak bu konuda yeni bir kanuni düzenlemeye gereksinim olup olmadığı da tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ceza hukukunda zamanaşımı, dava zamanaşımı, vergi kaçakçılığı suçları, mütalaa, vergi incelemesi

Kaynakça

• Ağar, Serkan, “Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suçları”, TBBD, Sayı 58, 2005, s.273-301.
• Ağar, Serkan, Vergi Kaçakçılığı Kapsamında Defter ve Belgeleri İbraz Etmeme Suçu, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Akbaşoğlu, Kağan, Vergi Hukukunda Zamanaşımı, Trabzon, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Akbulut, Berrin, “Dava Zamanaşımı Sürelerinin Başlaması”, EÜHFD, Cilt 8, Sayı 2, 2013, s.149-194.
• Aktaş, Murat ve Murat Özgür, “Vergi Usul Kanunu’nda Yer Alan Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Gerektiren Suçlarda Dava Zamanaşımı Süreleri (Eski ve Yeni Ceza Kanunu Bağlamında İrdelenmesi)-I”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 160, 2006, https://portal.yaklasim.com/, (E.T. 28.8.2023).
• Alşahin, Mehmet Emin, Ceza Hukukunda Zamanaşımı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2016.
• Angun, Fulya ve Selçuk Tekin, “Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Mütalaa’nın Yeri”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 389, 2021, s.32-43.
• Aras, Coşkun ve Murat Özgür, “Vergi Usul Kanunu’nda Yer Alan Hürriyeti Bağlayıcı Cezalarda Dava Zamanaşımı Süreleri”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 125, 2003, https://portal.yaklasim.com/, (E.T. 28.8.2023).
• Arslan, Mehmet, Vergi Hukukunda Zamanaşımı, Ankara, Yaklaşım Yayıncılık, 2. Baskı, 2016.
• Artuk, Mehmet Emin ve Mehmet Emin Alşahin, “Objektif Cezalandırılabilme Şartı ve Zamanaşımı”, MÜHFHAD (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan), Cilt 19, Sayı 2, 2013, s.17-44.
• Artuk, Mehmet Emin et al., Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Adalet Yayınevi, 14. Baskı, 2020.
• Aslan, Memduh, Türk Vergi Sisteminde Cezai Yaptırımların Etkinliği, Ankara, Maliye ve Hukuk Yayınları, 2008.
• Aslanpınar, Yusuf Burak, TCK’nın Genel Hükümleri Çerçevesinde Vergi Kaçakçılığı Suçları, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, 2022.
• Aydoğan, Dündar, (Açıklamalı-İçtihatlı) Vergi Kaçakçılığı Suçları, Ankara, Yetkin Yayınları, 2022.
• Ayyıldız, Yaşar ve Serdar Şahin, “Vergi Kaçakçılığı Kapsamındaki Sahte Belge Suçlarında Suç Tarihinin Tespiti: Yargıtay Uygulaması”, Maliye Araştırmaları Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, 2023, s.68-95.
• Baş, Eylem, “Vergi Hukuku ve Ceza Hukuku Bakımından ‘Zamanaşımı’ Kavramı Üzerine Bir İnceleme”, in Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan (Cilt-I), Ankara, Ankara Üniversitesi Yayınları No: 459, 2015, s.199-243.
• Batı, Murat ve Zekiye Özen İnci, “7494 Sayılı Kanun’la Vergi Kaçakçılığı Suçunda (VUK M. 359) Yapılan Değişikliklere Dair Değerlendirmeler”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 406, 2022, s.30-48.
• Bayar, İbrahim Nihat, Vergi Kaçakçılığı, Ankara, Mali Akademi Yayınları, 2013.
• Baykara, Bekir, “Vergi Suçu Raporu ve Vergi Ceza Muhakemesindeki Yeri”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 273, 2004, https://www.vergidunyasi.com.tr/, (E.T. 6.10.2023).
• Bayraklı, Hasan Hüseyin, “Vergi Kaçakçılığı Suçlarına Teşebbüs”, TAAD, Sayı 37, 2019, s.1-23.
• Bayraklı, Hasan Hüseyin, Vergi Ceza Hukuku, Trabzon, Celepler Matbaacılık, 2. Baskı, 2015.
• Bayraktar, İhsan Kağan, Vergi Hukukunda Zamanaşımı, İstanbul, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayını, 2016.
