Compulsory Patent Licensing For Pharmaceuticals

Yıl 2011, Sayı: 3, 0 - 0, 01.05.2011

Başak Bak

Öz

Pharmaceuticals are granted patent protection under Turkish Law. This protection
is adopted under the guidance of the Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual
Property Rights (TRIPS). Pharmaceuticals are also subject to compulsory
licensing. Provisions regarding compulsory licensing are issued by the Decree-Law
No. 551 on the Protection of Patent Rights (Decree-Law No. 551). However,
in terms of compulsory licensing of pharmaceuticals, international regulations
embrace some provisions other than those accepted by the Decree-Law No. 551. In
particular, the Doha Declaration which opens the way for some countries experiencing
difficulties accessing pharmaceuticals to eliminate these obstacles by means
of the notion of public health and the 30 August 2003 WTO Decision are thee
pioneering regulations with respect to compulsory licensing of pharmaceuticals. As
one of the contracting parties of TRIPS, Turkey is obliged to make arrangements
in accordance with universal principles and humanistic notions prescribed by the
Doha Declaration and the 30 August 2003 WTO Decision. As Turkey has declared
to accept the international regulations, it has to provide a legal basis much more
adequate to the system accepted.

Anahtar Kelimeler

Pharmaceutical Patents, Compulsory Licensing, Doha Declaration, 30 August 2003 WTO Decision, TRIPS

İlaçta Zorunlu Patent Lisansı

Öz

Türk hukuku uyarınca ilaçlar patent korumasından yararlanmaktadır. İlaçların
patent korunmasından yararlanmaları imkânı hukuk sistemimize Fikri Mülkiyet
Haklarının Ticaretle Bağlantılı Yönlerine Dair Anlaşma (TRIPS) ile beraber
girmiştir. İlaçlar aynı zamanda zorunlu lisans uygulamalarına da konu olabilmektedir.
Zorunlu lisansa ilişkin hükümler 551 sayılı Patent Haklarının Korunması
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de (551 sayılı KHK) düzenlenmiştir.
Buna karşılık ilaçların zorunlu patent uygulamalarına konu olmaları bakımından
uluslararası düzenlemeler 551 sayılı KHK’dan farklı bazı hükümler içermektedir.
Özellikle ilaçlara erişim güçlüğü çeken ülkelerin bu ilaçlara erişimlerinin önündeki
engellerin kamu sağlığı mülahazasıyla kaldırılmasının yolunu açan Doha
Deklarasyonu ve 30 Ağustos 2003 Kararı, ilaçta zorunlu patent lisansı uygulaması
bakımından öncü düzenlemeler olmuştur. Türkiye de TRIPS metnini kabul eden bir
üye ülke olarak Doha Deklarasyonu ve 30 Ağustos 2003 Kararı ile getirilen evrensel
ilkeler ve insani düşünceler ile uyumlu düzenlemeler geliştirmek zorundadır. Bu
düzenlemeleri kabul ettiğini deklare eden Türkiye bakımından yapılması gereken,
kabul edilen sisteme uygun yasal bir zemin oluşturmaktır.

Anahtar Kelimeler

İlaç Patenti, Zorunlu Lisans, Doha Deklarasyonu, 30 Ağustos 2003 Kararı, TRIPS