ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA MESLEKİ DİL ÖĞRETİM ÇALIŞMALARI

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 26, 28.12.2021

Nurullah Alkol Kemalettin Deniz

Öz

Ortaöğretim, öğrencileri yükseköğretime hazırlayan bir kurum olmasının yanı sıra; vermiş olduğu meslek, spor ve sanat eğitimleriyle toplumun nitelikli insan kaynağını yetiştirmeyi amaçlar. Bu amaca mesleki, sanatsal ve sportif bilgi ve becerilerin yanı sıra; mesleki dil becerilerinin de yeterli düzeyde kazandırılması katkı sağlayacaktır. Çünkü mesleki dil, kendi alanlarında etkili iletişim kurabilme, araştırma yapabilme, soru sorabilme, cevap verebilme becerilerini edindirir. Öğrencilere bu beceriler mesleki dil öğretimiyle kazandırılabilir.
Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında yapılan mesleki dil öğretimi çalışmalarını ortaya koymak ve bu kurumlar için mesleki dil öğretiminin kapsamını belirlemektir. Çalışma nitel araştırma olarak planlanmış, veriler doküman incelemesiyle toplanmış ve betimsel analiz yapılmıştır.
Araştırmada, ortaöğretim kurumlarının ders kitapları, ders çizelgeleri, öğretim programları, bireysel öğrenme materyalleri incelenerek yapılan mesleki dil öğretim çalışmaları ortaya konmuştur. Böylelikle, ortaöğretim kurumlarının öğrencilerine ne düzeyde mesleki iletişim becerisi kazandırdığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından öğrencilerin etkili mesleki iletişim kurabilmeleri hangi temel becerileri öğrenmesi gerektiği literatüre dayalı olarak belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Dil, Meslek, Ortaöğretim

