MİLLİYETÇİ TARİHTEN MİLLİ TARİHE, ÇATIŞMACI EĞİTİMDEN BARIŞÇI EĞİTİME DOĞRU TÜRKİYE’DE TARİH DERS KİTAPLARI

Yıl 2014, Sayı: 40, 0 - 0, 01.01.2014

Ahmet Şimşek , Funda Alaslan

Öz

Bu çalışmada Türk tarihçiliğinde kökenleri 19. yüzyıla dayanan millilik kaygılarının son yüzyılda tarih eğitimine yansımaları tartışılmış, süreç içinde ders kitaplarında yaşanan değişim/dönüşüm ele alınmıştır. Bu çerçevede özellikle 20. yüzyılın başlarında tarihyazımında etkili olan millilik ve bilimsellik tartışmalarına değinilmiş, romantik tarzda biçimlenen Türk milliliğinin, tarih eğitimine yansımaları kritik edilmiştir. İkinci Dünya savaşından sonra romantik milliyetçiliğin dünyadaki kışkırtıcılığa sebep olduğunun kabulüyle tarih ders kitapları üzerine yapılan uluslararası reform çalışmalarına değinilmiştir. Romantik milliyetçi tarih algısının yerine, gerçekçi milli (ulusal) tarih anlayışının ikame edilmesiyle çatışmacı içerikten barışçı bir tarih eğitimine geçilmesinin imkânları tartışılmıştır. Ülkemizin son 60 yıldır UNESCO koordinatörlüğünde yürüttüğü barışçı tarih çalışmalarındaki son 20 yıllık serüveni, literatür ve ders kitapları üzerinden değerlendirilmiştir. Bu amaçla 1993 ile 2006 lise tarih öğretim programlarının ders kitapları incelenmiştir. İncelemede doküman analizi ve söylem analizi teknikleri kullanılmıştır. Sonuç olarak Türkiyedeki tarih ders kitaplarında barışçı tarih adına yıllara göre tedrici olarak çok ciddi bir iyileşmenin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçi Tarih, Milli Tarih, Tarih Eğitimi, Tarih Yazımı, Tarih Ders Kitapları

THE HISTORY BOOKS IN TURKEY FROM NATIONALIST HISTORY TO NATIONAL HISTORY, FROM CONFLICTING EDUCATION TO PEACEFUL EDUCATION

Öz

In this study, it has discussed the reflections of national concerns which go back to history education of last decade to the 19.th century in Turkish historiography. In this process change / transition in history textbooks were handled. At the beginning of the decade it was referred to the following issues being national and scientificity in historiography. The reflections of romantically formed Turkish nationalism to history education were also criticized. After the 2nd World War it was accepted that romantic nationalism reform studies on history text books. Instead of the perception of romantic nationality history which led to conflictions, possibilities of peaceful perception of history education were discussed by realistic national history conception. The last twenty years adventure of peaceful history studies run with the coordination of UNESCO was evaluated on literature and text books. With this aim high school history education programs and history text books of 1993 and 2006 were closely examined. In the process of examination document and speech analysis techniques were used. Finally there have been serious progressive enhancements in history textbooks on behalf of peaceful history in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Nationality History, National History, History Education, Historiography, History Textbook