EĞİTİM KADEMELERİNİN TÜRKİYE’NİN EKONOMİK BÜYÜMESİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2017, Sayı: 64, 448 - 462, 31.12.2017

Adnan Çalışkan

Öz

Son yıllarda, ekonomik, sosyal ve kültürel alanda meydana gelen değişmeler ve teknolojideki hızlı değiĢim nitelikli işgücüne olan talebi artırmıştır. Eğitim, bilgi ve becerilerle donatılan emeği nitelikli hale getirerek üretim artışını ve ekonomik kalkınmayı gerçekleştiren önemli bir faktördür. Gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Türkiye, sanayi ve hizmet sektörlerinde istihdam edilecek nitelikli ara elemana ihtiyaç duymaktadır. Nitelikli işgücünün yetiştirilmesi ise eğitime bağlıdır.

Çalışmanın amacı, Türkiye'de eğitim kademeleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkyi 1975-2011 dönemi verilerine dayanarak tespit etmektir. Araştırmada bağımlı değişken olarak GSYİH, bağımsız değişen olarak ise ilköğretim, genel ortaöğretim, mesleki ortaöğretim, yükseköğretim öğrenci sayıları ve eğitim harcamalarını temsilen bütçeden Milli Eğitim Bakanlığına ayrılan pay alınmıştır. Türkiye'de eğitim kademeleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişi, Granger nedensellik testi ve regresyon analizi yardımıyla araştırılmış ve Granger nedensellik testinden elde edilen sonuçlara göre ilköğretim, mesleki ortaöğretim ve yükseköğretim öğrenci sayıları ile GSYİH değişkenleri arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Genel lise(genel ortaöğretim) öğrenci sayıları ile GSYİH değiĢkenleri arasında ise orta öğretimden GSYİH・ ya doğru tek yönlü bir nedensellik vardır. Yapılan çalıĢmanın ampirik sonuçları, öğrenci sayılarından hareketle eğitime yapılan yatırımların uzun dönemde ülkenin ekonomik büyüme düzeyi ile ilişkisinin olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Eğitim, Nitelikli ĠĢgücü, Ekonometrik Modelleme

Kaynakça

• ABU-QARN, A. S. and S., ABU-BADER, (2007), “Sources of Growth Revisited: Evidence from Selected Mena Countries”, World Development. Vol.35, pp. 752-771 AFZAL, M., REHMAN, H. U., FAROOQ, M. S. and SARWAR, K., (2011), "Education and Economic Growth in Pakistan: A Cointegration and Causality Analysis", International Journal of Educational Research, 50, pp.321–335. AKÇACI, T., (2013), “Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi ”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 5, ss. 65-79. BARRO, R., (1998), "Human Capital And Growth in Cross-Country Regression", Harvard University, Manuscript, October. COORAY, A., (2009), "The Role of Education in Economic Growth", Australian Conference of Economists, December 7 ÇAKMAK, E. ve S., GÜMÜŞ, (2005), "Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrık Bir Analız (1960 - 2002)", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Sayı: 60-1, Ankara, ss.59-72 ÇOBAN, O., (2004), " Beşeri Sermayenin İktisadi Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği", Ġ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:30, ss.131-142. GYLFASON, T. (2001) “Natural Resources, Education and Economic Development”, European Economic Review, 45, pp.847-859. GYLFASON, T. and G., ZOEGA (2003), “Education, Social Equality and Economic Growth: A View of The Landscape”, CESifo Economic Studies, 49, pp.557-579 KALKINMA BAKANLIĞI, (2013), Uluslararası Ekonomik Göstergeler KOÇ, A., (2013), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi, Sayı 165, Temmuz-Aralık, ss.241- 258 LĠN, T.C., (2003), "Education, Technical Progress and Economic Growth: The Case Of Taiwan", Economics of Education Review, 22, pp.213–220 ÖZSOY, C., (2009), “Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Modeli İle Analizi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: 4, Sayı:1, ss.71-83. PEGKAS, P., (2014), "The Link between Educational Levels and Economic Growth: Neoclassical Approach for the Case of Greece", International Journal of Applied Economics, 11(2), pp.38-54. TABAN, S. ve M., KAR, (2006), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi 1969-2001”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 6, Sayı. 1, ss.159-181. TELATAR, O. M. ve H., TERZĠ, (2010), " Nüfus ve Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme", Atatürk Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, ss.197-214 YARDIMCIOĞLU, F., GÜRDAL, T. ve M. E., ALTUNDEMĠR, (2014), " Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbütünleşme Analizi (1980-2008)", Eğitim ve Bilim, Cilt 39, Sayı 173.
• İNTERNET KAYNAKLARI http://databank.worldbank.org/data/views/reports/tableview.aspx, (9.10.2014). http://www.bumko.gov.tr/TR,4461/butce-gider-gelir-gerceklesmeleri-1924-2012.html, (10.2.2015). http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyalGostergeler.aspx, (25.10.2014). http://www.tuik.gov.tr, (5.11.2014). http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/, (03.02.2014)