Eloksal kaplama tesislerinde atıksu ve hammadde geri kazanımının önemi
Yıl 2017,
Cilt: 12 Sayı: 47, 93 - 112, 01.07.2017
Kemal Tütün
Zafer Utlu
B.yeşim Büyükakıncı
Öz
Ekstrüzyon yöntemiyle üretilen alüminyum profil malzeme üzerine
yapılan eloksal kaplama, eloksal banyolarında kullanılan asidin
elektrolit, kaplanacak olan profil malzeme ise anot görevi yaptırılarak
genellikle doğru akım ile yapılan elektroliz işlemidir.
Eloksal kaplama banyolarından atıksu ve hammadde geri kazanımı
için son yıllarda kullanılmaya başlanan klasik arıtma yöntemlerindeki
arıtma yetersizliklerini gideren ileri arıtma yöntemlerden reçineli
iyon değiştiriciler ve membran prosesler kullanılmaktadır.
Membran proseslerle banyo atıksuları belirli bir basınçta çok
küçük gözenek yapısına sahip membrandan geçirilerek (süzülerek)
atıksudan temizsu ve hammadde geri kazanılmaktadır. İyon değiştirici
reçine filtreler katyon ve anyonları üzerinde tutarak atıksudan
uzaklaştırırlar. İyon değiştirici reçinelerin rejenerasyonunda
kullanılan saf su, asit ve baza göre reçine üzerinde tutulan iyonların
kimyasal reaksiyonu ile hammadde geri kazanılmaktadır.
Geri kazanım-arıtma verimliği atıksu karakterine, arıtma işleminde
kullanılan yöntemlere ve bu yöntemlerde kullanılan ekipmanın
özelliğine göre değişkenlik göstermektedir. Geri kazanılan hammadde ve atıksu ile kaplama maliyetleri düşürülmekte, proses
verimliliği artırılmakta ve doğal kaynak tasarrufu sağlanmaktadır.
Kaplamadan oluşan çevre kirliliğinin azaltılmasıyla sürdürülebilir
kalkınma desteklenirken ülke ekonomisine de katkı sağlanmış
olacaktır.
Kaynakça
- [1] Acar, F.N, Malkoç, E., (2002). Sıvı membranların mekanizması ve
uygulama alanları. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi,
Sayı:2, s.256, Denizli.
- [2] Anonim., (2002). Alüminyum Yüzey İşleme Derneği Kitabı,
Alüminyum Yüzey İşlemleri -1, s.67.
- [3] Aslan, M., (2016). Membran Teknolojileri, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı, TUÇEV, Ankara.
- [4] Barlas, H., (2002). Suların Arıtımında İleri Teknolojiler Ders
Notları, İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği
Bölümü, Avcılar, İstanbul
- [5] Coşkun, T., (2013). İyon Değiştirici Dizayn Notları, Yıldız Teknik
Üniversitesi, s.2,3, İstanbul.
- [6] Curi, K., (1980). III. Atıksu Tanımlama ve Arıtma Kursu, Atıksu
Arıtma Tesislerine Genel Bir Bakış, Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik
Fakültesi Teknoloji ve Sistem Araştırmaları Enstitüsü Çevre Sorunları
Çalışma Grubu Arıtma Sistemlerinin Tasarımı, s.1-10, İstanbul.
- [7] Çakmakçı, M., (2013). Su Arıtma Tesislerinin Tasarım ve İşletme
Esasları, Yıldız Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü,
İstanbul.
- [8] Dolay, E., (2009). Emaye Kaplama Endüstrisi Atıksularının
Fenton Prosesiyle Arıtılması, Selçuk Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre
Mühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Tezi, s.1- 2, Konya.
- [9] Eroğlu, V., (1988). Atıksuların Arıtılması Dersi Ders Notları,
İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- [10] Eroğlu, V., (1999). Su Tasfiyesi, İstanbul Teknik Üniversitesi
Yayını, s.179-184, İstanbul.
- [11] Kitiş, M., Yiğit, N.Ö., (2009). Çevre ve Orman Bakanlığı
Çevre Görevlisi Eğitimi Ders Notları, Süleyman Demirel Üniversitesi
Mühendislik Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği, Isparta.
- [12] Koyuncu, İ., (2001). Nanofiltrasyon Membranları İle Tuz
Gideriminde Organik İyon Etkisi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen
Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul
- [13] Kural, E., (2000). Tekstil Boyahane Atıksularının Nanofiltrasyon
Membranları İle Geri Kazanımı ve Renk Giderimi, İstanbul Teknik
Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- [14] Mackenzie L. D., (2015). Su ve Atıksu Mühendisliği Tasarım
Esasları ve Uygulamaları, (Çeviri Toröz, İ.), s.12-2, 12,-6, 26-2.
- [15] Üstün, G.E., Solmaz, S.K.A, Kestioğlu, K., (2004).
Organize sanayi bölgelerinde atıksu arıtımı. Uludağ Üniversitesi
Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, (s.1-9), Bursa