DEĞERLER EĞİTİMİ GRUP REHBERLİĞİNİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN AHLAKİ GELİŞİM DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Yıl 2017, Sayı: 63, 85 - 102, 31.10.2017

Muhammed Yıldız

Öz

Araştırmanın amacı değerler eğitimi grup rehberliğinin üniversite öğrencilerinin ahlaki gelişim düzeylerine etkisini incelemektir. Çeşitli fakültelerde öğrenim gören 137 öğrenciye “Profesyoneller için Ahlaki Gelişim Ölçeği” uygulandı. Öğrencilerden gönüllü olan 24’ü araştırmaya katıldı. Aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları benzer iki grup oluşturuldu. 12 öğrenci deney grubuna eklendi. 12 öğrenci kontrol grubuna eklendi. Deney grubunda bulunan öğrencilere 6 hafta değerler eğitimi grup rehberliği programı uygulandı. Grup rehberliği çalışması bitiminde tekrar “Profesyoneller için Ahlaki Gelişim Ölçeği” uygulandı. Araştırmanın sonuçları değerler eğitimi grup rehberliğinin üniversite öğrencilerinin ahlaki gelişim düzeylerini anlamlı bir biçimde artırdığını ortaya koydu. Araştırmanın bulgularına göre, değerler eğitimi, üniversite öğrencilerinde ahlaki gelişim düzeyinin artması için bir yöntem olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki gelişim, değerler eğitimi

