TÜRKÇE DERS KİTABI ETKİNLİKLERİNİN KAZANIMLARLA ÖRTÜŞME DURUMLARI

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 47 - 68, 30.06.0201

Zekerya Batur , Pelin Özdemir

Öz

Türkçede temel dil becerileri kazandırılırken Türkçe Dersi Öğretim Programı(TDÖP) esas alınır. Öğretim programlarındaki kazanımların aktarılmasında en temel materyallerden biri de ders kitaplarıdır. Ana dili öğretiminde, temel dil becerileri geliştirilirken ders kitaplarına seçilecek etkinliklerin niteliği önemlidir. Ders kitaplarındaki metin, etkinlik ve çalışmaların mevcut sınıf düzeyinin öğretim programıyla uyumlu olması, kazanımları büyük oranda karşılaması, etkinliklerde kullanılan görsellerin metinle uyumlu olması beklenmektedir. Ders kitaplarında yer alacak etkinlikler de bu doğrultuda özenle seçilerek hazırlanmalıdır. Bu araştırmanın amacı, 7.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki görsel ve etkinliklerin Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki kazanımlarla örtüşüp örtüşmediğini incelemektir. Çalışmada verilerin toplanmasında Özgün Matbaacılık 7.sınıf Türkçe Ders Kitabı ve MEB Yayınları 7.sınıf Türkçe Ders Kitabı’ndaki etkinlikler değerlendirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda betimsel yöntemin doküman analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda 7.sınıf MEB Yayınlarındaki 272 etkinliğin tamamının 7.sınıf TDÖP kazanımlarıyla örtüştüğü, 7. Sınıf Özgün Matbaacılıktaki 268 etkinlikten 12’sinin 7. Sınıf TDÖP kazanımlarıyla örtüşmediği 5 ve 6.sınıf seviyelerindeki TDÖP kazanımlarıyla örtüştüğü görülmüştür. MEB Yayınlarındaki 272 etkinliğin 51’inde görsel kullanıldığı, Özgün Matbaacılıktaki 268 etkinliğin 46’sında görsel kullanıldığı belirlenmiştir.MEB Yayınlarındaki 8 dinleme metninden 4’ünün etkinliklerinde görsel kullanımına yer verilirken Özgün Matbaacılığın 8 dinleme metninden 3’ünün etkinliklerinde metinle ilgili görsel kullanımına yer verildiği görülmüştür. Her iki ders kitabının etkinliklerinde kullanılan görsellerin metinlerle uyumlu olduğu görülmüştür. Ulaşılan bulgular doğrultusunda Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin hazırlanmasında daha özenli davranılması, Türkçe ders kitaplarındaki görsellerin metinle uyumlu olması ve bu kitaplarda daha fazla görsel unsura yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe dersİ öğretim programı,, kazanım,, ders kitabı

