Belge ve Belgenin Delil Kuvveti

Yıl 2020, Cilt: 78 Sayı: 1, 1 - 40, 15.04.2020

Bersun Sarıgül Ata

https://doi.org/10.30915/abd.742275

Cited By: 2

Öz

Medeni usul hukukunda önemli bir yer sahip olan ispat ve deliller konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile birlikte belge kavramına yer verilmiştir. Yargılamanın temelini oluşturan delillerin belge kavramı içerisinde çerçevesinin çizilmiş olması tarafların ispat faaliyetini kolaylaştırmaktadır. Belge, Hukuk Muhakemeleri Kanunun 199. maddesiyle ilk defa düzenlemeye kavuşturulmuştur. Bu kavramın varlığıyla birlikte ispat araçları genişletilmiş ve daha da önemlisi senetle ispat zorunluluğu kuralının yumuşatılması amaçlanmıştır. Nitekim bu kuralın yumuşatılması açısından örnekleme niteliğinde bazı belgeler sayılmış ve delil başlangıcı kavramı da daha geniş tutulmuştur. Kanunda hem nelerin belge sayılacağı belirtilirken hem de bu sayılan belgelerden bir kısmının ispat gücünün ne olacağı da açıklanmaya
çalışılmıştır. Bu husus açıklanmaya çalışılırken genel olarak senet kavramına da yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belge, senet, belgenin türleri, ticari defterler, belgenin delil kuvveti, belgenin ispat gücü

THE DOCUMENT AND DOCUMENT’S WEIGHT OF EVIDENCE

Öz

The concept of document was mentioned in the Code of Civil Procedure in relation to proof and evidence, which hold an important place in civil procedure law. Constituting the foundation of proceedings, evidence’s being included in the concept of document simplifies the parties’ presenting evidence. The document has been regulated for the first time in Article 199 of the Code of Civil Procedure. Via this concept, the means of evidence was expanded and above all, it was intended that the rule of obligation to prove by deed to be softened. Hence, a number of exemplary documents were specified and the concept of commencement of proof was amplified
in terms of softening the aforementioned rule. While pointing out what could be considered as a document, some of these documents’ weight of proof were also attempted to be clarified. Having clarified the matter in question, the concept of deed in general was referred to as well.

Anahtar Kelimeler

Document, deed, types of documents, commercial registers, document’s weight of evidence, document’s weight of proof