Kaynakça

• Akbaba, S. (2008). Ahlak ve gelişim. Eğitim psikolojisi kitabı içinde. Y. Özbay- S. Erkan (Ed). Ankara: Pegem Yayıncılık. Aktan, C.C. (1999). Ahlaki yeniden yapılanma ve toplam ahlaka doğru. Düşünce Toplumsal Gelişim Derneği. İstanbul. Akyol, A.D. (2002). Etik ve hemşirelik. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 18(1-3), 105-118. Arı, R. (2003). Gelişim ve öğrenme (1. Baskı). Konya: Atlas Yayıncılık. Aydın, M. (2003). Ahlak öğretiminde örnek olay incelemesi yöntemi. Ankara: Nobel Kitabevi. Aydın, M.Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6(18), 4-9. Besseling, R., Coulardeau, T., Schweitzer, S., Villanueva, M. (2014). Schweitzer, Meghann Villanueva, European Intercultural Forum e.V. Almanya barış eğitimini yaygınlaştırma metodolojiler, yaklaşımlar ve vizyonlar uygulama kılavuzu. Can, G. (2005). Kişilik gelişimi. B. Yeşilyaprak (Ed), Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi (9. Baskı). Ankara: Pegem Kitabevi. s.129-133. Clouse, B. (2000). Ergenlerde ahlak gelişimi ve cinsellik. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9(9), 1-39. Çağdaş, A., Seçer, S.Z. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi. Ankara: Nobel Kitabevi. Çam, Z., Çavdar, D., Seydooğulları, S., & Çok, F. (2012). Ahlak gelişimine klasik ve yeni kuramsal yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 1211-1225. Çırak, K.G. (2006). Üniversite öğrencilerinin ahlaki yargı yetenekleri ve ahlaki yargı yetenekleri ile kendini gerçekleştirme düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Çelikbaş, A., Yalçınkaya, T., Banoğlu, K. (2013). İlköğretim öğrencileri gözü ile çevre ve çevre eğitimi. 3rd International Geography Symposium-GEOMED, Kemer/Antalya/ Turkey. Çiftçi, N. (2003). Kohlberg’in bilişsel ahlak gelişimi teorisi: Ahlak ve demokrasi eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-77. Çokdolu N. (2013). Karakter eğitimi programının ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin çatışma çözme ve saldırganlık düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Devall, B. (1994). Ekolojik benliğimiz. G. Tamkoç (Ed), Derin Ekoloji, İzmir: Ege Yayıncılık Kitabevi, s.43- 56. Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Dilmaç, B., Bircan, H. (2015). Değerler ve değerler psikolojisi (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Durkheim, E. (1934). Ahlak eğitimi (2. Baskı). (Çev.: Oğuz Adanır, 2010). İstanbul: Say yayınları. Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazanılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi. 1(1), 79-96. Ekşi, H. (2015). İnsanın gelişim çağları ve eğitim. TİDEF ders notları. Erten, S. (2004): Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı. Sayı 65/66. 2006/25. Ergün, S. (2013). Ergenlere verilen değerler eğitiminin öz düzenleme stratejilerini üzerindeki etkisinin sınanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Erkman, F. (2012). Barış kültürü eğitimi çalıştayı. Boğaziçi Üniversitesi, 21. Yüzyıl Eğitim ve Kültür Vakfı. İstanbul. Ertan, S. (2003) Etkinlikler kitabı. İstanbul: Perese Yayınları. Feshbach, N.D., & Feshbach, S. (2009). Empathy and education. In J. Decety, & W. Ickes (Eds.), The social neuroscience of empathy, 85-98. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2005). Framework for teachers. India: New Delhi. Germaine, R.W. (2001). Values education ınfluence on elementary students self-esteem. (Unpublished doctoral thesis). University of San Diego. USA. Gölcük, S. (2010). İlköğretim II. kademe öğrencilerinde din kültürü ve ahlak bilgisi düzeyi ile ahlak gelişimi arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Güngör, E. (1995). Ahlâk psikolojisi ve sosyal ahlâk. İstanbul: Ötüken Yayıncılık. Güven, S. (1999). Toplum bilim. Bursa: Ezgi Yayıncılık. Güven, A.Z. (2014). Gülistan ve Bostan adlı eserlerin değerler eğitimi bakımından incelenmesi. Electronic Turkish Studies Journal, 6(9), 505-517. Hökelekli, H., & Gündüz, T. (2004). Üstün yetenekli çocukların karakter özellikleri ve değerler eğitimi. I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı. Hökelekli, H. (1998). Çocukta ahlak gelişimi ve eğitimi, çocuk gelişimi ve eğitimi. Ed: Halis Ayhan, Ensar Neşriyat, İstanbul. Hökelekli, H. (2011). Ailede, okulda ve toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Kitabevi. Hökelekli, H. (2010). Modern eğitimde yeni bir paradigma değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6(18), 4-9. Karakavak Çırak, G. (2006). Üniversite öğrencilerinin ahlaki yargı yetenekleri ve ahlaki yargı yetenekleri ile kendini gerçekleştirme düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Kaymakcan, R. (2007) Hoşgörü ve eğitimi. Dem Dergisi. 2(6), 114-119. Keskinoğlu, M.Ş. (2008). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerine uygulanan mesnevi temelli değerler eğitimi programının ahlaki olgunluğa ve saldırganlık eğilimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Kulaksızoğlu, A. (2011). Ergenlik psikolojisi (12. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi. Küng, H., Kuschle, K.J. (1995). Evrensel bir ahlaka doğru (Birinci Baskı). Ankara: Gün Kitabevi. Lamberta, G.C.(2004). A values education intervention through therapeitic recreation for adolescants in a psychiatric setting. Unpublished doctoral thesis. Walden University, USA. Labbe, B., Puech, M. (2005). L’Amour et L’Amitié, Milan, Toulouse. (2006). La violence et la non-violence, Milan, Toulouse. Muckenhoupt, M. (1997). Explorer of the unconscious. Oxford University Press, Oxford. Onur, B. (1976). Orta öğretimde ahlâk eğitimi, ahlâk eğitimi açısından lise son sınıflarda öğrenci-eğitimci ilişkilerini belirleyen koşulların araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Okman Fişek, G. ve Maktav Yıldırım, S. (1993). Çocuk gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Öztik, S.T., & Çoban, G.I. (2016). Reliability and validity of the Turkish version of the moral development scale for professionals. International Journal, 9(3), 770-780. Patrick, J.J. (2003). The civic mission of schools: Key ideas in a research-based report on civic education in the united states. ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education Bloomington IN. Sağkal, A.S., Türnüklü, A., & Totan, T. (2012). Kişilerarası barış için empati: Barış eğitiminin empati becerilerine etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12(2), 1447-1460. Santrock, J. (2012). Ergenlik (14. Basım). Ankara: Nobel Yayınları. Sena, C. (1970). İnsanlar ve ahlaklar. İstanbul: Okat Kitabevi. Senemoğlu, N. (1997). Gelişim öğrenme ve ögretim-kuramdan uygulamaya. Ankara: Spot Kitabevi. Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim, kuramdan uygulamaya (12. Basım). Ankara: Gazi Kitapevi. Temel, Z.F. (1991). Yetiştirme yurdunda ve ailesi yanında kalan 14-18 yas grubundaki gençlerin cinsiyet rolü kimlikleri ile moral gelişimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Topçu, N. (2005). Ahlak (Birinci Baskı). İstanbul: Dergah Kitapevi. Weissberg, R. ve Elias, M. (1990). School based social competence promotion as a primary prevention strategy: A tale of two project. Prevention in Human Services. 7(1), 177-200. Yılmaz, H. (2010). Çocuğun ailede kazanacağı önemli bir değer: Kanaatkârlık. Eğitime Bakış Dergisi, 6(18), 4-9. Yılmaz, Ö. (2011). Kapsayıcı, önyargısız eğitim için liderler öğretmen ve gençlik çalışanları için barış eğitimi rehberi. KAYAD. Ateş Matbaası.