Cabreúva-vermelha (Myroxylon peruiferum L.f.) Ahşabında Ağartma Uygulaması

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 15, 30.06.2025

Hüseyin Peker , Ümit Ayata , Göksel Ulay , Abdi Atılgan

Öz

Bu çalışmada, cabreúva-vermelha (Myroxylon peruiferum L.f.) ahşabında ağartma uygulaması yapılması sonrasında meydana gelen bazı yüzey özelliklerindeki (beyazlık indeksi: WI*, parlaklık ve renk parametreleri) değişimleri incelenmiştir. Ağartma uygulamasında 2 farklı kimyasallar kullanılmıştır (C2H2O4 ve H2O2 + NaOH). Ağartılmış ahşap yüzeyler ile ağartılmamış yüzeyler birbirleri ile kıyaslanmıştır. Bütün testler üzerinde varyans analizleri anlamlı olarak bulunmuştur. Her iki ağartma kimyasalı ile L*, b* ve ho değerlerinde artışlar görülmüştür. C* ve a* değerlerinde ise C2H2O4 ile artış ve H2O2 + NaOH ile azalış elde edilmiştir. Ağartma uygulamaları ile 60 ve 85 derecelerde her iki yönde yapılan parlaklık değerlerinde azalışlar bulunmuştur. ∆E* değerleri en yüksek H2O2 + NaOH kimyasalı ile 10.00 olarak elde edilirken, C2H2O4 kimyasalı ile 5.43 bulunmuştur. H2O2 + NaOH kimyasalı, C2H2O4 kimyasalından yüksek ∆E* değeri vermiştir. ∆L*, ∆a*, ∆b* ve ∆C* değerleri C2H2O4 kimyasalı ile pozitif olarak elde edilmiştir. H2O2 + NaOH ile ∆L* ve ∆b* değerleri pozitif bulunurken, ∆a* ve ∆C* değerleri ise negatif olarak hesaplanmıştır. H2O2 + NaOH ile WI* değerleri her iki yöndeki ölçümlerde artış durumu sergilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Cabreúva-vermelha , Renk , Ağartma , Parlaklık , Beyazlık indeksi

Bleaching Application on Cabreúva-vermelha (Myroxylon peruiferum L.f.) Wood

Öz

In this study, changes in some surface properties (whiteness index: WI*, glossiness, and color parameters) of cabreúva-vermelha (Myroxylon peruiferum L.f.) wood after bleaching treatment have been investigated. Two different chemicals were used in the bleaching treatment (C2H2O4 and H2O2 + NaOH). Significant differences were detected in all variance analyses conducted across the entire range of tests. Increases in L*, b*, and ho values were observed with both bleaching chemicals. For C* and a* values, an increase was achieved with C2H2O4 while a decrease was obtained with H2O2 + NaOH. Decreases in glossiness evaluations conducted in both directions at 60 and 85 degrees were found with bleaching treatments. The ∆E* values were found to be 10.00 in the samples exposed to the H2O2 +NaOH chemical, while they were determined to be 5.43 in the C2H2O4 chemical. The H2O2 + NaOH chemical yielded a higher ∆E* value compared to the C2H2O4 chemical. The ∆L*, ∆a*, ∆b*, and ∆C* values were obtained positively with C2H2O4. With H2O2 + NaOH, ∆L* and ∆b* values were found to be positive, while ∆a* and ∆C* values were calculated to be negative. With H2O2 + NaOH, WI* values exhibited an increase in measurements conducted in both directions.

