AĞRI’NIN KALKINMASI İÇİN AKILLI TARIM (TARIM 4.0) ÖNERİSİ

Yıl 2019, Sayı: 75, 130 - 156, 30.12.2019

Mehmet Kaya

Öz

Kentlerin kalkınmasına ilişkin stratejiler belirlenirken, sahip oldukları tarihi, turistik, coğrafik ve doğal varlıklar bu konuda yol gösterici olabilir. Geçmişten getirdiği bu birikimler üzerine inşa edilen /edilmesi gereken kent ekonomisi, kentin ekonomi potansiyelinin ortaya çıkarılmasında ve doğru şekilde değerlendirilmesinde de önemlidir. Ağrı ekonomisi tarım, hayvancılık, sınır ticareti ve turizme dayanmaktadır. Ağrı 2003 ve 2011 yılı sosyo-ekonomik gelişmişlik (SEGE) sıralamasında son sıralarda yer almaktan kurtulamamıştır. Geniş tarımsal alana sahip olmasına rağmen, tarımsal üretim değeri, düşük kalmıştır. Tarım ürünlerinde ise ağırlık buğday ve arpada olup, yem bitkileri ve sanayi ürünleri ise yok denecek kadar azdır. Ağrı’nın kalkınmasında tarım sektörü, “Akıllı Tarım (Tarım 4.0)” uygulaması ile lokomotif olabilir mi? Akıllı tarım, ABD’de 2010 yılında “ Akıllı Üretim” Almanya’da 2011 yılında “Sanayi 4.0” olarak ortaya çıkan yeni sanayi teknolojisinin tarımsal üretim teknolojileri versiyonu olarak ifade edilebilir. Türkiye’de bu süreç “Dijital Ekonomi”,” Bilgi Ekonomisi” olarak adlandırılmakta ve her alanda bir teknolojik dönüşümü ifade etmektedir. “Akıllı tarım”, tarımsal verimliliği arttırmak için toprak ve ürün yönetimini, kaynakların daha ekonomik kullanımı ile çevreye verilen zararın en aza indirilmesini sağlayan bir tekniktir.” Bilgi teknolojileri ve kontrol sistemleri ile tarımsal üretimin her aşamasında uygulanabilecek akıllı tarım, kaynak israfının önlenmesi ve üretim kapasitesinin arttırılmasını sağlayabilir. Bir tarım şehri olarak Ağrı’da akıllı tarımı uygulamak, tarımsal üretimi çeşitlendirerek potansiyelinin arttırılmasını sağlayabilir bu sayede tıkanma noktasına gelen kalkınma için yeni ufuklar açabilir. Çalışma akıllı tarımın; koşullarını, özelliklerini ve bileşenlerini göz önüne bulundurarak Ağrı'da tarıma uygulanabilirliğini tartışmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ağrı Ekonomisi, Kalkınma, Tarım

