ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN HARİTA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİNİN DEĞİŞKENLERE GÖRE DURUMU

Yıl 2023, , 155 - 172, 23.06.2023

Bahar Can Hilmi Demirkaya

https://doi.org/10.47214/adeder.1267761

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin harita okuryazarlığı becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Harita okuryazarlığı becerileri ile cinsiyet, sınıf ve okul türü değişkenleri arasında herhangi bir farklılığın oluşup oluşmadığı incelenmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın evrenini oluşturan Antalya ili Alanya ilçesinde bulunan ve random olarak seçilen ortaokullarda öğrenim gören 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin yer aldığı 375 kişiye harita becerilerini ölçmeye yönelik hazırlanan başarı testi uygulanmıştır. Söz konusu araştırma 2020-2021 eğitim öğretim dönemi içerisinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Başarı testi sonucunda elde edilen veriler SPSS 21 programı ile analiz edilmiş, ilgili analizlerde ise t-testi ve Anova analizleri yapılmıştır. Ortaya çıkan bulgulara göre özel okullarda eğitim gören öğrencilerin, devlet okullarında eğitim gören öğrencilere göre harita okuryazarlığı daha iyi bulunmuştur. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin harita okuryazarlığı düzeyleri 6. sınıf öğrencilerden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kız öğrencilerin harita okuryazarlık düzeylerinin erkek öğrencilere göre daha yüksek çıktığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Coğrafya, Beceriler, Harita Okuryazarlığı, Harita Becerileri.

Kaynakça

• Akengin, H., Cendek, M. E., & Tuncel, G. (2016). Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. The Social Sciences Teachers' Opinions About Developing Map Literacy of Students, 34, 61-69.
• Aksoy, B., Kılıçoğlu, G., & Ablak, S. (2015). 11-14 yaş grubundaki öğrencilerin harita beceri düzeyleri ile matematik başarıları arasındaki ilişki. Journal of World of Turks, 7(2), 59-71.
• Aksoy, H., & Ünlü, M. (2012). Coğrafya derslerinde harita becerisine yönelik uygulamalarının öğrenci tutumlarına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 16-41.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Demirkaya, H., Çetin, T., & Tokcan, H. (2004). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yön kavramı öğretiminde kullanılabilecek metotlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 39-70. Erol, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinin harita okuryazarlık becerilerine ilişkin bir değerlendirme. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 7(3), 425-457.
• Ertuğrul, Z. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin harita ve küre kullanım becerilerinin tespiti. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İbret, B. Ü., Karatekin, K., & Avcı, E. (2015). Sosyal bilgiler dersinde coğrafya öğretiminin değerler eğitimi açısından önemi. Milli Eğitim, 207, 5-23.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (6. Baskı). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Karabağ, S. (1998). Coğrafya öğretiminde anahtar sorular ve kavramlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 25-41.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kartal, F., & Koç, H. (2017). Ortaöğretim (9. sınıf) öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 179-198.
• Kıroğlu, K. (2007). Yeni ilköğretim programları (1-5. sınıflar) (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Koç, H. (2008). Coğrafya öğretim programındaki kazanımların öğrencilerin harita beceri düzeyleri üzerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• McClure, R. W. (1992). A conceptual model for map skills curriculum development based upon a cognitive field theory philosophy. Oklahoma State University (Unpublished PhD Thesis), Oklahoma.
• Öncü, M. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin harita becerileri düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Şanlıurfa şehri örneği. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.
• Özcan, F., & Varnacı Uzun, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita okuma özyeterlik ile başarı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 409-423.
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, Ö. F. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde harita becerileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sönmez, Ö.F., & Aksoy, B. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin harita kullanım düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 1905-1924.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev. Ed. M. Baloğlu). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ünlü, M., Üçışık, S., & Özey, R. (2002). Coğrafya eğitim ve öğretiminde haritaların önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 9-25.