Anahtar Kelimeler

Cabreúva-vermelha , Color , Bleaching , Glossiness , Whiteness index

Kaynakça

• Aguilar-Sandí, D. (2019). El árbol Myroxylon peruiferum (Fabaceae), nuevo registro en la flora de Costa Rica. UNED Research Journal, 11(3), 424–429. https://doi.org/10.22458/urj.v11i3.2722.
• Aguilar-Sandí, D. (2020). Localización de árboles de chirraca (Myroxylon peruiferum, Fabaceae) en San Ramón de Alajuela a partir de la novela Juan Varela. Revista Herencia, 33(1), 87–98.
• ASTM International. (2007). Standard practice for calculation of color tolerances and color differences from instrumentally measured color coordinates (ASTM Standard D2244-07). West Conshohocken, PA: ASTM International.
• ASTM International. (2015). Standard practice for calculating yellowness and whiteness indices from instrumentally measured color coordinates (ASTM Standard E313-15e1). West Conshohocken, PA: ASTM International.
• Ayata, Ü., & Bal, B. C. (2023). Ilomba (Pycnanthus angolensis Exell) odununda bazı yüzey özellikleri üzerine çeşitli ağartıcı kimyasallarının uygulanması. In 2. Uluslararası Sağlık, Mühendislik ve Uygulamalı Bilimler Kongresi bildirileri (pp. 95–105). Belgrad: European Conferences.
• Ayata, Ü., & Çamlıbel, Ç. (2023). İç ve dış mekânda kullanılan satinwood ceylon (Chloroxylon swietenia DC) ahşabında ağartma uygulamasının yapılması üzerine bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2), 273–281. https://doi.org/10.29048/makufebed.1343434
• Brancalion, P. H. S., Viani, R. A. G., Aronson, J., Rodrigues, R. R., & Nave, A. G. (2012). Improving planting stocks for the Brazilian Atlantic Forest restoration through community-based seed harvesting strategies. Restoration Ecology, 20(6), 704–711. https://doi.org/10.1111/j.1526-100X.2011.00839.x.
• Çamlıbel, O., & Ayata, Ü. (2023a). Ihlamur (Tilia tomentosa Moench.) odununda ağartma uygulaması. In Uzakdoğu 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi bildirileri (pp. 107–116). Manila, Filipinler: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Çamlıbel, O., & Ayata, Ü. (2023b). Ahşap ağartıcı kimyasallarının ekop (Tetraberlinia bifoliolata Haum.) ahşabında uygulanması. In Uzakdoğu 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi bildirileri (pp. 125–135). Manila, Filipinler: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Çamlıbel, O., & Ayata, Ü. (2024). Cocobolo (Dalbergia retusa Hemsl.,) odununda ağartma uygulamasının denenmesi. Journal of Architecture, Engineering & Fine Arts, 6(1). Basım aşamasında.
• DeFilipps, R. A., Maina, S. L., & Crepin, J. (2004). Medicinal plants of the Guianas (Guyana, Surinam, French Guiana). Washington, DC: Smithsonian National Museum of Natural History, Department of Botany.
• Deutsches Institut für Normung. (1979). DIN 5033: Farbmessung. Berlin: Beuth Verlag.
• Esteves, B., Şahin, S., Ayata, Ü., Domingos, I., Ferreira, J., & Gurleyen, L. (2021). The effect of heat treatment on Shore-D hardness of some wood species. BioResources, 16(1), 1482–1495. https://doi.org/10.15376/biores.16.1.1482-1495
• Fournier, L. A., & García, E. G. (1998). Nombres vernáculos y científicos de árboles de Costa Rica. San José, Costa Rica: Editorial Guayacán.
• Horst, D. J., Behainne, J. J. R., & Vieira, R. D. A. (2013). HPLC analysis of compounds obtained from diluted acetic acid hydrolysis using wastes from Brazilian wood species. Revista Eletrônica Fafit/Facic, 4(1), 19–27.
• International Organization for Standardization. (1994). ISO 2813: Paints and varnishes — Determination of specular gloss of non-metallic paint films at 20°, 60°, and 85°. Geneva, Switzerland.
• International Organization for Standardization. (1976). ISO 554: Standard atmospheres for conditioning and/or testing. Geneva, Switzerland.
• Lange, D. R. (1999). Fundamentals of colourimetry: Application report No. 10e. New York, NY: DR Lange.
• León, J., & Poveda, L. J. (1999). Los nombres comunes de las plantas en Costa Rica. Heredia, Costa Rica: EUNA.
• Lindholm, C., Jäkärä, J., & Mårtens, H. (2009). Bleaching of mechanical pulps. In Mechanical pulping (pp. 360–398). Helsinki, Finland: Paper Engineers’ Association.
