Türk Milliyetçiliğinin Siyasallaşması ve Batı/Batılılaşma Algısı

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 43 - 64, 31.12.2016

Nuray Altındağ

Öz

Yaklaşık 200 yıldır Batı etkisi, Türkiye’nin modernleşmesinde, iç ve dış politikasının şekillenmesinde en önemli faktörlerden birisi olagelmiştir. Osmanlı’nın son dönemlerinde Batılılaşma politikası devleti kurtaracak yegâne yol olarak görülürken, Cumhuriyet Dönemi’ne gelindiğindeyse, Batı etkisi hem ulus inşasında hem de sekülerleşme, demokratikleşme gibi temel süreçlerde baskın bir faktör olmayı sürdürmüş; böylelikle Türkiye, Batılılaşma yönünde çok daha somut adımlar atmıştır. Aynı zamanda bir demokratikleşme süreci olduğu da savunulabilecek Türk modernleşmesi/Batılılaşmasına, Türkiye siyasetinin her zaman temel taşlarından biri olan Türk milliyetçiliğinin yaklaşımıysa önemli bir çalışma konusu olmuştur. Bu çalışma da Türk milliyetçiliğinin siyasallaşması sürecini ve bu süreç içerisindeki Batı ve Batılılaşma algısını incelemektedir. Ayrıca yakın tarihteki Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerine dair Türk milliyetçiliğinin TBMM’deki en büyük siyasi temsili Milliyetçi Hareket Partisi’nin yaklaşımı değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Batılılaşma, Modernleşme, Türk Milliyetçiliği, Avrupa Birliği, Milliyetçi Hareket Partisi