• Bilici, Nurettin, Vergi Hukuku (Vergi Usul Hukuku, Vergi Yargı ve Tahsil Hukuku), Ankara, Savaş Yayınevi, 53. Baskı, 2022.
• Candan, Turgut, Vergisel Kabahatler ve Suçlar, Ankara, Yetkin Yayınları, 4. Baskı, 2019.
• Çavuş, Adnan, Suç Genel Teorisi Işığında Vergi Kaçakçılığı Suçları, İstanbul, Beta Yayınları, 2016.
• Çitil, Bünyamin, Vergi Hukukunda Sahte Fatura Suçları Vergilendirme ve Sorumluluk Hükümleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Demirbaş, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 17. Baskı, 2022.
• Demirci, Azmi, “Vergi Usul Kanunu’nda Düzenlenen Zamanaşımı Sürelerinin Yeni Türk Ceza Kanunu ile Uyumu”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 296, 2006, https://www.vergidunyasi.com.tr/, (E.T. 28.8.2023).
• Donay, Süheyl, Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları, İstanbul, Beta Yayınları, 2008.
• Dönmezer, Sulhi et al., Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Cilt III Cezalar-Güvenlik Tedbirleri-İnfaz, İstanbul, Der Yayınları, 14. Bası, 2020.
• Ela, Hatice, Vergi ve Ceza Hukukunda Sahte Belge ve Yanıltıcı Belge, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, 2021.
• Erdem, Tahir, 6009 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler Sonrasında Vergi İncelemesi, Ankara, Yaklaşım Yayıncılık, 2011.
• Erem, Faruk, Türk Ceza Hukuku Cilt: 1 Genel Hükümler, Ankara, Güzel İstanbul Matbaası, Dördüncü Bası, 1958.
• Erkiner, H. Kısmet, “Hileli Vergi Suçu”, MAMK, Sayı 18, 1969, s.221-265.
• Erman, Sahir, Vergi Suçları (Ticari Ceza Hukuku-VI), İstanbul, İ. Ü. Fen Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi, 1988.
• Geçer, Ahmet Emrah, Vergi Usul Kanunu’nda Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibari ile Yanıltıcı Belge Düzenleme ve Kullanma Suçları, Ankara, Adalet Yayınevi, 2021.
• Güngör, Mümin, “Vergi Kaçakçılığı Suçunun Takip Usulü”, TAAD, Sayı 44, 2020, s.269-299.
• Hafızoğulları, Zeki ve Muharrem Özen, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Us-A Yayıncılık, 5. Baskı, 2012.
• Hakeri, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Adalet Yayınevi, 13. Baskı, 2012.
• İçel, Kayıhan et al., Yaptırım Teorisi (3. Kitap), İstanbul, Beta Yayınları, 2. Bası, 2002.
• Kaneti, Selim et al., Vergi Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2. Baskı, 2022.
• Karagöz, Berkan, Vergi Hukukunda Zamanaşımı, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Karakoç, Yusuf, “Ceza Mahkemesinde Yargılanması Gereken Vergi Suçları Hakkında Kamu Davası Açılmasının ‘Mütalaa’ Şartına Bağlı Olması”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 174, 1996, https://www.vergidunyasi.com.tr/, (E.T. 4.10.2023).
• Karakoç, Yusuf, Vergi Ceza Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, 2019.
• Kaşıkcı, Mahmut ve Altan Rençber, Vergi Ceza Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2023.
• Kaşıkcı, Mahmut, “Vergi Suçlarında Zamanaşımı ve Özellikle Dava Zamanaşımının Başlangıç Anı ile İlgili Bir İnceleme”, Vergi Raporu Dergisi, Sayı 53, 2001, s.31-38.
• Kırmaz, Birol, “Yargıtay İçtihatları Işığında Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Suç Tarihinin Belirlenmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı 1, 2015, s.329-340.
• Kızılot, Şükrü et al., Vergi Hukuku, Ankara, Yaklaşım Yayıncılık, 2. Baskı, 2007.
• Koca, Mahmut ve İlhan Üzülmez, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 15. Baskı, 2022.
• Mutluer, M. Kamil ve N. Nilay Dayanç Kuzeyli, Vergi Ceza Hukuku, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2019.
• Ok, Nuri ve Ahmet Gündel, Açıklamalı-İçtihatlı Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Vergi Kaçakçılığı Suçları, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2002.
