Öz
Tarih boyunca bir ülkeden başka bir ülkeye savaş, işkence, baskı, zulüm gibi siyasi, sosyal, dini ve ekonomik
sebeplerle göçler olmuştur. Osmanlı Devleti’nde ise siyasi nedenlerle büyük çapta göç hareketine 18.yüzyılın
ikinci yarısında gerçekleşen Kırım Savaşı (1853-1856) sonrasında rastlanmıştır. 19.yüzyılın ikinci yarısında
ise dönemin en ağır savaşlarından biri olan Osmanlı-Rus Savaşı (1877-1878) ile bölgedeki siyasi
buhranlardan etkilenen Balkan Türkleri Türkiye’ye doğru yeni ve yoğun bir göç hareketinde bulunmuştur.
Balkan Savaşları (1911-1913) ile devam eden göç hareketleri Cumhuriyet döneminde de Lozan Antlaşmasına
bağlı mübadele sözleşmesi ile süreklilik halini almıştır. Bu süreçte göç konusunda Türkiye’yi en fazla meşgul
eden devlet Bulgaristan olmuştur. Bu meselenin çözümü için 1925 yılında iki devlet ikamet sözleşmesi
imzalamış ve göçler bu antlaşmaya bağlı olarak gerçekleştirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile
Türkiye-Bulgaristan ilişkileri durma noktasına gelmiştir ve savaşın bitmesiyle birlikte Bulgaristan’da Sovyet
politikalarını destekleyen yönetimler iş başına gelmiştir. Bu durumun sonucu olarak Bulgaristan yetkilileri
Türkiye’nin ABD yanlısı politika izlemesinden dolayı kendi ülkelerindeki Türklere yönelik baskı ve yıldırma
politikası izleyerek onları göç etmeye zorlamıştır. Bu iki ülke arasında göç meselesi etrafında şekillenen
sorunlar aşılamaz boyuta gelmiş ve Bulgaristan’da yaşayan Türkler zorunlu göçe tabi tutulmuştur.
Bu çalışmada 1950-51 yıllarında Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç eden Türklerin iskân edilmesi,
barındırılması ve sosyal hayata uyum sağlaması için yapılan yardımlar Amerikan arşiv belgeleri esas alınarak
değerlendirilmiştir. Ayrıca Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, TBMM Zabıt Ceridesi, Resmi Gazete, Ayın
Tarihi gibi resmi yayınların yanı sıra Cumhuriyet, Milliyet gibi ulusal gazetelerden de faydalanılmıştır..
Anahtar Kelimeler
Öz
Throughout history, people have emigrated from one country to another due to such political, social, religious
and economic reasons as wars, persecution, oppression and torture. A large-scale immigration to the Ottoman
Empire due to political reasons occurred in the second half of the 18th century after Crimean War (1853-
1856). In the second half of the 19th century Balkan Turks, who had been suffering from the political
depression in the area due to Ottoman-Russian War (1877-1878), immigrated massively to Turkey. The
immigration process proceeding with the Balkan Wars (1911-1913) gained continuity in the Republic period
with exchange convention of Lausanne Agreement. Within this context, Bulgaria became the country that
engaged Turkey most in immigration. To solve the matter, both countries signed Accommodation Contract in
1925 and immigration was regulated according to this agreement. With the onset of WW II, the relations
between Bulgaria and Turkey came to a standstill and when the war ended, governments in Bulgaria started
to support Soviet policies. As a result, Bulgarian authorities started oppression and intimidation policies over
Turks in Bulgaria to force them to immigrate to Turkey because Turkey was following pro-American policies
at the time. Thereafter, problems arising from immigration matter became impassable and Turks in Bulgaria
became subject to forced migration.
In this study, the aids to resettle, accommodate and adapt the Turks immigrated to Turkey from Bulgaria to
social life during 1950-51 were examined upon the documents in American archives. Besides the official
publications like Turkish Republic Prime Ministry Republic Archives, TBMM Minute Book, Official
Gazette and Month’s Date, certain national newspapers like Cumhuriyet and Milliyet were also made use of.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA73EB44VC |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Kasım 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 57 |