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Akgül, A., Demirer, N., Gürcan, E. , Karadaş, D., Karahan, İ.ve Uysal, A.(2019) Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkçe 7. Sınıf Ders Kitabı. Ankara:MEB Yayınları.
• Aydın, İ.ve Aydın, G.(2020). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı Bağlamında 5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığına Yönelik Etkinliklerin Sözcük Öğretimi Açısından İncelenmesi . Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , 10 (1) , 1-23 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/odusobiad/issue/53307/644607
• Bayraktar, İ. (2018). Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Bulunan Sözcük Öğretimi Etkinliklerinin İncelenmesi . Journal of Language Research , 2 (1) , 1-7 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/jlr/issue/41923/500370
• Batur, Z.(2010). İlköğretim 6.sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Selçuk Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi ) YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 264378)
• Batur,Z.ve Soyuçok M.(2019). Atasözlerinde Eleştirel Düşünme Unsurları: Türkçe Ders Kitapları.Folklor/Edebiyat Dergisi, 25(100), 1119-1132. DOI: 10.22559/folklor.1004
• Bulut, K.ve Taçyıldız, E . (2020). Farklı Yayınevlerine Ait Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Kalıplaşmış söz Varlığı Açısından İncelenmesi. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature , 6 (4), 687-714 . DOI: 10.20322/littera.798055
• Çerçi, A.(2016). 6. Sınıf Türkçe Dergi Öğrenci Çalışma Kitabının Etkinliği Oluşturan Unsurlar Bakımından Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5 (4) , 0-0 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/26927/283118
• Çevik, A.ve Güneş, F . (2017). Türkçe Ders Kitaplarındaki Etkinliklerin İncelenmesi . Ana Dili Eğitimi Dergisi , 5 (2), 272-286 . DOI: 10.16916/aded.288848
• Durukan, E.ve Demir, E.(2017). 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitaplarındaki Etkinliklerin Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisine Göre Sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(3), 1679-1629. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/31471/344463
• Erkal, H.ve Erkal, M.(2020). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkçe Ders Kitabı 7. Sınıf. Ankara: Özgün.
• Esendemir, N.ve Ertaş, N . (2018). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Göç Olgusuna Dair Unsurlar. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergis, 2 (2) , 72-80. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusob/issue/41879/505342
• Güneş, F.(2017). Türkçe Öğretiminde Etkinlik Yaklaşımı. Ana Dili Eğitim Dergisi, 5(1), 48-64. DOI: 10.16916/aded.286415
• İşeri, K. (2007). 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabının İlköğretim Türkçe Programının Amaçlarına Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Dil Dergisi, 0(136), ISSN: 1300-3542, 58-74.
• Karadağ, Ö.(2019). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Özetleme Etkinlikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 469-485. DOI: 10.16916/aded.449294
• Karasar, N.(1998). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (s.183) ,Ankara:Nobel Yayıncılık.
• Lüle Mert, E. (2013). İlköğretim Türkçe Programı ile Türkçe Çalışma Kitaplarındaki Kazanım ve Etkinliklerin Sözcük Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(5),13-31.
• MEB (2019). Türkçe Dersi(1-8) Öğretim Programı.( https://mufredat.meb.gov.tr/) (erişim tarihi:01.05.2021)
• MEB (2019 ,Aralık).Tebliğler Dergisi, Cilt: 82, Sayı: 2747-EK (http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/87-2019)(erişim tarihi: 01.05.2021)
• Mutlu, H. H. ve YURT, E.E.(2019). 6.Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Etkinliklerin Öğrenme Alanlarına Dağılımın İncelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(3),469-474. https://dergipark.org.tr/tr/pub/odusobiad/issue/50379/640024
• Sarıkaya, B.(2019). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki (5,6, 7 ve 8. Sınıf) Etkinliklerin Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (64),563-580. DOI: 10.14222/Turkiyat4047
• Solak,M.ve Yaylı D.(2009). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Türler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.Cilt. 2(9),444-453.
• Soyuçok, M. (2020). Türkçe Eğitiminde anlayış ve uygulama değişimleri: iki ders kitabı örneği. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları, 4(2), 68-83.
• Şahin, M.(2014). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Görsel Tasarım İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (1),31-46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/32277/353146
• Tosunoğlu, M.(2014). MEB Yayınları 5. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitabındaki Etkinliklerin Dil Öğrenme Alanlarına ve Taksonomiye Göre Değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi 44(203), 74 – 83. ISSN:1302-5600 https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36161/406483
• Turan, S. (2019). Eğitimde Araştırma Yöntemleri(s.146) Ankara: Nobel.
• Uçgun, D.(2014).Tarihî Süreç İçerisinde Türkçe Öğretim Programları ve Türkçe Öğretmenlerinin Yetiştirilmesi. A. Güzel ve H. Karatay(Ed.), Türkçe Öğretimi (s.89- 106).Ankara: Pegem.
• Örge Yaşar F.(2019). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programına Göre Hazırlanmış 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okuma Yöntem ve Teknikleri Açısından İncelenmesi. International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series XI. IBANESS Congress Series-Tekirdağ / TURKEY 326-338.