• Oktar, S. Ateş, Vergi Hukuku, İstanbul, Türkmen Kitabevi, 14. Baskı, 2019.
• Ömercioğlu, Abdullah, “7318 sayılı Kanun ile Eklenen Vergi Kaçakçılığı Suçları”, EÜHFD, Cilt 17, Sayı 1, 2022, s.167-192.
• Öncel, Mualla et al., Vergi Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi, 29. Bası, 2020.
• Önder, Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1992.
• Öz, Ersan ve Mahmure Eşgünoğlu, “İdari ve Adli Uygulamalarda Zamanaşımı Uygulaması: Özellik Arz Eden Haller”, UAÜHFD, Sayı 3, 2014, s.57-84.
• Özar, Süleyman, Türk Ceza Hukukunda Zamanaşımı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2021.
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan ve Pınar Bacaksız, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 13. Baskı, 2022.
• Özcan, Onur, Vergi Suçları, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Özen, Mustafa, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nda Düzenlenen Vergi Suçları ve Kabahatleri, Ankara, Adalet Yayınevi, 6. Baskı, 2023.
• Özgenç, Hanne, “Vergi Kaçakçılığı Suçunda Muhakeme Usulü Olarak Mütalaa Şartı”, in İzzet Özgenç (Ed.), Vergi Ceza Hukuku Çalışmaları, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2021, s.629-654.
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 18. Baskı, 2022.
• Öztürk, Bahri ve Mustafa Ruhan Erdem, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 22. Baskı, 2022.
• Özyer, Mehmet Ali, Açıklama ve Örneklerle Vergi Usul Kanunu Uygulaması, İstanbul, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları, 8. Baskı, 2018.
• Parlar, Ali ve Güleç Demirel, Açıklamalı-İçtihatlı Adli-İdari Vergi Suçları, Ankara, Adil Yayınevi, 2002.
• Saban, Nihal, Vergi Hukuku, İstanbul, Beta Yayınları, 8. Baskı, 2016.
• Saraç, Abdullah, “Sahte Belge Kullanma Suçunda Suçun İşleniş Zamanı”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 360, 2022, https://portal.yaklasim.com/, (E.T. 28.8.2023).
• Sarıcaoğlu, Ercan, “Vergi Affından Yararlanan Mükellef İçin Mütalaa Geri Alınabilir mi?”, TBBD, Sayı 134, 2018, s.217-256.
• Sarıcaoğlu, Ercan, Vergi Suç ve Kabahatleri Bakımından Yorum ve İspat, Ankara, Adalet Yayınevi, 2017.
• Sarsıkoğlu, Şenel ve Gülden Şişman, “Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Zincirleme Suç”, Mali Hukuk Dergisi, Cilt 19, Sayı 220, 2023, s.627-656.
• Sevinç Ceyhan, Cansu, Vergi Suçlarında Yargılama Süreci (7394 Sayılı Kanun Değişikliklerine Göre), Ankara, Yetkin Yayınları, 2023.
• Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Yetkin Yayınları, 1998.
• Şahin, Cumhur ve Neslihan Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku-2, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 12. Bası, 2022.
• Şahin, Ömer ve Mesut Uçak, “VUK’un 259 ve 360. Maddelerindeki Fiiller Yönünden Dava Zamanaşımı Süresi”, Vergi Raporu Dergisi, Sayı 80, 2006, s.10-14.
• Şengöz, Yunus, “Türk Vergi Ceza Hukukunda Zincirleme Suç, Suçun Unsurları, Suç Tarihi, Dava Zamanaşımı Süresi ve Sürenin Başlangıç Tarihi-II”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 359, 2022, https://portal.yaklasim.com/, (E.T. 28.8.2023).
• Şengöz, Yunus, “Vergi Ceza Hukukunda Kaçakçılık Suçunun Suç Tarihi, Dava Zamanaşımı Süresi ve Başlangıcı”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 233, 2008, http://www.vergisorunlari.com.tr/, (E.T. 20.9.2023).
• Şenyüz, Doğan, Mehmet Yüce ve Adnan Gerçek, Vergi Hukuku (Genel Hükümler). 14. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2023.
• Şenyüz, Doğan, Vergi Ceza Hukuku, Bursa, Ekin Yayınevi, 12. Baskı, 2022.