Kaynakça

• Ağrı İşgücü Piyasası Analizi, (2012), Ağrı’nın İşgücü Piyasası Mercek Altında Akıllı Tarım Platformu (2019). Türkiye’de Akıllı Tarımın Mevcut Durum Raporu, Ankara Beşiyok, B.A.(2017),1980’ler Sonrası: Tarımda Sancılı Dönüşüm, İktisat ve Toplum, Sayı 82, 22-26 Boztepe, K. (2018), Koskoca Ülke Şantiye Alanı Gibiydi, http://www.butundunya.com/pdfs/ 2018/03/011-016.pdf, 25.10.2019 Çırpıcı, Y.A. (20179, Tarımda Senaryolar Hep Aynı, İktisat ve Toplum, Sayı 82, 34-40 Coşkunoğlu, O. (2016), Endüstri 4.0: Bir Tekno-Politik Değerlendirme, Elektrik Mühendisliği, Aralık 459, 8-13 Çolak, A. Acar, A.İ.,Orel, O. (2016), tarım@ENDÜSTRİ4.0,30.Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, Tokat Demir, N. (2019). Tarımda Dijitalleşme, Anahtar, sayı 371 Doğan,Z.,Arslan,S.,Berkman,A.N. (2015). Türkiye’de Tarım Sektörünün İktisadi Gelişimi ve Sorunları: Tarihsel Bir Bakış, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi 8(1) 29-41, EBSO (2015). Sanayi 4.0 Uyum Sağlamayan Kaybedecek Bilgi Çağının Ötesine Hazırlanın, Eğe Sanayi ve Ticaret Odası Araştırma Müdürlüğü EDAM (2009), Türkiye İçin Bir Rekabet Endeksi Gülçubuk, B.(20114). Dünya tarımı yeniden keşfederken topraklar elden kayıyor, http://www.aljazeera.com.tr/ gorus/dunya-tarimi-yeniden-kesfederken-topraklar-elden-kayiyor, 20.10.2019 İTB (2019), Türk Tarımının Global Entegrasyonu ve Tarım 4.0, İzmir Ticaret Borsası Kahraman, H. (2019). Endüstri 4.0’la Birlikte Gelen Akıllı Tarım, https://www.endustri40.com/endustri-4-0la-birlikte-gelen-akilli-tarim/ ,15.10.2019 Kalaycı, İ. (2012), Türkiye’de arım Sektöründe Yapısal Dönüşüm Politikaları (1923-2023): Sürdürülebilir Tarımsal Biyoekonomi Ekseninde Uygulanabilir Öneriler, İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul Kalaycı, İ.,Kaya, M.(2019b), Türkiye’de Tarımsal Üretimin Artışı İçin Strateji: Üretim Planlaması, Editörler İsmet Yılmaz, Ekrem Akbulut, Faruk Serin, Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, 26-28 Eylül, Malatya,134-150 Karabulut, K. ,Yalçınkaya, Ö.(2018), Ağrı İli Göç Analizi, Ağrı İlinin Sosyo-Ekonomik Profili, Editör Kerem Karabulut, 33-42 Kaya M., Kalaycı, İ. (2019), Bölgesel Kalkınma Politikalarında Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) Modeli Orta(k) Bir Yol Olabilir mi? Editör Gültekin Gürçay, Anadolu 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 26-28 Nisan Diyarbakır, 71-92 Kılavuz, E., Erdem, İ. (2019), Dünyada Tarım 4.0 Uygulamaları Ve Türk Tarımının Dönüşümü, Social Sciences (NWSASOS), 14(4):133-157, KPGM (2015), Sanayi 4.0 Dördüncü Sanayi Devrimi, Yarının Fabrikaları Neye Benziyor? https://home.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2016/08/tr-sanayi-4.PDF,12.10.2019 MacDonald, M. (2012), İklim Sıkıntısı Yaşayan Bir Dünyada Gıda Güvencesi ve Eşitliği, Dünyanın Durumu 2012 Sürdürülebilir Refaha Doğru (Çev. Ayşe Başcı), Worldwatch Enstitüsü Öğüt. H. (2015), 14Tarımın İleri Teknoloji İle Buluşma Noktası: Hassas Tarım, 38-41 Pamuk, Ş. (2012),Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme, Türkiye İş Bankası, İstanbul Reis, M. (2017), Dünyada gıda ve tarım ürünlerinin stratejik önemi, https://www.retailturkiye.com/mehmet-reis/dunyada-gida-ve-tarim-urunlerinin-stratejik-onemi,16.10.2019 Saygılı F. ,Kaya, A.A.,Çalışkan,E.T.,Kozal, E.