Bark Extractor in Light of Examples from Karain Cave: A New Proposal

Yıl 2016, Sayı: 19, 1 - 13, 01.06.2016

Hande Bulut

Öz

Karain Cave, which has a key role in setting the Anatolian Prehistoric Chronology, is a highly important settlement that presents the findings of both the Pleistocene and Holocene periods through excavations in Chambers E and B. Chamber B, with its Pleistocene and Holocene stratigraphy, has a repertory of rich finds repertory related to the bone industry. One of the bone tool types within this industry, it was realized, has not evinced common views on its definition and function. As a result its techno-typological analyses have been the subject matter of this study. Additionally, varying views on the tool’s definition and function have been gathered and compared with findings obtained from other settlements. An evaluation was then made related to various denominations and functions included in this study. As experimental archaeology studies have gained in importance, data about a group of uses of the bone tools, which also includes the bone tool upon which this study focuses, could be reached through producing similar ones. As a result of these studies, the tool at issue can be definitively defined as a ‘Bark Extractor’in terms of functional features. The use of the bark extractor was widespread in many settlements including Karain Cave by the Neolithic period. It is an inevitable necessity to reach a consensus on the denomination and functional features of this tool. How often this bone tool was produced and used in Anatolia can be revealed only in this case. This study offers a category for the tool that is based on the findings from Karain Cave. In so doing, it is expected that using a category that signals its function could put an end to the confusion in the literature, and a better evaluation of the tool can be made.

Karain Mağarası Örnekleri Işığında Bark Extractor Ağaç Kabuğu Soyucu : Yeni Bir Öneri

Öz

Karain Mağarası; Batı Toros Dağ silsilesi üzerinde, Katran Dağı eteklerinde yer alan ve 7 gözden oluşan bir mağara yerleşimidir. 1946 yılında Prof. Dr. İ. K. Kökten tarafından mağaranın keşfedilmesiyle kazılara başlanmış ve I. Dönem kazıları Prof. Dr. İ. K. Kökten başkanlığında 1974 yılına kadar sürdürülmüştür1. II. Dönem kazıları 1985-2015 yılları arasında Prof. Dr. I. Yalçınkaya başkanlığında gerçekleştirilmiştir2. 2015 yılı itibari ile de Prof. Dr. H. Taşkıran başkanlığında kazı çalışmalarına devam edilmektedir. Karain Mağarası’nda yapılan arkeolojik kazı çalışmaları E ve B olmak üzere 2 farklı gözde yürütülmektedir. E Gözü tamamen Pleistosen dolgulara sahip iken B Gözü gerek Pleistosen gerekse Holosen Dönem dolgularını barındırmaktadır3. Makalemize konu edilen kemik alet örneklerinin tamamı B Gözü’nün Holosen Dönem tabakalarına aittir.