• Şenyüz, Doğan, “Vergi Kaçakçılığı Suçunda Dava Şartı Olarak Mütalaa/Görüş”, İzmir Barosu Dergisi, Sayı 2, 2016, s.13-50.
• Taner, Fahri Gökçen, Ceza Hukukunda Zamanaşımı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Taş, Fatma, “Kaçakçılıkta Dava Zamanaşımı ve Bir Sorun”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 229, 2012, https://portal.yaklasim.com/, (E.T. 28.8.2023).
• Taşdelen, Aziz, Vergi Usul Kanunu Yönünden Vergi Kabahatleri, Ankara, Turhan Kitabevi, 2010.
• Taştan, Mehmet, Vergi Kaçakçılığı Suçları, Ankara, Adalet Yayınevi, 3. Baskı, 2022.
• Temizyürek, Onur, “Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanma Fiillerinde Suç Tarihi, Suça Teşebbüs ve Teselsül”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 339, 2009, https://www.vergidunyasi.com.tr/, (E.T. 14.9.2023).
• Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara, Savaş Yayınevi, 20. Baskı, 2014.
• Torunoğlu, Tahsin, “Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu Maddesinde Düzenlenen Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suretiyle Kaçakçılık Suçu”, AKDHFD, Cilt 13, Sayı 2, 2023, s.877-911.
• Tosun, Öztekin, Hileli Vergi Suçları, İstanbul, Baha Matbaası, 1962.
• Türker, Didem, Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Özel Soruşturma Usulü, İzmir, İzmir Bakırçay Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
• Uğur, Hüsamettin ve Mert Elibol, Açıklamalı ve İçtihatlı Vergi Suçları, Ankara, Adalet Yayınevi, 2015.
• Uğur, Hüsamettin, “Vergi Suçlarında Kovuşturma Şartı Olarak Mütalaa (VUK m. 367)”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt 8, Sayı 88, 2013, s.34-43.
• Uğur, Hüsamettin, “Vergi Usul Kanununa Göre Yanıltıcı veya Sahte Belge Kullanma Suçlarında Suç Tarihi”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt 10, Sayı 109, 2015, s.84-92.
• Ümit, Ceyda, Vergi Ceza Hukukunda Defter, Kayıt ve Belgeleri Gizleme, Sahte Belge Düzenleme ve Kullanma Suçları, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Ünsal, İsmet, “Vergi Ceza Hukukunda Dava Zamanaşımı: Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı Olarak, Deftere Kayıt Tarihi mi Yoksa Beyanname Verme Tarihi mi Esas Alınmalıdır?”, Terazi Hukuk Dergisi, Sayı 31, 2009, s.143-148.
• Üstün, Ümit Süleyman, Nasıl Bir Vergi Denetimi ve Vergi Yargısı?, İstanbul, Beta Yayınları, 2013.
• Üzeltürk, Hakan, “Ekonomik Suçlar ve Vergiler”, in Ekonomik Suç ve Ceza Sempozyumu, Ankara, TOBB Yayın No: 2005-25, 2005, s.208-240.
• Yaltı Soydan, Billur, “Vergi Kaçakçılığı Suçunu Avrupa Topluluğu Bütçesi Aleyhine Kaçakçılık Suçu ile Okumak: Adil ve Orantılı Bir Ceza Sistemi Yaratmak Mümkün müdür?”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 169, 2002, http://www.vergisorunlari.com.tr/, (E.T. 3.9.2023).
• Yıldırım, Zübeyr ve Serkan Ağar, “Vergi Kaçakçılığı Suçu ve Mütalaa Şartı”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 171, 2007, https://portal.yaklasim.com/, (E.T. 28.8.2023). Yıldız, Ferhat, Yargıtay Kararları Işığında Belgede Sahtecilik ve Vergi Kaçakçılığı Suçları, Ankara, Adalet Yayınevi, 2022.
• Yiğit, Uğur, Vergi Usul Kanununda Hürriyeti Bağlayıcı Suç ve Cezalar Vergi Kaçakçılığı Suçları ve Diğer Hürriyeti Bağlayıcı Vergi Suç ve Cezaları, İstanbul, Beta Yayınları, 2004.
• Yüce, Mehmet, Vergi Kaçakçılığı Suçu (Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suçu) ve Yargılama Usulü, Ankara, Adalet Yayınevi, 2018.
• Zafer, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, İstanbul, Beta Yayınları, 3. Bası, 2013.