Ö. (2018). Türk Tarımın Global Entegrasyonu ve Tarım 4.0 İzmir Ticaret Borsası Serhat Kalkınma Ajansı (2014), TRA2 Bölgesi 2014 – 2023 Bölge Planı Serhat Kalkınma Ajansı (2017), Ağrı İli Yatırım Destek Ve Tanıtım Stratejisi (2017) Sönmez, M.(2016), Sanayinin Sorunları ve Analizleri (XVII) Sanayisizleşme Anadolu’yu kurutuyor, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bülten, Sayı 214 T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Onbirinci Kalkınma Planı (2019-2023), T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2013), 81 İl Sanayi Durum Raporu, SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (2019), III. Tarım Orman Şûrası Sonuç Bildirgesi T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (2019), 2018 Yılı Faaliyet Raporu T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (2019), 2019-2023 Stratejik Plan T.C Kalkınma Bakanlığı (2013), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2011), Ankara T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2017). Türkiye'nin Sanayi Devrimi Dijital Türkiye Yol Haritası, Tekin, A.B. (2018), Tarımsal Üretimin Geleceği: Akıllı Tarım, TÜRKTOB Dergisi Sayı: 26 Sayfa: 26-27 Tektaş, A. (2013), Tarım ve Teknoloji Tarım 4.0 genel eğilimler, file:///C:/Users/hp /Downloads/1186,arzu-tektaspdf%20(9).PDF,15.10.2019 TEPAV (2019), 1992-2018 Dönemi için Gece Işıklarıyla İl Bazında GSYH Tahmini: 2018’de 81 İlin Büyüme Performansı Think Tech (2019), Akıllı Tarım Devrimi, https://thinktech.stm.com.tr/detay.aspx ?id=216,12.10.2019 TİM (2016), Türkiye İhracatçılar Meclisi Tarım Raporu TÜİK (2016), İllerde Yaşam Endeksi TÜİK (2018), Bitkisel Ürün Denge Tabloları TÜİK (2018), Tarımın GSYH İçindeki Payı ve Büyüme Oranı TÜİK (2018), Ağrı’nın Tarımsal Üretime İlişkin Bazı Göstergeler TÜİK (2018), Tarım Sektöründe Çalışan Oranı TÜİK (2019), Tarım ve Hayvancılık Sektöründe İhracat, İthalat ve Dış Ticaret Dengesi Tüsiad (2005), DTÖ Ve AB’deki Gelimeler Işığında 21. Yüzyılda Türkiye Tarımı, Yayın No. TÜSİAD-T/2005-06/397 Türkiye’nin Stratejik Vizyon 2023 Projesi, Tarım Gıda ve Hayvancılık Stratejik Vizyon Belgesi UİB (2017), Tarımın Ve Organik Tarımın Türkiye İhracatındaki Yeri, Önemi, Gücü, Geleceği Ve Tarım Sektörünün İhracatta Karşılaştığı Problemler Sektörü Geliştirmenin Yolları, Uludağ İhracatçılar Birliğ Ar- Ge Şubesi UİS(2016),Tarım Sektörü - Ulusal İstihdam Stratejisi, http://www.uis.gov.tr/media/ 1430/tar%C4%B1m.docx,26.10.2019 URAK (2016), İllerarası Rekabetçilik Endeksi URAK (2017), İllerarası Rekabetçilik Endeksi Yavuz, F., Dilek, Ş. (2019). Türkiye Tarımına Yeniden Bakış, SETA Yıldırım, A. E.(2016). Tarımda dijital dönüşüm, https://www.dunya.com/kose-yazisi/tarimda-dijital-donusum/332214 Wyman, O.(2018). Agriculture 4.0: The Futur og-f Farming Technology, World Government Summıt http://www.akillitarim.org/tr/uyelerimiz/ak%C4%B1ll%C4%B1-tar%C4%B1m-nedir.html,28.10.2019 https://www.theglobaleconomy.com/rankings/value_added_agriculture_dollars/Europe/,27.102019. http://www.tarmakbir.org/haberler/ATarimBeklentiler.pdf,29.10.2019 https://www.euractiv.com/section/agriculture-food/infographic/farming-4-0-the-future-of-agriculture/,10.10.2019 http://www.akillitarim.org/tr/uyelerimiz/ak%C4%B1ll%C4%B1-tar%C4%B1m-uygulamalar%C4%B1.html,05.10.2019