EVALUATION OF DOLUS EVENTUALIS PROVISIONS IN THE LIGHT OF TURKISH AND GERMAN COURT DECISIONS IN TERMS OF CO-PERPETRATION

Yıl 2024, Cilt: 82 Sayı: 3, 139 - 185, 26.07.2024

Ziya Koç

https://doi.org/10.30915/abd.1425937

Öz

It is possible for the offence to be committed jointly by more than one perpetrator based on a common decision to commit an offence. In this participation status, which is called co-perpetrator, each perpetrator is in direct contact with the wrongdoing and acts within the framework of a division of labour. Thus, it becomes easier to commit the offence.
The application of the provisions on dolus eventualis may come to the agenda in terms of co-perpetration. The issue of how the perpetrators will be held responsible if the perpetrators commit another crime during the execution of the act they decided to commit is discussed in practice and doctrine. There are different decisions of the German Federal Supreme Court and the Court of Cassation on the subject.
Dolus eventualis should be interpreted narrowly as it is an exceptional case. Care must be taken in determining that the undesirable consequences of the act directed against another person other than the joint decision have been accepted and taken into consideration. Along with the objective and subjective elements of the offence, the mental state of the perpetrator is important. The elements of dolus eventualis should be determined by examining within the framework of the conditions of participation in the offence.

Anahtar Kelimeler

Dolus eventualis, participation, injustice, co-perpetration, conscious negligence

TÜRK VE ALMAN MAHKEME KARARLARI IŞIĞINDA OLASI KAST HÜKÜMLERİNİN MÜŞTEREK FAİLLİK BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Suçun birden çok fail tarafından, ortak suç işleme kararına dayanarak birlikte işlenmesi mümkündür. Müşterek faillik olarak adlandırılan bu iştirak statüsünde, her bir fail haksızlık ile doğrudan temas halinde olup; bir iş bölümü çerçevesinde hareket etmektedir. Böylece suçun işlenmesi daha kolay bir hale gelmektedir.
Olası kast hükümlerinin müşterek faillik bakımından uygulanması gündeme gelebilir. Faillerin işlemeyi kararlaştırdıkları fiilin icrası esnasında, bir başka suçu işlemeleri halinde, suç ortaklarının ne şekilde sorumlu tutulacağı meselesi uygulamada ve doktrinde tartışılmaktadır. Konu ile ilgili Alman Federal Yüksek Mahkemesi ile Yargıtay’ın farklı kararları bulunmaktadır.
Olası kast, istisnai bir durum olması sebebiyle dar bir biçimde yorumlanmalıdır. Fiilin ortak karar dışında başka bir kişiye yönelen istenmeyen sonuçlarının kabullenildiği ve göze alındığının tespitinde dikkatli davranılması gerekir. Suçun maddi ve manevi unsurları ile birlikte, failin içinde bulunduğu ruhsal durum önem arz etmektedir. Suça iştirakin koşulları çerçevesinde inceleme yapılarak, olası kastın unsurlarının belirlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Olası kast, iştirak, haksızlık, müşterek faillik, bilinçli taksir.