Kaynakça

• AKAR, S., ERYILMAZ, S. ve BÜYÜKERDAL. Ö, (2020), Anne-Çocuk Sağlığı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• ALKOL, N. (2016). Jandarma Mesleğine Yönelik Sıklık Sözlüğü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Eğitim Ana Bilim Dalı.
• ALTINTAŞ, B., AÇIK, A. ve KURT, OĞUZHAN. (2020), Temel İtfaiyecilik. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• ARAZ, N., DEVRİM, H, ve KILIÇOĞLU, S. (1992), Büyük Lugat ve Ansiklopedi.: Cilt 2. Meydan Gazetecilik ve Neşriyat Limited Şirketi.
• BAŞ, A., KAYA, A., GÜRBÜZ, H.İ. ve GÖVERDİK, M. (2020), Elektroteknik. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• ÇALIŞKAN, S., ÇELİK, Y., SÜREN, T. ve ÖZKÖK, E (2020), Temel Yiyecek Üretimi ve Servis Atölyesi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• DİL DERNEĞİ. (1999), Türkçe Sözlük. Ankara: Dil Derneği Yayınları.
• DİYANET İŞLERİ BAŞKALIĞI. (2021), Hutbe Değerlendirme Formu. 19 Nisan 2021 tarihinde Diyanet İşleri Başkalığı: https://webdosyasp.diyanet.gov.tr/muftuluk/UserFiles/bursa/Ilceler/nilufer/UserFiles/Files/HUTBE%20DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME%20FORMU_4781e3df-0d16-4d29-bbe1-6c67e283e462.pdf adresinden alındı.
• ERBİL, O., ERDOĞAN, A. ve KILIÇ, S. (2006), Açık İlköğretim Okulu ve Açık Öğretim Lisesi Öğrencilerinin Radyo ve Televizyon Programlarına Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Araştırma. Ankara.
• GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI. (2019), T.C. Millî Eğitim Bakanlığı ile T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Arasında İş Birliği Protokolü, 17 Mart 2020 tarihinde Gençlik ve Spor Bakanlığı: https://gsb.gov.tr/Duyuru/161854/tc-Millî-egitim-bakanligi-ile-tc-genclik-ve-spor-bakanligi-arasinda-is-birligi-protokolu.aspx adresinden alındı.
• GÜÇLÜ, M. ve BOZGEYİKLİ, H. (2017), Türkiye’de Mesleki Açık Öğretim Liseleri Tarihsel Gelişim Açısından Bir Değerlendirme. Cilt 6 (s.14). HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi.
• GÜNDOĞDU, M. (2012), Uzmanlık Dili Olarak Dilbilim Dili ve Öğretim Sorunları: Cilt 4 (s. 427-436) Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi.
• HAHN, W. (?) Prinzipielle Möglichkeiten einer Definition. 19 Nisan 2021 tarihinde Universität Hamburg: https://nats-www.informatik.uni-hamburg.de/~vhahn/German/Fachsprache/vHahn/Methoden/Texte/Definition.html#Prinzip adresinden alındı.
• HOFFMANN, L. (1985), Kommunikationsmittel Fachsprache. Eine Einführung. Berlin: Akademie-Verlag.
• İMER, K., KOCAMAN, A., ÖZSOY ve SUMRU, A. (2011), Dilbilim Sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• İŞLER, E., SUÇİN, M. H., DOĞRU, E., ve GÜLERDİ S. T. (2017), İmam Hatip Liseleri 12. Sınıf Mesleki Arapça Ders Kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları
• KARAAĞAÇ, G. (2013), Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARASAR, N. (2008), Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayınevi.
• MACİT, Z.B., ERER, O., AZBOY, O., YILDIRIM ve Z., TUNÇ, Ö., (2019), Spor Psikolojisi ve Sosyolojisi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MİLCU, M. (2012), The Technical Language İn The Practice Of The Students Learning The French Language. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (46),4263-4267
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2020a), Millî Eğitim İstatistikleri. 20 Nisan 2021 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı: https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI (2021c), Yardımcı Materyaller. 19 Nisan 2021 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Programları ve Öğretim Başkanlığı: Http://Www.Megep.Meb.Gov.Tr/?Page=Digerdokumanlar adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI (2021d), Bireysel Öğrenme Materyalleri. 19 Nisan 2021 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Programları ve Öğretim Başkanlığı: http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller adresinden alındı.
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2009), Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri Yönetmeliği 20 Nisan 2021 tarihinde Resmî Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090616-7.htm adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2011), Aile ve Tüketici Hizmetleri. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2018), Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları. 17 Nisan 2021 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı: https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812019324133-AIL%20Meslek%20Dersleri%20Ogretim%20Programi%20MArapca.pdf adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2021a), Öğretim Programları. 20 Nisan 2021 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı: https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2021e), 2020-2021 Haftalık Ders Çizelgesi. 19 Nisan 2021 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Programları ve Öğretim Başkanlığı: https://maol.meb.gov.tr/www/2020-2021-haftalik-ders-cizelgesi/icerik/296 adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2021f), Mesleki Eğitim Merkezleri. 19 Nisan 2021 tarihinde meslegimhayatim: http://www.megep.meb.gov.tr/?page=ogretmenKilavuzu adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2021g), Mesleki Eğitim Merkezleri. 19 Nisan 2021 tarihinde meslegimhayatım: https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/egitim/mesleki-egitim adresinden alındı.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2021h), Anadolu İmam Hatip Liseleri. 19 Nisan 2021 tarihinde Din Öğretimi Genel Müdürlüğü: https://mbesikciortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/45/04/725318/dosyalar/2020_11/27113839_ANADOLU_YMAM_HATYP_LYSELERY_TANITIM_SUNUSU.pdf adresinden alındı.
• ÖZER, C., YAMAN, İ.Ş., KAYA, Ö.F. ve ŞENEL, S. (2019), Desen. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• PİRSELİMOĞLU, E.T., KANLI, S. ve CİVİL, T. (2017), Takım Sporları. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• RİCHARDS, J.C. ve SCHMİDT, R. C. (2002), Longman Dictionary Of Language Teaching And Applied Linguistics. London: Longman Publishing Group.
• ŞEN, E. (2015), İktisadi ve idari bilimler Türkçesinin incelenmesi ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Anabilim Dalı, İzmir.
• TAŞKIRAN, A. (2000), Dünden bugüne mesleki yabancı dil öğretimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Alman Dili Eğitimi Anabilim Bili Dalı, İstanbul.
• TÜRK DİL KURUMU. (2011), Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÜLKÜ, B. DOĞAN, F. ve KARAKUŞ, Ö.Z, (2020), Laboratuvar Tekniği. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.