6284 Sayılı Kanun’un Boşanmanın Tarafları, Hâkimler, Avukatlar ve Aile Mahkemesi Uzmanları Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 78 Sayı: 3, 151 - 192, 15.10.2020

Hatice Nuhoğlu Filiz Demiröz

https://doi.org/10.30915/abd.811905

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, boşanma sürecinde başvurulan 6284 sayılı Kanun’un (8/3/2012 tarih, 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, R.G: 20/3/2012 tarih, S. 28239) uygulanmasının boşanma davası devam eden taraflar, hâkimler, avukatlar ve mahkeme uzmanları tarafından değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Araştırmanın yöntemi karma yöntem olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda yapılandırılmış (denetimli) gözlem tekniği kullanılarak Ankara Sıhhiye Adliyesi’nde yer alan 11 aile mahkemesinde toplam 200 duruşma gözlemlenmiş, nitel boyutunda ise 9 boşanma davası devam eden birey, 7 hâkim, 5 avukat ve 14 mahkeme uzmanı ile toplam 35 derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Duruşma gözlem sürecinden elde edilen nicel veriler SPSS 23.0 for Windows programında analiz edilmiştir. Nitel verilerin analizinde ise MAXQDA 12 Nitel Veri Analiz Programı kullanılmış ve her iki veri kümesi Caracelli ve Greene’nin oluşturdukları veri destekleme (birleştirme) stratejisi kullanılarak birleştirilmiş ve karma analiz edilmiştir. Yapılan analiz kadınların özellikle boşanma sürecinde erkek şiddetine maruz kaldıklarını ve bu şiddetin çocuklar başta olmak üzere tüm aile üyeleri üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca şiddetle mücadele konusunda 6284 sayılı Kanun’un teorik çerçeve sunduğu ancak uygulamada ciddi sorunların devam ettiği ancak yapılacak farklı düzenlemelerle şiddetin önlenebilmesinin mümkün olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları hukuki süreçte ve sosyal refah hizmetlerinde bir değişim gerektiğine işaret etmekte ve yeni hizmet modellerinin alana kazandırılmasının gerekliliğine vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadına Yönelik Erkek Şiddeti, 6284 Sayılı Kanun, Aile Mahkemeleri, Boşanma, Çatışma Yönetimi

Kaynakça

• Akıntürk, T. ve Ateş, D. (2016). Türk Medeni Hukuku: Aile Hukuku İkinci Cilt. İstanbul: Beta Yayınları.
• Akyüz, H., Ayata, G., Bayram, D., Büyükgöze, S., Çavuşoğlu, S., Gökdemir, İ., Gürkan, D., Işıldak, Z., Özdemir, D. D., Özdemir, E., Özkan, Ö., Taylı, Ü., Uçan, A. ve Yayıntaş, A. (2014). Adaletin Cinsiyeti Erkek Şiddeti ile Mücadelede Hukuki Deneyimler. İstanbul: Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı Yayınları.
• Bora, A. (2012). Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık. Ayrımcılık-Çok Boyutlu Yaklaşımlar içinde (Der. Çayır, K. ve M. Ayan Ceyhan). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bora, A. (2018). Kadınların Sınıfı Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğin İnşası. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Creswell, J. W. Ve Plano Clark, V. L. (2011). Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. (Y. Dede ve S. B. Demir Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (M. Bütün ve S. B. Demir Çev.) Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
• Donovan, J. (2014). Feminist Teori. Birinci baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gottman, J. ve Gottman J. S. (2017). Erkekler için Kadın Rehberi. (Çev: Mine Madenoğlu.) İstanbul: Sola Unitas.
• Haley, J. (2006). Sıradışı Terapi: Milton H. Erickson’un Psikiyatrik Teknikleri. İstanbul: Yol Yayınları.
• Karacan, O. (2008). Catherina Mackinnon’un Görüşleri Çerçevesinde Boşanma Nedenleri Bakımından Hukukta Cinsel Tahakkum. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi. Ankara.
• Karacan, O. (2018). Catharine MacKinnon’un “Tahakküm Yaklaşımı” Çerçevesinde Boşanma Davalarında Affetme. Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (içinde). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 393-412.
• Karaman, E. (2015). Türkiye’de Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesinde Devletin Sorumluluğu. International Conference on Eurasian Economies. Session 2D: Hukuk I. 584-590.
• Kümbetoğlu, B. (2012). Sosyoloji ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Mor Çatı Raporu (2015). 6284 Sayılı Kanun Uygulamaları İzleme Raporu.
• Moroğlu, N. (2012). Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi 6284 Sayılı Yasa ve İstanbul Sözleşmesi. TBB Dergisi. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-99-1169. 357-380.
• Okman Fişek, G. (2018). İlişki İçinde “Ben”: Kültür, Aile, Bireyselleşme ve Psikanalitik Arayışlar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özdamar, D. (2009). CEDAW Sözleşmesi. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine Dair Sözleşme ve Ek İhtiyari Protokol’ün İç Hukukumuza, Özellikle Yeni Aile Hukukumuza Etkisi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Roberts, M. (2008). Mediation in Family Disputes Principles of Practice. USA: Ashgate Publishing Limited.
• Sencer, M. ve Sencer, Y. (1978). Toplumsal Araştırmalarda Yöntembilim. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını.
• Şimşek, A. A. (2018). Kadının Sosyal İnsan Hakları ve Refah Devleti: Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bir Değerlendirme. Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (içinde). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 120-163.
• Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması-TBNA. (2014). Erişim Tarihi: 20.02.2017. http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/tbna2014_kitap.pdf
• Uygur, G. (2015). Toplumsal Cinsiyet ve Adalet: Hukuk Adaletsizdir. Ankara Barosu Dergisi, (4). 121-132.
• Yıldırım A, Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, Ö. (2018). Medeni Hukuk Açısından Toplumsal Cinsiyet, Şiddet ve Ayrımcılık. Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (içinde). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 325-368.