Kaynakça

• Akbulut, Berrin. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Ankara: Seçkin, 2023.
• Artuk, M. Emin-Gökcen, Ahmet-Alşahin, M. Emin ve Çakır, Kerim. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Ankara: Adalet, 2023.
• Blank, Thedor. Strafrecht AT 1, München: Heymanns 2001.
• Çakır, Kerim. Suça İştirakte Müşterek Faillik, 1. Baskı, Ankara: Adalet, 2022.
• Deiters, Mark. “Bedingter Vorsatz als Beweisthema im Strafprozess”, ZIS, 7-8/2019, https://www.zis online.com/dat/artikel/2019_7-8_1308.pdf, 8.01.2024.
• Demirbaş, Timur. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Ankara: Seçkin, 2023.
• Dönmezer, Sulhi-Erman, Sair-Bayraktar, Köksal-Keskin Kiziroğlu, Serap-Zafer, Hamide- Memiş Kartal, Pınar-Sınar, Hasan-R. Erman, Barış- Eroğlu, Fulya ve Önok, R. Murat. Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku, Cilt: II, 15. Tıpkı Baskı, İstanbul: DR, 2021.
• Dülger, M. Volkan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, Ankara: Seçkin, 2023.
• Dülger, M. Volkan. “Yargıtay 1. CD’nin Doğrudan Kast-Olası Kast Ayrımına İlişkin Kararının Türk ve Alman Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”, Yargıtay Ceza Dairesi Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu: 1. Ceza Dairesi Kararları, Editör: Veli Özer Özbek, 1. Baskı, Ankara: Seçkin, 2022.
• Eisele, Jörg. “Bedingter Tötungsvorsatz bei verbotenen Kraftfahrzeugrennen?”, Juristen Zeitung, Jahrgang 73, Heft 11 (2018), 549-556.
• Grünewald, Anette. “Mord Für Ein Tödlich Endendes Autorennen Auf Dem Kursfürstendamm”, Juristen Zeitung, Cilt: 72, Sayı: 21, (2017), 1069-1072.
• Hakeri, Hakan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 29. Baskı, Ankara: Adalet, 2024.
• Hörnle, Tatjana. “Vorsatzfeststellung in ‘Raser-Fällen’”, Neue Juristische Wochenschrift (NJW), 2018, 1576-1578.
• Melanie, Halbig. “Abgrenzung Zwischen Bewuster Fahrlässigkeit und Eventualvorsatz”, Johannes Kepler Universitaet Linz, diplomarbeit, Mart 2015, https://epub.jku.at/obvulihs/download/pdf/417033?originalFilename=true 19.05.2024.
• İçel, Kayıhan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, İstanbul: Beta, 2023.
• Jäger, Christian. Examens-Repetitorium Strafrecht Allgemeiner Teil, 4. Baskı, Heidelberg: C.F. Müller, 2009.
• Joecks, Wolfgang ve Kulhanek, Tobias. in Münchener Kommentar zum StGB, 4. Baskı, Heidelberg: C. H. Beck, 2020.
• Kan, Celal Hakan. Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama Suçu, 1. Baskı, Ankara: Akademisyen, 2023.
• Karaaslan, Reşit. “Ölüm veya Yaralama İle Sonuçlanan Yasadışı Araba Yarışlarının Olası Kast-Bilinçli Taksir Ayrımı ve Objektif İsnadiyet Teorisi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, No: 145 (2019).
• Koca, Mahmut ve Üzülmez, İlhan. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Ankara: Seçkin, 2023.
• Koca, Mahmut. “Müşterek Faillerin Olası Kastla İşledikleri Suçlardan Sorumluluğuna İlişkin Yargıtay 1. Ceza Dairesinin Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtay Ceza Dairesi Karlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu: 1. Ceza Dairesi Kararları, Editör: Veli Özer Özbek, 1. Baskı, Ankara: Seçkin, 2022.
• Kindhäuser, Urs. Skript zur Vorlesung Strafrecht AT, https://www.jura.uni-bonn.de/fileadmin/Fachbereich_Rechtswissenschaft/Einrichtungen/Lehrstuehle/Kindhaeuser/Strafrecht_AT/s-at-14.pdf 19.05.2024.
• Lekvall, Ebba ve Martinsson, Dennis. “The Mens Rea Element of Intent in the Context of International Criminal Trials in Sweden”, https://www.open-access.bcu.ac.uk/11832/1/PUBLISHED%20VERSION.pdf 15.01.2024.
• Momsen, Carsten. “Voluntatives Vorsatzelement und psychologisches Schuldmoment Die Diskussion um die sog. „Raser-Fälle“ als Ausdruck einer sich wandelnden Strafkultur?”, KriPoZ, Sayı: 2, (2018), 76-100.
• Önder, Ayhan. Ceza Hukuku Dersleri, İstanbul: Filiz, 1992.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Ankara: Seçkin, 2023.
• Öztürk, Bahri ve Erdem, M. Ruhan. Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 22. Baskı, Ankara: Seçkin, 2022.
• Puppe, Ingeborg. “Der Vorstellungsinhalt des Dolus Eventualis”, ZStW, No. 103 (Heft 1, 1991), 1-38.
• Puppe, Ingeborg. in Kindhäuser, Neumann, Paeffgen ve Saliger, Strafgesetzbuch, 6. Baskı, Heidelberg: C. H. Beck, 2023.
• Satzger, Helmut. “Der Vorsatz, einmal näher betrachtet”, Juristische Ausbildung (Jura), (Heft 2/2008), 112-118.
• Steininger, Einhard. Strafrecht Allgemeiner Teil, Eine Einführung, Cilt: 2, Viyana: Linde 2012.
• Sternberg-Lieben, Detlev/Schuster, Frank, in Schönke/Schröder Strafgesetzbuch, 30. Baskı, Heidelberg: C. H. Beck, 2019.
• Şen, Ersan ve Erdem, Erkam. “Karar İncelemesi: İştirakle İşlenen Suçlarda Olası Kastın Gündeme Getirdiği İsnadiyet Sorunu”, https://sen.av.tr/tr/makale/olasi-kast 14.01.2024.
• Tarhan, Esma Nur. “Alman ve Türk Mahkeme Kararları ve Doktrin Işığında Olası Kast-Bilinçli Taksir Ayrımı”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 24, No: 3 (2020), 447-500.
• Taylor, Greg. “Concepts of Intention in German Criminal Law”, Oxford Journal of Legal Studies, No: 1 (Spring 2004), 99-127.
• Tulay, M. Emre. Ceza Hukukunda Şahısta veya Konuda Hata, Ankara: Adalet, 2023.
• Valerius, Brian. in BeckOK OWiG, 40. Baskı, München: C.H. Beck, 2023.
• Vavra, Rita ve Holznagel, Sascha. “Der Bedingte Tötungvorsatz als Klausurproblem”, ZJS 6/2018, https://www.zjs-online.com/dat/artikel/2018_6_1262.pdf 4.01.2023.
• Wessels, Johannes ve Beulke, Werner. Strafrecht Allgemeiner Teil, 39. Baskı, Heidelberg: C. F. Müller, 2009.
• Zafer, Hamide. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, İstanbul: Beta, 2018.
• Zehetgruber, Christoph. “Bedingter Vorsatz und bewusste Fahrlässigkeit bei sog. „Renn-“ bzw. „Raserfällen”, KriPoZ, Cilt: 6, (2018), 358-362.