The Concept Of Citizenship From The Ottoman Empire To Current Times

Yıl 2011, Sayı: 3, 0 - 0, 01.05.2011

Av. Ezgi Güzel Polat

Öz

The concept of citizenship in Ottoman Empire was based on “ottomanism ideology”
untill the Second Constitutional Monarchy. In 1908, with the Second Constitutional
Monarchy, a creation of a centralized nation-state was targeted and, for the first
time, a citizenship organization was born as a sign of transit from “congregation” to
“community”. In the following years after the declaration of the Republic, “ottomanism
ideology” gave way to “turkism ideology”, the citizenship concept was started
to bring to a more nationalist point and the nationalist emphasis was taken clearly
to the forefront. Although there was an attempt to move away from the nationalist
expression via the 1961 Constitution and the efforts in multi-parties period, it was
not able to bring the concept of citizenship to a standart of democratic and equal
citizenship concept. This article aims to sheed light on the continuing discussion and
research for results related to citizenship while the history of the concept of citizenship
from Ottoman Empire to current times is brought into sharp relief.

Anahtar Kelimeler

The Concept of Citizenship, The Citizenship in the Ottoman Empire, Ottomanism, The Concept of the Citizenship in the Year of the National Struggle, Identification.

Osmanlıdan Günümüze Vatandaşlık Anlayışı

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nda vatandaşlık anlayışı, II. Meşrutiyet dönemine kadar
“Osmanlılılık” ideolojisi temeline dayanmaktaydı. 1908’de II. Meşrutiyetle birlikte
merkezi bir ulus devlet yaratılması hedeflenmiş ve ilk defa cemaatten topluma geçişin
bir göstergesi olarak vatandaşlık kurumu ortaya çıkmıştır. Cumhuriyetin ilanını
izleyen dönemde Osmanlılık fikri yerini “Türkçülük” fikrine bırakmış, vatandaşlık
kavramı giderek daha milli bir çizgiye çekilmeye başlanmış, yasal düzenlemelerde
milliyetçi vurgu açıkça ön plana çıkarılmıştır. 1961 Anayasası ile milliyetçi söylemden
uzaklaşılmaya çalışılsa da çok partili dönemdeki uğraşlar dahi vatandaşlık
anlayışını olması gereken demokratik ve eşit vatandaşlık çizgisine ulaştırmaya
yetmemiştir. Bu makale ile vatandaşlık kavramının Osmanlı’dan günümüze kadar
geçirdiği serüven gözler önüne serilerek günümüzde hala devam eden vatandaşlık
konusundaki tartışmalar ve çözüm arayışlarına bir ışık tutmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık Kavramı, Osmanlı’da Vatandaşlık, Osmanlılık, Milli Mücadele Yıllarında Vatandaşlık Anlayışı, Kimlik.