Kaynakça

• Andersen v.d. 1982 K. Andersen – S. Jørgensen – J. Richter, Maglemosehytterne ved Ulkestrup Lyng. Det Kongelige Nordiske Oldskriftselskab (1982).
• Bagniewski 1992 Z. Bagniewski, “Slady Osadnictwa Schylkowopaleolityeznego na Pojezierzu Drawskim”, Ṧl. Spraw. Archeol. 1992, 33, 223-225.
• Bıçakçı v.d. 2008 E. Bıçakçı – F. Açıkgöz – S. Yıldırım Balcı – Ç. Altunbilek Algül, “Tepecik-Çiftlik 2006 Yılı Çalışmaları”, KST 29.1 (2008) 483-496.
• Bıçakçı v.d. 2009 E. Bıçakçı – S. Balcı – Ç. Altunbilek Algül, Tepecik-Çiftlik 2007 Yılı Çalışmaları”, KST 30.4 (2009) 205-218.
• Bulut 2014 H. Bulut, Batı Toros Mağaraları Kemik Aletleri (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2014).
• Christidou 2002 R. Christidou, “The Güvercinkayası Project. The Bone Industry”, KST 23.2 (2002) 106-110.
• Dart 1958 R. A. Dart, “Bone Tools and Porcupine Gnawing”, American Anthropologist 60.4, 1958, 715-724.
• David 2004 E. David, “Fiche Transformation des matières d’origine animale dans le Mesolithique de’l Europe du Nord”, bk.: R. Ramseyer (ed.), Fiches de la Comission de Nomenclature de’l Industrie Osseuse, Chaier XI, Matières et Techniques, Industrie de’l Os Préhistorique (2004) 113-149.
• David 2005 E. David, “Preliminary Results on the Recent Technological Study of the Early Mesolithic - Bone and Antler Industry of Estonia, with Special Emphasis on the Site of Puli”, bk.: H. Luik – M. A. Choyke – C. Batey – L. Lougas (ed.), From Hooves to Horns, from Mollusc to Mammoth – Manufacture and Use of Bone Artefacts from Prehistoric Times to the Present – Proceedings of the 4th Meeting of the ICAZ Worked Bone Research Group at Tallinn, 26.-31. August 2003 (2005) 67-74.
• David 2007 E. David, “Technology on Bone and Antler Industries: A Relevant Methodology for Characterizing Early Post-Glacial Societies (9th-8th Millennium BC)”, bk.: St.-P. Gates – C. Pierre – B. R. Walker (ed.), Bones as Tools: Current Methods and Interpretations in Worked Bone Studies, British Archaeological Reports International Series 1622 (2007) 35-50.
• David v.d. 2005 E. David – J. Seppä – J. Pelegrin – L. Hansen – L. Gustavson, The Bone Tools of 10.000 Years Ago. Maglemosian Bone Adzes: The 2005 Experiments (Denmark) (2005).
• David v.d. 2006 E. David – J. Seppä – J. Pelegrin – L. Gustavson, The Bone Tools of 10.000 Years Ago. Maglemosian Bone Adzes: Last Results (2006).
• Dönmez – Dönmez 2013 İ. E. Dönmez – Ş. Dönmez, “Ağaç Kabuğunun Yapısı ve Yararlanma İmkânları”, SDU Faculty of Forestry Journal 14, 2013, 156-162.
• Efe 1998 T. Efe, “Çayönü Kemik Aletleri – Genel Bir Değerlendirme”, bk.: G. Arsebük v.d. (ed.), Light on Top of the Black Hill Studies Presented to Halet Çambel / Karatepe’deki Işık Halet Çambel’e Sunulan Yazılar (1998) 289-303.
• Erdoğdu 2012 B. Erdoğdu, “2010 Yılı Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik Kazı Çalışmaları”, KST 33.1 (2011) 365-374.
• Frederick 1920 H. Frederick, “Hawikuh Bonework”, Indian Notes and Monographs 3.3, 1920, 61-151.
• Gerritsen – Özbal 2014 F. Gerritsen – R. Özbal, “2012 Yılı Barcın Höyük Kazıları”, KST 5.1 (2014) 471-485.
• Gülçur – Endoğru 1999 S. Gülçur – M. Endoğru, “Güvercinkayası 1997 Kazısı”, KST 20.1 (1999) 77-100.
• Gülçur – Fırat 2005 S. Gülçur – C. Fırat, “Spatial Analysis of Güvercinkayası, a Middle Chalcolithic Hilltop Settlement in Northwestern Cappadocia: A Preliminary Report”, Anatolia Antiqua XIII, 2005, 41-52.
• Gülçur – Kiper 2004 S. Gülçur – Y. Kiper, “Güvercinkayası 2002 Yılı Kazıları”, KST 25.1, (2004) 425-440.
