KAZAK TÜRKÇESİNDE AKRABALIK TERİMLERİ

Yıl 2018, Sayı: 65, 106 - 114, 13.03.2018

Erdal Aydoğmuş

Öz

Dil ve kültür ayrılmaz bir bütündür. Bir milletin yaşam biçimi, kültürü dile etki eder. Türk lehçeleri diğer dillerle karşılaştırıldığında Türk lehçelerinin akrabalık terimleri yönünden oldukça zengin olduğu görülmektedir. Bu da Türk kültürünün temelinin sağlam olduğunu göstermektedir.
Akrabalık yoluyla güçlü bir toplum yapısının oluşacağının bilinciyle; Türkler arasında akrabalık ilişkilerine önem verildiğini ve bunun sonucu olarak da bu ilişkilerin dile yansıyarak dilin akrabalık terimleri açısından zengin bir duruma geldiği söylenebilir.
Türklerde çekirdek aile yerine büyük aile modeline önem verilmiştir. Büyük aile modeli de elbette akrabalık terimlerinin gelişiminde rol oynamıştır. Bundan dolayı akrabalık terimleri dile yansıyarak Türk lehçelerinin söz varlığının zenginleşmesini sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Dil, Kültür, Kazak Türkçesi, Akrabalık Terimleri

Kaynakça

• Aksan, D. (1998), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, TDK Yayınları, Ankara. Aydoğmuş, E. (2013), Türk’e Ad Veren Türklerde Akrabalık Adları, V. Uluslararası Türkoloji Kongresi, Türkistan, 314- 320. Bayniyazov, A., Bayniyazova, J., Koç, K., (2012), Türkiye Türkçesi- Kazak Türkçesi Sözlüğü, Almatı. Çobanoğlu, Ö. (2010), Batı Sibirya Türk Kültürü Tetkiklerine Göre Kayın Ağacının Türk Mitolojisinde ‘Kutsal’laşmasının Maddi Kültürel Nedenleri, Orhun Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl konulu 3. Uluslar arası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, Ankara, 245-247. Dağıstan, S. (2016), Kırgız Türkçesinde Akrabalık Terimleri, Uluslararası Türk Dünyasında İlmi Araştırmalar Sempozyumu, Kastamonu, 433- 437. Donuk, A. (19-20 Mayıs 2000), Kırgız Türkçesi ile Türkiye Türkçesindeki Müşterek Akrabalık Adları, Kırgızistan’ın Oş Şehrinin Kuruluşunun 3000. Yıl dönümü Münasebetiyle Milletlerarası İlmî Konferans, Bişkek. Donuk, A. (2000), Türklerde Akrabalık Adlar, Tarih Boyunca Türklerde Ev ve Aile Semineri, İstanbul, 79-144. Emiroğlu, S. (2012), Türkçe Sözlükteki Akrabalık Adlarının Tasnifi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, Ankara, p. 1691-1710. Gömeç, S. (1999) Kök Türkçe Belgelerdeki Bazı Akrabalık İsimleri, VII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, İstanbul. Gömeç, S. (2001), Divanü Lûgat-it-Türk’de Akrabalık Bildiren Terimler, Türk Kültürü, 39/464, Ankara. Gülensoy, T. (1973- 1974), Altay Dillerinde Akrabalık Adları Üzerine Notlar, TDAY Belleten, TDK, Ankara, 283- 318. Güllüdağ, N. (2012), Karay Türklerinde Akrabalık Adları, The Journal of Academic Social Science Studies, 5/6, 205- 217. Kazak Tilinin Tüsindirme Sözlüğü, (2008), Almatı. Koç, K. , Bayniyazov, A., Başkapan, V. (2012), Kazak Türkçesi Türkiye Türkçesi Sözlüğü. Almatı. Tölökova, E.T.- Nasirov, Ş.H. (2004), Kırgız Elinin Tuugan- Tuuşkandık Mamilege Baylanışyuu Terminologiyalık Leksiyası, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 12, Bişkek, 105-123. Yavuz, S. (2013), Türkiye Türkçesi Ağızlarında Akrabalık Adları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ, 71- 91. Qazaqstan Respublikasının Mädeniet jäne aqparat Ministriligi Til Komiteti, Qazaq Tiliniñ Tüsindirme Sözdigi, (2008), Almatı. Sözlü Kaynaklar Bayniyazov, Ayabek, (1967) Kazakistan, Öğretim üyesi. İnternet Kaynakları http://www.abdulvahapkara.com/akraba-isimleri/ (Erişim tarihi: 29.12.2017).