Kaynakça

• Akça, Ü. (2003). Küreselleşme Sürecinde Türk Milliyetçiliği Dünü, Bugünü, Yarını, (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akçura, Y. (2015). Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi Gelişimi (5. Baskı). İstanbul: İlgi Kültür Sanat.
• Aydın, S. (1993). Modernleşme ve Milliyetçilik, Ankara: Gündoğan.
• Bahçeli, D. (2002). Son Gelişmeler Işığında Türkiye’nin AB Üyeliği ve Milliyetçi Hareket Partisi, Ankara: MHP.
• Bahçeli, D. (2009). Açılımın Karanlığında Türkiye, (13 Kasım 2009, TBMM Genel Kurulu Konuşması). Ankara: MHP.
• Bahçeli, D. (2012). Müzakerelerin Sonu ‘İhanet ve Bölünme’, (27 Kasım 2012 TBMM Grup Konuşması). Ankara: MHP.
• Bora, T. (2008). Alparslan Türkeş, Tanıl Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. (4. Cilt). Milliyetçilik içinde (s. 686-696). (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Bora, T. (2012). Türk Sağının Üç Hali Milliyetçilik Muhafazakârlık İslâmcılık (7. Baskı). İstanbul: Birikim.
• Bora, T., Can, K. (1991). Devlet Ocak Dergâh 12 Eylül’den 1990’lara Ülkücü Hareket. İstanbul: İletişim.
• Can, K. (2008). Ülkücü Hareketin İdeolojisi, Tanıl Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. (4. Cilt). Milliyetçilik içinde (s. 663-685). (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Coşkun, İ. (1991). Batı İdeolojilerinin Türk Tarih Anlayışına Yansımaları Üzerine, Tarih ve Sosyoloji Semineri 28-29 Mayıs 1990, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi. İstanbul: Edebiyat Fakültesi.
• Feyzioğlu, T. (1987). Atatürk ve Milliyetçilik (2. Baskı). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk ve Atatürkçülük Dizisi: 1.
• Georgeon, F. (1996). Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri Yusuf Akçura (1876-1935), (2. Baskı). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Georgeon, F. (2008a). Türk Milliyetçiliği Üzerine Yazılar Suyu Arayan Adamı Okurken, Tanıl Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. (4. Cilt). Milliyetçilik içinde (s. 23-36). (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Georgeon, F. (2008b). Yusuf Akçura, Tanıl Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. (4. Cilt). Milliyetçilik içinde (s. 505-515). (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Göçek, F. M. (2008). Osmanlı Devleti’nde Türk Milliyetçiliğinin Oluşumu: Sosyolojik Bir Yaklaşım. Tanıl
• Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. (4. Cilt). Milliyetçilik içinde (s. 63-77). (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Gökalp Z. (1997). Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak. İstanbul: Toker.
• Gökalp, Z. (2014). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Bilge Oğuz.
• İnaç, H. (2005). AB’ye Entegrasyon Sürecinde Türkiye’nin Kimlik Problemleri, Ankara: Adres.
• Karakaş, M. (2000). Türk Ulusçuluğunun İnşası, Ankara: Vadi.
• Karpat, K. (1995). Kimlik Sorunun Türkiye’de Tarihi, Sosyal ve İdeolojik Gelişmesi. Türk Aydını ve Kimlik Sorunu,
• Sabahattin Şen (Haz.). İstanbul: Bağlam.
• Karpat, K. (2010). Türk Demokrasisi Tarihi Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller. İstanbul: Timaş.
• Kili, S. (1981). Atatürk Devrimi Bir Çağdaşlaşma Modeli, Ankara: Türkiye İş Bankası.
• Köker, L. (1995). Modernleşme Kemalizm ve Demokrasi (3. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Köklügiller, A. (2008). Milliyetçilik Nedir, Ne Değildir, İstanbul: IQ Kültür Sanat.
• Kushner, D. (2009). Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu 1876-1908 (2. Basım). Şevket Serdar Türet, Rekin Ertem, Fahri Erdem (Çev.). İstanbul: Kesit.
• Lewis, B. (2013). Modern Türkiye’nin Doğuşu (2. Baskı). Boğaç Babür Tuna (Çev.). Ankara: Arkadaş.
• Mardin, Ş. (2009). Türk Modernleşmesi Makaleler 4 (19. Baskı). Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder (Der.). İstanbul: İletişim.
• McCarty, J. (2012). Ölüm ve Sürgün Osmanlı Müslümanlarının Etnik Kıyımı (1821-1922). Fatma Sarıkaya (Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• MHP (1999). Lider Türkiye’ye Doğru, 18 Nisan 1999 Seçim Beyannamesi.
• MHP (2002). Türkiye’nin Onurlu Geleceği, 3 Kasım 2002 Seçim Beyannamesi.
• MHP (2007). Millî Duruş ve Kararlılık Belgesi, 22 Temmuz 2007 Seçim Beyannamesi
• MHP (2015). Huzurlu ve Güvenli Gelecek, 1 Kasım 2015 Seçim Beyannamesi.
• MHP ARGE (2004). Avrupa Komisyonu’nun Türkiye İlerleme Raporu, Etki Raporu ve Tavsiyeleri Genel Değerlendirme. Ankara: MHP.
• MHP ARGE (2006). 2006 Yılı İlerleme Raporu ve Strateji Belgesi, Ankara: MHP.
• MHP ARGE (2009). Avrupa Birliği, Ankara: MHP.
• MHP ARGE (2010). Avrupa Birliği ve Türkiye, Ankara: MHP.
• Oran, B. (1990). Atatürk Milliyetçiliği Resmi İdeoloji Dışı Bir İnceleme (2. Basım). Ankara: Bilgi.
• Safa, P. (1958). Türk İnkılâbına Bakışlar (2. Baskı). İstanbul: İnkılâp.
• Sander, O. (2008). Siyasi Tarih 1918-1994 (17. Baskı). Ankara: İmge.
• Sander, O. (2009). Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e (18. Baskı). Ankara: İmge.
• Sarınay, Y. (1994). Türk Milliyetçiliğinin Tarihî Gelişimi ve Türk Ocakları (1912-1931), İstanbul: Ötüken.
• Schnapper, D. (1995). Yurttaşlar Cemaati Modern Ulus Fikrine Dair, Özlem Okur (Çev.). İstanbul: Kesit.
• Şen, Y. F. (2008). Türk Siyasal Kültüründe Millet Algısı ve Milliyetçilik, (Basılmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tanör, B. (1997). Kuruluş (Türkiye 1920 Sonraları), Ankara: Yenigün.
• Togan, A. Z. V. (1981). Bugünkü Türkili (Türkistan) ve Yakın Tarihi Batı ve Kuzey Türkistan (2. Baskı). İstanbul: Enderun.
• Tuna, K. (1991). Türk Tarih Tezleri ve Sosyoloji, Tarih ve Sosyoloji Semineri 28-29 Mayıs 1990, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi, İstanbul: Edebiyat Fakültesi.
• Tüfekçioğlu, H. (1992). Cumhuriyet İdeolojisi ve Türk Basını. Sosyoloji. İstanbul, 45-96.
• Türkçe’ye Rakip Çıkarma Aymazlığı Siyasi Cinayettir. (2015, 27 Ocak). Ortadoğu, http://www.ortadogugazetesi.net/haber.php?haber=turkce-39ye-rakip-cikarma-aymazligi-siyasi-cinayettir&id=40142.
• Türkeş, A. (1967). Dokuz Işık, İstanbul: Sulhi Garan.
• Yazıcıoğlu, M. (1998). Milliyetçilik Devlet Millet Kaynaşmasının Temel İlkesidir, Türkiye Günlüğü, 50, 152-161.
• Yıldız, A. (2001). Ne Mutlu Türküm Diyebilene Türk Ulusal Kimliğinin Etno-Seküler Sınırları (1919-1938), İstanbul: İletişim.
• Zürcher, E. J. (1999). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (4. Baskı). İstanbul: İletişim.