• Liu, Y., Guo, H., Gao, J., Zhang, F., Shao, L., & Via, B. K. (2015). Effect of bleach pretreatment on surface discoloration of dyed wood veneer exposed to artificial light irradiation. BioResources, 10(3), 5607-5619. https://doi.org/10.15376/biores.10.3.5607-5619
• Lorenzi, H. (1998). Árvores brasileiras: Manual de identificação e cultivo de plantas arbóreas nativas do Brasil. Nova Odessa, SP: Plantarum.
• Lu, D., Xiong, X., Lu, G., Gui, C., & Pang, X. (2023). Effects of NaOH/H₂O₂/Na₂SiO₃ bleaching pretreatment method on wood dyeing properties. Coatings, 13(2), 233. https://doi.org/10.3390/coatings13020233
• Mamede, M. C. H., Souza, V. C., Prado, J., Barros, F., Wanderley, M. G. L., & Rando, J. G. (2007). Livro vermelho das espécies vegetais ameaçadas do Estado de São Paulo. São Paulo, SP: Instituto de Botânica.
• Mathias, L., Vieira, I. J., Braz-Filho, R., & Rodrigues Filho, E. (2000). A new pentacyclic triterpene isolated from Myroxylon balsamum (syn. Myroxylon peruiferum). Journal of the Brazilian Chemical Society, 11, 195–198. https://doi.org/10.1590/S0103-50532000000200017
• Mehats, J., Castets, L., Grau, E., & Grelier, S. (2021). Homogenization of maritime pine wood color by alkaline hydrogen peroxide treatment. Coatings, 11(7), 839. https://doi.org/10.3390/coatings11070839
• Mononen, K., Jääskeläinen, A. S., Alvila, L., Pakkanen, T. T., & Vuorinen, T. (2005). Chemical changes in silver birch (Betula pendula Roth) wood caused by hydrogen peroxide bleaching and monitored by color measurement (CIELab) and UV–vis light spectroscopy. Wood Science and Technology, 39(6), 439-451. https://doi.org/10.1007/s00226-005-0004-6
• Möttönen, V., Asikainen, A., Malvaranta, P., & Öykkönen, M. (2003). Peroxide bleaching of parquet blocks and glue lams. Holzforschung, 57(1), 75–80. https://doi.org/10.1515/HF.2003.012
• Nguyen, Q. T., Nguyen, T., & Nguyen, N. B. (2019). Effects of bleaching and heat treatments on Indosasa angustata bamboo in Vietnam. BioResources, 14(3), 6608–6618. https://doi.org/10.15376/biores.14.3.6608-6618
• Pabst, G. F. J. (1980). [Title of the article]. Botanical Museum Leaflets, Harvard University, 28, 277.
• Park, K. C., Kim, B., Park, H., & Park, S. Y. (2022). Peracetic acid treatment as an effective method to protect wood discoloration by UV light. Journal of the Korean Wood Science and Technology, 50(4), 283-298. https://doi.org/10.5658/WOOD.2022.50.4.283
• Peker, H. (2023a). Canelo (Drimys winteri J. R. Forst. & G. Forst.) ahşabında ağartma uygulamaları. In ICAFVP 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner ve Eczacılık Bilimleri Kongresi bildirileri (pp. 165–174). Beyrut, Lübnan: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Peker, H. (2023b). Lotofa (Sterculia rhinopetala) odununda tek ve çift bileşenli ağartıcılarının uygulanması. In ICAFVP 3. Uluslararası Tarım, Gıda, Veteriner ve Eczacılık Bilimleri Kongresi bildirileri (pp. 173–182). Beyrut, Lübnan: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Peker, H., & Ayata, Ü. (2023). Olon (Zanthoxylum heitzii) odununun bazı yüzey özellikleri üzerine ağartıcı kimyasalların etkileri. Mobilya ve Ahşap Malzeme Araştırmaları Dergisi, 6(2), 210–218. https://doi.org/10.33725/mamad.1369843
• Peker, H., & Ulusoy, H. (2023). Ahşap ağartıcı kimyasalları uygulanmış yalancı akasya (Robinia pseudoacacia L.) odununda bazı yüzey özelliklerinin belirlenmesi. In 8. Asya Pasifik Uluslararası Modern Bilimler Kongresi bildirileri (pp. 464–465). Delhi, India: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., & Çamlıbel, O. (2023b). Mobilya sektöründe kullanılan movingui (Distemonanthus benthamianus Baillon) odununda tek ve çift bileşenli ahşap ağartıcı kimyasallarının uygulanması üzerine bir araştırma. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 73–79.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., Çamlıbel, O., & Gürleyen, L. (2024). Ahşap ağartma kimyasalları uygulandıktan sonra balmumu ile muamele edilmiş balau red (Shorea guiso) odununda bazı yüzey özelliklerinin belirlenmesi. Türk Bilim ve Mühendislik Dergisi, basım aşamasında.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., Çamlıbel, O., & Gürleyen, L. (2023a). Ağartıcı kimyasallarının (oksalik asit ve hidrojen peroksit + sodyum hidroksit) bulletwood (Manilkara bidentata (A.DC.) A. Chev.) ahşabında uygulanması. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 1(2), 48–54.
