OSMANLI PADİŞAHININ MODACISI J. BOTTER VE BOTTER MODAEVİ

Yıl 2025, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 30.09.2025

Yeliz Kocadağ , Hülya Tezcan

Öz

19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başı Osmanlı İmparatorluğu’nda Batılı yaşam tarzının hayata geçirildiği dönemlerdir. Batılı yaşam tarzının uygulamaya geçtiği mekansa Pera’dır. Tanzimat’la yabancılara verilen ayrıcalıklar semtin lüks Avrupa mallarıyla dolmasına yol açmıştır. Semt yeni açılan mağazaları ve yaşam mekanları ile Avrupa şehirleri gibi hareket etmektedir. Yaşamın her yönünü etkileyen bu tarz; yapılara, mekanlara, yeme içmeye ve birçok alanda olduğu gibi giyime de yansımıştır. Hükümdarların ve elit sınıfın değişimi benimsemesi modernleşme sürecini hızlandırmıştır. Yaşam alanları hızla değişirken yoğunluk Pera bölgesinde toplanmıştır. Özellikle giyime olan talep artmış caddelerin haricinde pasajlar atölyelerle dolmuştur. Giyimde yoğun el işçiliği ve ustalık gerektiren yüksek terzilik yalnızca elit sınıfın ulaşabildiği bir hizmet olmuştur. Padişah II. Abdülhamid modacısı için dönemin sanatını da yansıtan şık bir bina yaptırmıştır. Bu tarihi yapıya izlerini bırakan modacı J. Botter hakkında yeterli kaynak olmadığı için bu konu üzerinde çalışılmıştır. Binanın özelliklerinden ilham alınarak giysi tasarlanmıştır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış, genel bir kaynak ve arşiv taraması yapılmıştır. Tarihi yapı sahada incelenmiştir. Söz konusu bu çalışma ünlü modacı ve stilist J. Botter’ in hayatı hakkında bilinmeyenleri ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı , Batılılaşma , Moda , Beyoğlu/Pera , J. Botter

THE OTTOMAN SULTAN'S FASHION DESIGNER J. BOTTER AND THE BOTTER FASHION HOUSE

Öz

The 19th and early 20th centuries were periods when the Western lifestyle was implemented in the Ottoman Empire. Pera was the place where this lifestyle was first implemented. The privileges granted to foreigners under the Tanzimat reforms led to the district being filled with luxury European goods. With its newly opened stores and living spaces, the district acted like a European city. This style, which influenced every aspect of life, was reflected in buildings, spaces, food and beverages, and clothing, as well as in many other areas. The embrace of change by the rulers and the elite class accelerated the modernization process. While living spaces were rapidly changing, the Pera district was densely populated. In particular, the demand for clothing increased, and the arcades, in addition to the streets, were filled with workshops. High-quality tailoring, which required intensive handcrafting and mastery in clothing, became a service only accessible to the elite. Sultan Abdulhamid II commissioned an elegant building for his fashion designer, reflecting the art of the period. Due to the lack of resources on the fashion designer J. Botter, who left his mark on this historic building, this study was undertaken. The clothing was designed with inspiration from the building's features. In the study, a literature review method has been used, general resource and archive searched has been conducted. The historical structure was examined in the field. This study has revealed unknown information about the life of the famous fashion designer and stylist J. Botter.

Anahtar Kelimeler

Ottoman , Westernization , Fashion , Beyoğlu/Pera , J. Botter

Kaynakça

• Batur, A., (1994). Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi (Cilt 2). İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı.
• BOA.İ.TAL. 273/51, 12 Zilhicce 1319 / 22 Mart 1902. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Taltifat)
• BOA.İ.TAL. 292/2, 26 Ramazan 1320 / 27 Aralık 1902. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Taltifat)
• BOA.İ.TAL. 445/17, 17 Safer 1326 / 21 Mart 1908. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Taltifat)
• Cezar, M., (1991). XIX. Yüzyıl Beyoğlusu. İstanbul: Ak Yayınları.
• Çelik, Z., (2016). 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul. (S. Deringil, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İtalyan Kültür Merkezi, (1995). Udine Çağdaş Sanat Galerisi Koleksiyonundan Raimondo D'Aronco'nun Türkiye Yılları (1893-1909). İstanbul: İtalyan Kültür Merkezi.
• Kocadağ, Y., (2024). Osmanlı Sarayı ile Elit Çevresinin Terzisi Botter (1845-1917) ve Botter Modaevi Mimari Özelliklerinin Giysi Tasarımlarına Yansıması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tezcan, H., (1988). “Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Yüzyılında Kadın Kıyafetlerinde Batılılaşma”, Sanat Dünyamız (37), 44-51.
• Tezcan, H., (2008). Sarayın Terzisi. İstanbul: Sadberk Hanım Müzesi.