XIX. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ’NİN “ORTADOĞU” TOPRAKLARINDAKİ NÜFUZ MÜCADELESİ VE MİLLİYETÇİLİĞİN ROLÜNE BİR ÖRNEK: ARABİ PAŞA AYAKLANMASINA İNGİLİZ MÜDAHALESİ

Yıl 2017, Sayı: 60, 279 - 290, 01.05.2017

Sevda Özkaya

Öz

XIX. yüzyıl, Osmanlı toplumunun, aydınlarının ve devlet adamlarının yeni fikirleri tartıştıkları bir dönemdir. Bu fikirler arasında özellikle Ortadoğu ya yönelik politikalarımızı etkileyenleri ise İslamcılık ve Milliyetçiliktir. Ortadoğu, sınırları kesin olmayan bir bölgedir. Burada başta İngiltere olmak üzere Batılı devletlerin ideolojilere yaklaşımları da değişkenlik göstermiştir. Bölgede stratejik öneme haiz Mısırda Osmanlı Devletinin hakimiyeti, bu yüzyılda uluslararası bir boyut kazanmıştır. Arabi Paşa meselesi, Ortadoğu da hem ideolojilerin araç olarak kullanılmasına hem de İngilterenin bölgeye yönelik değişken politikalarına önemli bir örnektir. Arabi Paşa milliyetçi bir söylem benimsemekle birlikte Osmanlı Devletine bağlılığını dile getirmiştir. Hidivin Avrupa devletleri ile olan ilişkilerine karşı Osmanlı Devletini uyarmıştır. Ancak sonuç Arabi Paşanın asi ilan edilmesi ve Mısırın işgali olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mısır, Milliyetçilik, İşgal, İngiltere, Arabi Paşa.

Ottoman Empire’s Power Campaign on Middle East in 19. Century and An Example For The Role of Nationalism: English Intervention to Arabi Pasha Riot

Öz

19. Century was an era in which Ottoman people, intelligentsia and statesmen were arguing new ideas. Pan-Islamism and Nationalism were especially effecting the Middle East Politics. Middle East is a zone that has no certain boundries. Here, western states-especially Englands- approaches to the ideologies were showing variabilities. Ottoman States authority in Egypt-that had a strategical importance in the area- acquired an international dimension in that century. Arabi Pasha issue is an important example for both using the ideologies as a tool and also for variable politics of England over the region. Arabi Pasha had a nationalist rhetoric and also pointed out his loyalty to Ottoman State. He warned Ottoman State about the Khedives relations with the European States. But the result was that: Arabi Pasha was declared as a rebellious and Egypt was occupated.

Anahtar Kelimeler

Egypt, Nationalism, Occupation, England, Arabi Pasha.