ÇAĞDAŞ AZERBAYCAN ŞİİRİNDE ULUSAL TARİH

Yıl 2017, Sayı: 61, 267 - 273, 01.07.2017

Tevfik Abdulhasanlı

Öz

Azerbaycan edebiyatında tarihî konular her zaman önemli yer tutmuştur. Günümüzün bir kısım sorunlarını şairlerimiz geçmişimize dayanarak, geçmişin aynasında yansıtmaya çalışmışlar. Şiirimizde ulusal değerler, tarihin öğüt dersleri, tarihi kahramanlar, onların yaptıkları büyük işler, önemli tarihsel olayların halkın kaderinde bıraktığı izler gibi konular yer almaktadır. Güneyle bağlı yasak kısmen kaldırıldığından Azerbaycanın eski tarihi, üzerine gerçeği yazmak imkansızdı. Güney konusunun yasaktan kurtulmasıyla kendi ufuklarını genişleten politik şiir giderek daha da zenginleşmeye başladı. Millî tarihî hafıza ve günümüzün gerçekleri arasındakı yoğun manevî ahlakî, psikolojik genetik bağlantı şiirin önünde ufuklar açmış oldu. Özellikle de 80li yılların ikinci yarısından itibaren tarihimize karşı itiraz ve halkın kendi tarihini tam gerçekleriyle bilmek hukukunun saptanması gibi konular politik şiirin ana motiflerini teşkil etmekteydi. Çalışmanın amacı, önemli politik konulardan biri olan Azerbaycanın Güney ve Kuzey Azerbaycana parçalanması konusu üzerinden II. Dünya Savaşı sonrası yasak kaldırıldığında bu yazar ve şairlerimiz için önemli bir konu olduğunu göstermek. Bu adım ile Sovyet rejimin Doğu ülkelerine, özellikle de İrana karşı politik tutumuyla ilgili olsa da, edebiyata parçalanmış Azerbaycan konusunu gündeme getirme imkanı sağlamış olduğunu açıklamak. Sonuç olarak, geçen yüzyılın 30 40lı yıllarındaki şiirden farklı olarak 70 90lı yıllarda yazılmış şiirlerde bu konunun dışsal etkene dönüşmesi edebiyatımızda milli kendine dönüş duygusunun güçlenmesine bağlı olduğu görülmektedir. Tüm bunlar bir daha çağdaş politik şiirde millî- manevî konularda şiirlerin yazılması ve yayınlanmasının halkın gerçek tarihinin ortaya çıkarılması için önemli rol oynadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş şiir, ulusal tarih, politik konular, Sovyet dönemi

HISTORY OF THE CONTEMPORARY AZERBAIJAN POETRY

Öz

In Azerbaijani literature, historical issues have always been important. Our poets have tried to reflect some of today's problems at the same time based on our past. We are talking about national values, historical teaching lessons, historical heroes, great works they do, traces of important historical events left in the fate of the people. It was impossible to write the truth on the old history of Azerbaijan, since the ban on the south was partially removed. The political poetry, expanding its horizons with the liberation of the "southern" issue, has begun to become more and more enriched. The intense spiritual - moral, psychological - genetic connection between the national - historical memory and the realities of today has opened horizons in front of poetry. Especially since the second half of the 80's, objections to our history and the determination of the people to know their history with full realities constituted the main motifs of political poetry. Purpose of the study, on the issue of the fragmentation of Azerbaijan, one of the important political issues, to South and North Azerbaijan II. It was an important issue for our writers and poets when the ban after World War II was lifted. This step gave the Soviet regime the opportunity to bring the issue of "fragmented Azerbaijan" to the agenda, even though it is related to the political stance against the Eastern countries, especially Iran. As a result, unlike poems in the 30s and 40s of the last century, in poems written in the 70s and 90s, the transformation of this subject into an external influence depends on the strengthening of the feeling of return to the national self in our literature. All this shows that in the contemporary political poetry, the writing and publishing of poems in national-spiritual matters plays an important role in revealing the true history of the people.

Anahtar Kelimeler

Contemporary poetry, national history, political issues, Soviet period