Türk ticaret kanunu tasarısı kapsamında ticari alacak ve borçların vergi ve muhasebe esaslı değerleme işlemleri

Yıl 2009, Sayı: 14, 67 - 76, 01.04.2009

Kadir Dabbaloğlu

Öz

İşlem, kontrol, kayıt ve finansal tabloların hazırlanması şeklinde gelişen muhasebe sürecinde dönem sonu değerleme çalışmaları önemli bir yer tutar. Değerleme çalışmaları öncelikle dönem içinde kayda alınan işlemlerden oluşan hesap bakiyelerinin finansal tablolara muhasebe standartlarına uygun bir şekilde aktarılması amacı ile yapılır. Buna karşılık, vergi yükünün hesaplanmasında kullanılacak olan değerleme kıstasları, vergi kanunlarınca belirlendiği için farklı olabilir. Dolayısıyla değerlemede, vergi kanunları ve muhasebe standartları olarak, iki farklı kriter olabilmektedir. Bu durumda hangi yolun nasıl izleneceğinin tanımlanması gerekmektedir. Ülkemizde tasarı halinde bulunan Türk Ticaret Kanunu taslağı bu konuda bir düzenleme getirmektedir. Çalışma bu kapsamda ticari alacak ve borçların değerleme esaslarını muhasebe ve vergi amaçlı değerleme çalışmalarına yöneliktir ve iki farklı değerleme kıstasının farklılıklarını vurgulamaya çalışmaktadır

Anahtar Kelimeler

Envanter, değerleme, muhasebe standartları, ticari alacak ve borçların değerlemesi

Fiscal and accountancy base evaluation of trade receivables and payables in the frame of the Turkish commercial code draft

Öz

Year-end transactions occupy a weighty place in accounting process comprising transactions subject to record, control, record and preparation of financial statements. These kinds of transactions are primarily, made to transfer accounts balances, which are formed by transactions realized during the year, to financial statements in accordance with accounting standards. However, taxation principals may be different from accounting standards since they are characterized by tax laws. Therefore two different criterions on year-end transactions as accounting standards and tax laws may occur. In this case, which and how way will be followed should be described. In our country, draft of Turkish Commercial Code provides a certain regulation on this topic. The article intends evaluation principals of trade receivables and payables on tax and accountancy base and tries to emphasize diversity in two different criterions in this frame

Anahtar Kelimeler

Year-end transactions, accounting standards, evaluation trade receivables and payables

Kaynakça

• Akdoğan, Nalân ve Sevilengül, Orhan (2007). Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Bolak, Mehmet (2005). İşletme Finansı, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• Gökçen, Gürbüz, Akgül, Başak ve Çakıcı, Cemal (2006). Türkiye Muhasebe Standartları Uygulamaları,
• Beta Yayınevi, İstanbul. Gürsoy, Cudi, Tuncer (2006). Finansal Yönetim İlkeleri, Doğuş Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Hacırüstemoğlu, Rüstem, Pekdemir, Recep, Türker, Masum ve Arslan, Erdoğan (1996). Örneklerle Tekdüzen
• Hesap Planı Açıklamaları ve Mali Tablolar, TÜRMOB Yayınları, Ankara. Koç, Erdem ve Kevük, Mehmet (2008). Ticari Matematik, Nobel Kitabevi, Adana.
• Örten, Remzi ve Karapınar, Aydın (2007). Dönemsonu Muhasebe Uygulamaları, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Örten, Remzi, Kaval, Hasan ve Karapınar, Aydın (2008). Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama
• Standartları Uygulama ve Yorumları, Gazi Kitabevi, Ankara. Sağlam, Necdet, Şengel, Salim ve Öztürk, Bünyamin (2007). Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması,
• Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara. Sevilengül, Orhan (2000). Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Mısırlıoğlu, Ufuk (2005) “Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergilerin Raporlanması” İ.S.M.M.M.
• Odası Mali Çözüm Dergisi, Sayı 72, İstanbul. Vergi Usul Kanunu Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, Finansal Tabloların Hazırlanma ve Sunulma Esaslarına İlişkin Kavramsal Çerçeve Hakkında Tebliğ, Sıra No: 1. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı