Administrative and Penal Sanctions Established under the Check Law Numbered 5941

Yıl 2013, Sayı: 1, 221 - 247, 01.01.2013

Av. Şamil Demir

Öz

In accordance with the critics pointing out that penal provisions are incompatible
with the articles numbered 13, 38/8 and 48/1 of the Constitution, that it is totally
insignificant to give judicial fine convertible to imprisonment to those who do not
pay their debts, the penal sanctions applied in case of dishonored checks have been
abrogated together with the Law numbered 6273 which amended the Check Law
numbered 5941. Instead, the interdictions to “make out a check” and “open a check
account” have been introduced as in the EU countries. However, this situation has
led to the protection of the rights of the debtor more than the creditor, although
involuntarily. Since the administrative sanctions which might be enough for societies
where the principle pacta sunt servanda keeps its importance as a moral value are
not conform to the Turkish commercial life where the moral concerning to undertake
liabilities has been outraged, those who get into the habit of not paying their
debts in Turkey have become immune, almost as the sacred cow of Indians. In this
regard, the non-payment of the check is not only a legal problem, but at the same
time a sociological problem

Anahtar Kelimeler

Check Law, dishonored check act, penal sanction, administrative sanction, interdiction of imprisonment for debt

5941 Sayılı Çek Kanunu'nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar

Öz

5941 sayılı Çek Kanunu’nda 6273 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle birlikte,
cezai hükümlerin Anayasa m. 13, m. 38/8 ve m. 48/1’e aykırı olduğu, borcunu
ödemeyene hapis cezasına dönüşen adli para cezası vermenin hiçbir anlamı olmadığı
yönündeki eleştiriler doğrultusunda, çekin karşılığının çıkmaması halinde
uygulanan cezai yaptırımlar kaldırılmıştır. Bunun yerine AB ülkelerinde olduğu
gibi idari yaptırım niteliğindeki “çek düzenleme” ve “çek hesabı açma” yasağı
getirilmiştir. Fakat bu durum istemeden de olsa borçlunun haklarının alacaklıdan
daha çok korunmasına yol açmıştır. Ahde vefanın bir ahlaki değer olarak önemini
koruduğu toplumlar açısından yeterli olabilecek idari yaptırımlar, borcunu üstlenme
ahlakı sarsılmış Türk ticari hayatına uymadığı için Türkiye’de borcunu ödememeyi
alışkanlık haline getirenler adeta Hintlilerin kutsal ineği gibi dokunulmaz hale
gelmiştir. Bu bakımdan çekin karşılığının ödenmemesi, sadece hukuki bir sorun
değil, aynı zamanda sosyolojik bir sorundur

Anahtar Kelimeler

Çek Kanunu, karşılıksız çek fiili, cezai yaptırım, idari yaptırım, borç için hapis yasağı.