Televizyon Reklamlarında İşlenen Toplumsal Değerler

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 41, 15.10.2017

Betül Sezgin Tufan , Musa Çifci

Öz

Bu
araştırmanın amacı, televizyon kanallarında yayınlanan reklamların değer
aktarımındaki yaklaşımlarını, bu amaçla reklam filmlerinde işlenen değerleri
tespit etmektir. Bu amaçla izlenme oranı en yüksek olan yedi televizyon kanalı
belirlenerek, bu kanallar 22 gün boyunca sabah ve akşam kuşağında izlenmiştir.
İzleme saatlerinde yayımlanan 130 reklam filmi, ürüne eşlik eden değerler
bakımından not edilerek veri oluşturulmuştur. Araştırmada nitel araştırma
yöntemi kullanılmış ve veriler betimsel analiz tekniği ile analiz
edilmiştir.  Veriler incelendiğinde,
tespit edilen değerlerin tamamının (100 tanesi) geleneksel ve modern değerlere
yer verdiği görülmüştür. 30 reklam filminde ise açıkça gözlemlenebilir herhangi
bir değer tespit edilememiştir. Reklamlarda en çok işlenen değerin %16 pay ile
“Tutumluluk-ekonomiklik” değeri olduğu, en az işlenen değerlerin ise %1’lik pay
ile “Babalık Değeri (baba sevgisi)”, “Merhametli Olma”, “Dostluk”,
“Yardımseverlik”, “Fedakârlık”, “Evrensellik”, “Özgürlük”, “Cesur Olmak” ve
“Başarılı Olmak” değerleri olduğu tespit edilmiştir. Buna göre, reklam
hazırlayıcılarının izleyici kitlesinin ürünlerini tercih etmede en çok önem
verdiği değerleri tahminde “ekonomi”yi öne çıkardıklarının gözlenmesi, toplumun
ekonomik algılarının öne çıktığını vurgulamaktadır. Bunda, değer taşıma aracı
olan reklamların doğal olarak ticari temalı üretilmiş olmaları göz önünde
bulundurulmalıdır. Ortaya çıkan sonuç, veri kaynağının işlevselliği ile uyumlu
görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Reklam, televizyon

Kaynakça

• Bal, S. (2014). Reklamların Eskimeyen Yüzü “Muhteşem Annelik” Anneler Günü Reklamları Örneği. İlef Dergisi, 1(2), 59-85.
• Bilton, T Bonnett K, Jones P, Skinner D, Stanworth M. ve Webster A, (2009) Sosyoloji. Kemal İnal (çev), Siyasal Yayınevi, Ankara.
• Doğan, A. (2015). Siyasal Reklamlarda "Millet" Teması: "Cumhurbaşkanlığı Seçimi Ve 30 Mart Yerel Seçimi Örneği". Turkish Studies, 10(2), 249-268.
• Ergüder, Ü. Esmer, Y. ve Kalaycıoğlu, E. (1991). Türk Toplumunun Değerleri. TÜSİAD, İstanbul.
• Elden, M. (2015). Reklam ve Reklamcılık. Say Yayınları, İstanbul.
• Çakır, H. (1996). Türkiye’de Reklamın Tarihçesi, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 3, (251-260).
• Çengel, Ö., Tepe, F.F. (2003). Reklamlarda Özgürleşme Süreci. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 3(2), 161-172.
• Dağtaş, B. (2009). Reklam Kültür Toplum. Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Dyer, G. (2010). İletişim Olarak Reklamcılık. M. Nurdan Öncel Taşkıran(çev.). Beta Basım Yayıncılık, İstanbul.
• Karadaş, N. (2012). Televizyon Reklamlarında Aileye İlişkin Değerlerin Temsili. Selçuk İletişim, 2 (3), 78- 89.
• Kükrer Aydın, Ö. (2014). Televizyon reklamlarında dizi karakteri kullanımıyla sunulan tüketim kültürü değerleri: Yalan Dünya Örneği. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 9(36), 6273-6282. Mengü, S. Ç. (2005) Reklamın Toplumsal Değer Yapılanmasına Etkisi, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (3), 113-132.
• O’Barr, William M. (2008), A BriefHistory of Advertising in America, Advertising & Society Review Supplement Unit 2, E - I S S N 1 1 5 4 - 7 3 1 1, p. 1-26.
• Özdemir, M. (2010). Türkiye’deki Reklâmlarda Toplumsal Cinsiyet Ve Sunumu. Milli Folklor, (88), 101-111.
• Peltekoğlu, F. B. (2010) Kavram ve Kuramlarıyla Reklam. Beta Yayım, İstanbul.
• Tezcan, M. (1974). Türklerle İlgili Stereotipler (Kalıp Yargılar) ve Türk Değerleri. Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Tungate, M. (2007), Ad-Land:A Global History of Advertising, Kogan Page London and Philadelphia.
• Türkçe Sözlük (2010), Haz. Ş. Haluk Akalın vd., Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara, 11. baskı.
• Ünsal, Y. (1984). Bilimsel Reklam ve Pazarlamadaki Yeri. ABC Kitabevi, İstanbul.
• Yıldırım H ve Şimşek H (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.