• Gülçur v.d. 2014 S. Gülçur – Y. Yılmaz – P. Çaylı – I. Demirtaş, “Güvercinkayası 2012 Kazısı Ön Rapor”, KST 35.2 (2014) 443-455.
• Harmankaya 1983 S. Harmankaya, “Pendik Kazısı 1981”, KST 4 (1983) 25-30.
• Hüryılmaz 2005 H. Hüryılmaz, “2003 Yılı Gökçeada-Yenibademli Höyük Kazıları”, KST 36.1 (2005) 11-20.
• Hüryılmaz 2006 H. Hüryılmaz, “Gökçeada-Yenibademli Höyük 2004 Yılı Kazıları”, KST 37.1 (2006) 261-272.
• Hüryılmaz 2007 H. Hüryılmaz, “Gökçeada-Yenibademli Höyük 2005 Yılı Kazıları”, KST 38.1 (2007) 341-356.
• Karul 2009 N. Karul, “Kuzeybatı Anadolu’da Anahatlarıyla Neolitik-Kalkolitik Dönemler”, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Haberler 28, 2009, 1-6.
• Kökten 1947 İ. K. Kökten, “Bazı Prehistorik İstasyonlar Hakkında Yeni Gözlemler”, DTCFD V.2, 1947, 223-236.
• Le Dosseur 2003 G. Le Dosseur, “Bone Objects in the Southern Levant from the Thirteenth to the Fourt Millennia”, Bulletin du Centre de Recherche Français à Jérusalem 12, 2003, 110-132.
• Mathiassen 1948 T. Mathiassen, Studier over Vestjyllands Oldtidsbebyggelse, Nationalmuseets Skrifter, Arkaeologisk-Historisk Raekke VII (1948).
• Mellaart 1964 J. Mellaart, “Excavations at Catal Huyuk 1963, Third Preliminary Report”, Anatolian Studies 14, 1964, 39-119.
• Mulvaney 1975 D. J. Mulvaney, Ancient Peoples and Places - The Prehistory of Australia (1975). Olsen 2003 S. L. Olsen, “The Bone and Antler Artefacts: Their Manufacture and Use”, bk.: N. Field – P. Parker – M. Pearson (ed.), Fiskerton: An Iron Age and Timber Causeway with Iron Age and Roman Votive Offerings: The 1981 Excavations (2003) 92-111.
• Oshibkina 1990 S. V. Oshibkina, “The Material Culture of the Veretye-type Sites in the Region to East of Lake Onega”, bk.: C. Bonsall (ed.), The Mesolithic in Europe (1990) 402-413.
• Otte v.d. 1998 M. Otte – I. Yalçınkaya – J. Kozlowsky – O. Bar-Yosef – B. Lopez – H. Taşkıran, “Long-Term Technical Evolution and Human Remains in the Anatolian Palaeolithic”, Journal of Human Evolution 34-4, 1998, 413-431.
• Özbal – Gerritsen 2013 R. Özbal – F. Gerritsen, “2011 Yılı Barcın Höyük Kazıları”, KST 34.1 (2013) 159-168.
• Özdoğan 1999 M. Özdoğan, “Hocaçeşme”, Neolithic in Turkey The Cradle of Civilization New Discoveries 1999, 197-203.
• Özdoğan 2002 M. Özdoğan, “Fikirtepe Kültürü”, ArkeoAtlas 1, 2002, 102. Özkan 2002 S.Özkan, “Köşk Höyük Kemik Eserleri”, Anadolu Araştırmaları XVI, 2002, 509-525.
• Öztan 2007 A. Öztan, “Köşk Höyük: Niğde-Bor Ovası’nda Bir Neolitik Yerleşim”, bk.: Türkiye’de Neolitik Dönem, Anadolu’da Uygarlığın Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Yeni Kazılar, Yeni Bulgular (2007) 223-235.
• Piel-Desruisseaux 1986 J. L. Piel-Desruisseaux, Outils Préhistoriques Forme, Fabrication, Utilisation (1986).
• Steinbring 1966 J. Steinbring, “The Manufacture and Use of Bone Defleshing Tools”, American Antiquity 31.4 , 1966, 575-581.
• TDK 1979 Türk Dil Kurumu Yayınları, Sayı: 403 Türkçe Sözlük (1979) / Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük (www.tdk.gov.tr).
• Thomson 1936 D. F. Thomson, “Notes on Some Bone and Stone Implements from North Queensland”, The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland 66, Jan-Jun 1936 (1936) 71-74.
• Yalçınkaya 1986 I. Yalçınkaya, “Karain Cave, 1985”, Anatolian Studies 36, 1986, 201-203. Yalçınkaya 1987 I. Yalçınkaya, “1985 Yılı Karain Kazıları”, KST 8.1 (1987) 21-37.
• Yaman 2011 İ. D. Yaman, “Karain Mağarası B Gözü’nün Jeolojik ve Arkeolojik Stratigrafisi”, bk.: H. Taşkıran v.d. (ed.), Işın Yalçınkaya’ya Armağan / Studies in Honour of Işın Yalçınkaya (2011) 235-264.