Kaynakça

• ALAGONYA, Y. Medeni Usul Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, İstanbul 1979.
• ALANGOYA, Y. Senede Karşı Senetle İspat Kuralı ve Hayatın Olağan Akışı Kavramı, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşa için Armağan, Ankara 2004.
• ALANGOYA, Y./ YILDIRIM, M. K./ DEREN YILDIRIM, N. Medeni Usul Hukuku Esasları, Yedinci Baskı, İstanbul 2009.
• AKCAN, R. Medeni Usul Hukuku Açısından Faks Metinlerinin Önemi ve Delil Niteliği, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2009, C. 9, S. 1–2.
• ARSLAN, R./ YILMAZ E./ TAŞPINAR AYVAZ, S. Medeni Usul Hukuku, Üçüncü Baskı, Ankara 2017.
• AYHAN, R./ ÇAĞLAR, H. Ticari İşletme Hukuku, Tamamen Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş Onuncu Bası, Ankara 2017.
• BELGESAY, M.R. Deliller, İstanbul 1940.
• BERKİN, N.M. İspat Hukukunda Senet Delili ve Yazılı Şekil, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Y. 1946, C. 12.
• BİLGE, N. Medeni Yargılama Hukuku Dersleri, Ankara 1965.
• BÖRÜ, L./ KOÇYİĞİT, İ. Ticari Dava, Ankara 2013.
• ERDÖNMEZ, G. Medeni Usul Hukukunda Belgelerin İbrazı Mecburiyeti, İstanbul 2011.
• ERMENEK, İ. Medeni Usul Hukukunda Davayı Kabul, Ankara 2009.
• GÖKLER, A. M. Senetle İspat ve Senede Karşı Senetle İspat, İstanbul 2010 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• GÖKSU, M. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde Senetle İspat Kuralları ve Bunların İstisnaları, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2011, C. 1, S. 1.
• KALE, S./ KESER, S. Medeni Yargılama Hukukunda Delil Sistemi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Y. 2015, C. 21, S. 2, Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’a Armağan.
• KARSLI, A. Medeni Muhakeme Hukuku, Üçüncü Baskı, İstanbul 2012.
• KESER, S. Medeni Yargılama Hukukunda Delil Başlangıcı, İstanbul 2016.
• KILIÇ, H. Açıklamalı- İçtihatlı 6100 Sayılı HMK, C.2, Ankara 2011.
• KİRAZ, T. Ö. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Getirilen Yenilikler, Ankara 2012.
• KONURALP, H. Medeni Usul Hukukunda İspat Kurallarının Zorlanan Sınırları, Tıpkı Basım, Ankara 2009.
• KONURALP, H. Medeni Usul Hukukunda Yazılı Delil Başlangıcı, Tıpkı Basım, Ankara 2009.
• KURU, B. Hukuk Muhakemeleri Kanun Tasarısı Hakkında Genel Değerlendirme, Medeni Usul ve İcra- İflas Hukukçuları Toplantısı V, Ankara 2006.
• KURU, B. Yazılı Delil Başlangıcı (HMK m.202), Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan, C. 2, Ankara 2014.
• MAZLUM, İ. Medeni Usul Hukukunda Belge ve Senet Ayrımı, Ankara 2012 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• MEBROUK, H. Senetle İspat Konusunda Fransız Hukukundaki Geliştirmeler Türk ve Cezayir Hukuku ile Karşılaştırma, Ankara 2012.
• MUŞUL, T. Medeni Usul Hukuku, Üçüncü Baskı, Ankara 2012.
• NART, S. Alman ve Türk Hukukunda Senetle İspat, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2007, C. 9, S. 1.
• ÖNEN, E. Medeni Yargılama Hukuku, Ankara 1979.
• ÖNEN, E./BİLGE, N. Medeni Yargılama Hukuku, Ankara 1978.
• ÖZKAYA FERENDECİ, H. Ö. Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunundaki Belge Terimi ve İspat Hukukundaki Yeri, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2014, C. 16, Özel Sayı, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan.
• PEKCANITEZ, H. Hukuk Muhakemeleri Kanun Tasarısı Hakkında Genel Değerlendirme, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı V, Ankara 2006.
• PEKCANITEZ, H./ ATALAY, O./ ÖZEKES, M. Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Beşinci Bası, İstanbul 2017.
• PEKCANITEZ, H./ÖZEKES, M./ AKKAN, M./TAŞ KORKMAZ, H. Medeni Usul Hukuku - Pekcanıtez Usul, C.2, Onbeşinci Bası, İstanbul 2017.
• POLAT, İ. İ. Ticari Defterlerin Delil Niteliği, Ankara 2015.
• POSTACIOĞLU, İ. E. Medeni Usul Hukuku Dersleri, Altıncı Bası, İstanbul 1975.
• POSTACIOĞLU, İ. E. Şehadetle İspat Memnuiyeti ve Hudutları, İstanbul 1964.
• TANRIVER, S. Medeni Usul Hukuku, C. 1, Ankara 2016.
• TAŞDELEN, N. 6102 Sayılı Ticaret Kanunu’na Göre Ticari Defterler, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2012, C. 3, S. 1.
• TAŞPINAR, S. Medeni Yargılama Hukukunda İspat Sözleşmeleri, Ankara 2001.
• TOPAL, Ö. Ticari Defterlerin Delil Niteliği, Ankara 2015.
• TUNÇ YÜCEL, M. HMK m. 222 Çerçevesinde Ticari Defterlerle İspata İlişkin Bazı Sorunlar, Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi, Y. 2013/2, C. 9, S. 25.
• TUTUMLU, M. A. Medeni Yargılama Hukukunda Delillerin İleri Sürülmesi, İkinci Baskı, Ankara 2002.
• TÜRKTEKİN, S. Senetle İspat Zorunluluğu ve Sınırları, Kayseri 2010, s. 59 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• YAVAŞ, M. Hukuk Muhakemeleri Tasarısının Bazı Hükümlerinin Değerlendirilmesi, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a Armağan, Ankara 2009.
• YAVAŞ, M. Senetle İspat ve Senede Karşı Senetle İspat Kuralları ile Bu Kuralların İstisnaları, Ankara 2009.
• YILDIRIM, M. K. İlkeler Işığı Altında Medeni Yargılama Hukuku, Altıncı Baskı, İstanbul 2011.
• YILDIRIM, M. K. Kitap İncelemesi - Avrupa İspat Hukuku Tablosu, Doç. Dr. Mehmet Somer’e Armağan, İstanbul 2006.
• YILDIRIM, M. K. Medeni Usul Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesi, İstanbul 1990.
• YILMAZ, E. Hukuk Sözlüğü, Yenilenmiş Onuncu Baskı, Ankara 2011.