Öz
Her folklor ürünü gibi türkülerin de zaman içinde varyantları oluşur. Bu varyantlar, türkülerin yenilenerek çoğalmasına sebep olur. Türkülerin söz, ezgi ve usul yönünden varyantları meydana gelir. Bu varyantların da birçok sebebi bulunmaktadır. Bu çalışmada anonim halk kültürü ürünlerinden biri olan türkülerin genç nesile aktarılması, kültürel bellek yoluyla yaygınlaştırılması ve farklı ortamlarda paylaşılması esnasında ortaya çıkan değişiklikler (varyantlaşmalar), Isparta ve Burdur yöresi bağlamında irdelenerek ele alınmıştır. TRT (Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu) Türk Halk Müziği repertuarına girmiş olan Isparta türkülerinin Burdurdaki varyant örnekleri çalışmanın inceleme alanına girmektedir. Sözlü kültür alanında daha çok metinlere ve sözlere dayalı olarak yapılmış olan çalışmalar anlatılardaki ve aktarımlardaki değişimleri sözel düzeyde araştırmış ve ortaya koymuştur. Ancak, bu sözel yapılara eşlik eden ezgisel öğelerdeki değişimlere ve varyantlara yönelik yapılmış olan çalışmaların, sözel değişimlere ve varyantlara ilişkin olarak yapılan çalışmalar kadar yaygın olmadığı görülmektedir. Örnek olarak sunulan türkülerin ezgisel, sözel ve ritmik yapı bakımlarından uğradığı değişimler açıklanarak, sözlü kültürün aktarımında yaşanan farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır. Bir kültür ürününün farklı bir coğrafyaya adapte olma aşamasında, o coğrafyanın özelliklerine göre yeniden şekillendiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, ister sözel olsun, ister ezgisel veya usul yönlerinden olsun, tespit edilmiş her değişimin ve varyantların halk türküleri için bir kazanç olduğunu kabul etmek ve bugüne kadar yerleşmiş olan yanlış kanılardan ve yapılan yanlış uygulamalardan vazgeçerek varyantları olan türküleri de derleyip kayıt altına almak ve arşivlerimize kazandırmak gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler
Öz
Like every folkloric production, the Turkish folk songs also become variable over time. This variation
results in folk songs being renewed and multiplied. Turkish folk songs become differentiated in regards to their
melody and style. There are a lot of reasons for this kind of variation. In this study, within the context of the
Isparta and Burdur regions, the Turkish folk songs, one of the anonymous cultural productions, are examined in
terms of changes that occur during their transmission from generation to generation, dissemination via cultural
memory, and sharing in various contexts. The scope of the study includes the folk songs from Isparta region that
have variants in Burdur region and which are included in the repertoire of the Turkish Radio and Television
Corporation (TRT). Studies that are based on texts and linguistic information on the field of oral culture have
examined only linguistic changes in oral narratives and their transmission. However, studies on the differences
and changes in melodic elements that accompany narrative forms are not as many as those on the narratives of
the folk songs. By explaining the changes experienced in terms of melodies, verbal and rhythmic structure in the
examples used in this study, it is aimed to show the variations occurred during the transmission of the oral
culture. It is determined that during the adaptation process of a cultural product to a different geographical
region, the product is acclimated to the characteristics of the new region. Consequently, it is necessary to accept
that all the differentiations and variations detected, whether it is verbal, rhythmic or stylistic, are a gain for folk
songs and to reverse any established misconceptions and give up ill-advised applications by recording and
archiving folk songs that have changed and become variant.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA75RT37RT |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Mart 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 48 |