• Peker, H., Bilginer, E. H., Ayata, Ü., Gürleyen, L., & Çamlıbel, O. (2023c). İç ve dış mekânlara ait tasarımlarda kullanılan izombé (Testulea gabonensis Pellegr.) ahşabında farklı ahşap ağartıcı kimyasallarının uygulanması. In 2. Uluslararası Kültür, Sanat ve İletişim Sempozyumu (UKSANİL 2) bildirileri (pp. 289–303). Bayburt, Türkiye: Sempozyum Düzenleme Kurulu.
• Pushpakumara, B. H. J., Gunasekara, M. T., & Abhayathunge, U. I. (2023). Investigation on mechanical and physical properties of Sri Lankan timber species for construction applications. Case Studies in Construction Materials, 19, e02269. https://doi.org/10.1016/j.cscm.2023.e02269
• Rizzini, C. T., & Mors, W. B. (1995). Botânica econômica brasileira (2nd ed.). Rio de Janeiro, Brasil: Âmbito Cultural.
• Sartori, A. L. B., Lewis, G. P., Mansano, V. F., & Tozzi, A. M. G. A. (2015). A revision of the genus Myroxylon (Leguminosae: Papilionoideae). Kew Bulletin, 70, 48(1–12). https://doi.org/10.1007/S12225-015-9604-7
• Schwarcz, K. D., Bajay, M. M., Macrini, C. M., Salazar, V. L., Souza, A. P., Pinheiro, J. B., Brancalion, P. H. S., Rodrigues, R. R., & Zucchi, M. I. (2014). Microsatellite markers for the Cabreúva tree, Myroxylon peruiferum (Fabaceae), an endangered medicinal species from the Brazilian Atlantic Forest. Genetics and Molecular Research, 13(3), 6920–6925. https://doi.org/10.4238/2014.March.26.1
• Ulay, G., & Ayata, Ü. (2023b). İç mekân temizlik kimyasalına maruz kalmış sapelli (Entandrophragma cylindricum) odununda renk parametrelerinin incelenmesi. In A. Bobat (Ed.), Küreselleşen dünyada ziraat, orman ve su ürünleri (pp. 61–75). Duvar Kitapevi. https://isbnsearch.org/isbn/9786256945395
• Ulay, G., & Ayata, Ü. (2023c). Sarıçam (Pinus sylvestris L.) odununda renk parametreleri üzerine sodyum hipoklorit (NaClO) kimyasalının etkisi. In Karadeniz 12. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi bildirileri (pp. 380–388). Rize, Türkiye: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Ulay, G., & Ayata, Ü. (2023d). Isıl işlem görmüş Anadolu kestanesi (Castanea sativa Mill.) odununda bazı yüzey özellikleri üzerine çeşitli kimyasalların etkileri. In Latin Amerika 5. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi bildirileri (pp. 114–124). Medellin, Kolombiya: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Ulay, G., & Ayata, Ü. (2023a). Farklı uygulama yöntemleri kullanılarak iç mekân temizlik kimyasalı ile muamele edilmiş sipo (Entandrophragma utile) odununda renk parametrelerinin araştırılması. In ICHEAS 4. Uluslararası Sağlık, Mühendislik ve Uygulamalı Bilimler Kongresi bildirileri (pp. 24–31). Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri: Kongre Organizasyon Komitesi.
• Wood, G. B., & Bache, F. (1833). Notice of the Dispensatory of the United States of America. American Journal of Science and Arts, 24(1), 151.
• Yamamoto, A., Rohumaa, A., Hughes, M., Vuorinen, T., & Rautkari, L. (2017). Surface modification of birch veneer by peroxide bleaching. Wood Science and Technology, 51, 85–95. https://doi.org/10.1007/s00226-016-0880-7
• Yamamoto, L. F., Kinoshita, L. S., & Martins, F. R. (2007). Síndromes de polinização e de dispersão em fragmentos da floresta estacional semidecídua montana, SP, Brasil. Acta Botanica Brasilica, 21(3), 553–573. https://doi.org/10.1590/S0102-33062007000300005
• Zamora, N. (2010). Fabaceae. In B. E. Hammel, M. H. Grayum, C. Herrera, & N. Zamora (Eds.), Manual de plantas de Costa Rica. Vol. V: Dicotiledóneas (Clusiaceae–Gunneraceae) (Monographs in Systematic Botany from the Missouri Botanical Garden, Vol. 119, pp. 395–775). St. Louis, MO: Missouri Botanical Garden Press.