İŞLETMELERDE EKONOMİK VERİMLİLİĞİ ARTIRMA VE ETKİN YÖNETİM KÜLTÜRÜ OLUŞTURMADA Z TEORİSİ’NİN UYGULANABİLİRLİĞİ

Yıl 2017, Sayı: 60, 16 - 35, 01.05.2017

Naci Atalay Davutoğlu Birol Akgül Erşan Yıldız

Öz

İşletmelerde modern yönetim ve modern yönetim sonrası anlayışta insan faktörüne önem verilmesi ile birlikte, işletme faaliyet sürecinde, insan faktörü artık araç olmaktan çıkmış amaç konumuna gelmiştir. Gelinen bu noktada; işletmelerin toplumsal, ekonomik, siyasal değişimlere ayak uydurabilmesi için eski ve katı bürokratik anlayıştan uzaklaşılıp, insan odaklı yapılanmayı gerçekleştirmesi bir zorunluluk olmuş; çalışanları ihtiyaç ve özel isteklerin de göz önünde bulunduracak yönetim yaklaşımı ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada, Japon Modeli olarak da tanımlanan ve işletmelerde insan odaklı yönetim yaklaşımı olan Z Teorisi çerçevesinde oluşturulmuş Z Tipi Organizasyonlar incelenmektedir. Çalışmada ağırlıklı olarak Z Tipi organizasyon ele alınmakla birlikte, Amerikan yönetim tarzı olan A Tipi organizasyonlar da incelenmiş, daha sonra A Tipi ve Z Tipi organizasyonlar birbirleri ile karşılaştırılmıştır. Araştırma ikincil verilerden yararlanılarak gerçekleştirilen kavramsal bir çalışmadır. Araştırma sonucunda, işletmelerde insan odaklı ve sürdürülebilir nitelikli bir örgüt ikliminin oluşturulabilmesi için Z teorisi yönetim felsefesinin uygulanabilirliğine yönelik tespit ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Z Teorisi, Z Şirket Kültürü, A Şirket Kültürü, İşletmelerde Ekonomik Verimlilik, Ekonomik Verimliliği Geliştirmek

THE APPLICABILITY OF THEORY Z IN CREATING AN EFFECTIVE MANAGEMENT CULTURE AND İMPROVE ECONOMİC EFFİCİENCY IN ENTERPRİSES

Öz

With a higher emphasis on human factors in the perceptions of modern and postmodern management in enterprises, individuals have now assumed the position of target and ceased to be means. Hence, enterprises need to renovate their corporate structures in such a way that they would give up old and rigid bureaucratic perceptions in order to adapt to social, economic and political changes, fulfil the requirements for a coherent structure in the framework of the conception of humanity, and satisfy employees special needs and interests. The Japanese Management style, i.e. Theory Z, which is believed to contribute to the management philosophy that would result in the desired change for the enterprises, constitutes the aim of the study. Therefore, the study mainly examines Type Z organisations, along with referring to Type A organisations which are employed in the USA. In addition, the study compares the cultural structures of Type A and Type Z. The study is conceptual and employs secondary data. In the conclusion part, the study provides findings and suggestions for the applicability of Theory Z in enterprises in order to create a sustainable organisational climate.

Anahtar Kelimeler

Theory Z, Type Z Corporate Culture, Type A Corporate Culture, Economic Efficiency In Enterprises, İmprove Economic Efficiency